Niestabilność prawa, jego ciągłe zmiany, stanowią problem dla sędziów i pośrednio mogą być zagrożeniem dla niezawisłości sędziowskiej - mówił we wtorek podczas debaty nad sytuacją wymiaru sprawiedliwości przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Antoni Górski.
Kwestie statusu sędziów w Polsce i ewentualnych zagrożeń dla sędziowskiej niezawisłości były tematem czwartej z cyklu debat odbywających się w Warszawie pod hasłem: "Okrągły stół dla sądownictwa". Organizatorem dyskusji jest Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia".
Podczas debaty Górski wskazał na niestabilność obowiązujących w Polsce przepisów, czyli - jak określił ten problem - "ruchome piaski legislacji". "Kiedy system jest stabilny, to utwierdzany jest przez dorobek orzeczniczy, a sędzia porusza się po rozpoznanym terenie" - mówił. Dodał, że jeśli natomiast "przepisy są bez przerwy zmieniane, to naturalnie zmusza to sędziów do pewnej powierzchowności" i sprzyja formalizmowi "odległemu od prawdziwego wymierzania sprawiedliwości".
Jednocześnie przewodniczący KRS poinformował o opracowanych przez Radę - na podstawie danych zebranych w ubiegłym roku - wnioskach z przygotowanego raportu o stanie kadry sędziowskiej. Badanie objęło okres od stycznia 2008 r. do końca czerwca 2011 r.
Z uzyskanych danych wynika m.in., że w badanym okresie na ponad 10 tys. sędziów urzędu sędziego zrzekło się 199 - głównie po to, aby podjąć działalność zarobkową w innym zawodzie prawniczym. "Z każdym rokiem spada liczba zrzeczeń. Ma to związek z kryzysem ekonomicznym, w czasie którego docenia się stabilizację zatrudnienia w zawodzie sędziego, oraz z radykalnie zwiększającą się z roku na rok liczbą adwokatów, radców prawnych i notariuszy, co powoduje, że na rynku usług prawniczych już w tej chwili panuje duża konkurencja" - oceniła KRS.
W analizowanym okresie trzech i pół roku w dziewięciu przypadkach orzeczono natomiast kary dyscyplinarne złożenia sędziego z urzędu.
Wyniki badań - jak dodała Rada - pokazują, że "sądownictwo powszechne jest w znacznym stopniu sfeminizowane". "Wprawdzie liczba kobiet maleje wraz ze szczeblem sądu, ale ogółem w skali kraju na wszystkich poziomach przeważają one wśród kadry sędziowskiej; w sądach rejonowych stanowią 65 proc., w sądach okręgowych 61 proc., a w sądach apelacyjnych 58 proc. sędziów" - zaznaczono we wnioskach. Wyjątkiem są sądy wojskowe, w których mężczyźni stanowią 94 proc. sędziów.
"Po przeanalizowaniu danych nie można twierdzić, że sędziowie w Polsce są zbyt młodzi, aby wykonywać ten zawód. Wśród kadry sądów okręgowych nie odnotowano osób poniżej 35. roku życia. W sądach apelacyjnych odnotowano jedynie jeden przypadek sędziego przed 40. rokiem życia" - zaznaczyła w swych wnioskach Rada.
Wtorkowa debata była czwartą ze zorganizowanych w ramach "okrągłego stołu" sądownictwa. Wcześniej sędziowie, przedstawiciele resortu sprawiedliwości i zawodów prawniczych oraz naukowcy rozmawiali m.in. o strukturze sądów, roli sędziowskiego samorządu, zadaniach Krajowej Rady Sądownictwa oraz upowszechnieniu mediacji w sprawach karnych i cywilnych.
Jak powiedziała PAP sędzia Anna Adamska-Gallant z "Iustitii", na styczeń przyszłego roku planowana jest ostatnia debata podsumowująca prace "okrągłego stołu". "Wtedy będziemy chcieli przedstawić wspólny dokument zaakceptowany przez wszystkie podmioty uczestniczące w dyskusjach" - zaznaczyła. (PAP)
mja/ bno/ jbr/
