Dwa magazyny mogące pomieścić ok. 9 km dokumentów znalazły się w otwartej w czwartek nowej siedzibie Archiwum Państwowego w Gorzowie Wlkp. To pierwszy od ponad pół wieku obiekt w Polsce zaprojektowany z myślą o ochronie dziedzictwa dokumentacyjnego.
W nowej siedzibie znajdują się też sale: wystawowa i konferencyjna, pracownie: naukowa, konserwacji dokumentów i digitalizacyjna oraz nowoczesne biura. Budynek liczy 1841 m kw. powierzchni.
Uczestniczący w uroczystości otwarcia placówki minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski podkreślił, że dzięki nowatorskim rozwiązaniom placówka zapewnia optymalne warunki badania, przechowywania i udostępniania zbiorów archiwalnych.
"Pokonaliśmy pewną barierę niemożności i to w najtrudniejszym czasie" - powiedział PAP Zdrojewski, podkreślając, że na potrzeby archiwów nie są adaptowane istniejące budynki, lecz powstają nowe, odpowiednio zaprojektowane i wyposażone obiekty. "Dzięki temu możemy powiedzieć, że to archiwum otwarte dzisiaj będzie należało, nie tylko w Polsce, ale i w Europie, do wzorcowych" - dodał Zdrojewski.
Według naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych Władysława Stępniaka podjęta przed kilkoma laty decyzja o tego typu inwestycjach jest przełomowa. "To, co tu się dzieje na naszych oczach w rzeczywistości jest przeprowadzką zbiorów i pracowników z warunków pracy charakterystycznych dla archiwów na przełomie XVII i XIX wieku w wiek XXI" - mówił Stępniak.
Budowa archiwum w Gorzowie rozpoczęła się w sierpniu 2011 roku, a zakończyła w czerwcu br. Kosztowała 11,6 mln zł i w całości została sfinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Powołane w 1950 roku Archiwum Państwowe w Gorzowie trzykrotnie zmieniało siedzibę. Od 20 lat instytucja mieściła się w zaadaptowanych do tego celu budynkach przy ul. Grottgera, które wzniesiono w 1904 roku z przeznaczeniem na instytut serologiczny.
Zasób gorzowskiego archiwum liczy 942 zespoły archiwalne, zajmujące na półkach 2,7 kilometrów bieżących. Najstarsze akta pochodzą z XIV w. Najcenniejsze zespoły to: Akta miasta Gorzowa z lat 1316-1945, Zarząd Miejski w Gorzowie 1945-1950, Starostwo Powiatowe Gorzowskie (1945-1950) oraz akta województwa gorzowskiego z lat 1975-1998.
Zgromadzone dokumenty, w tym ponad 7 tys. map i planów, stanowią jedno z podstawowych źródeł do badań nad historią północnej części obecnego woj. lubuskiego, obejmującego historyczną Ziemię Lubuską, Zachodnią Wielkopolskę, i Nową Marchię.
Z okazji otwarcia nowej siedziby została w niej zaprezentowana wystawa pt. "Prezydent Ignacy Mościcki i jego epoka w zbiorach archiwów polskich", a w najbliższą sobotę gmach będzie udostępniony mieszkańcom Gorzowa w ramach tzw. dnia otwartego.
Obecnie w Polsce działają 34 archiwa państwowe, których celem jest przechowywanie, zabezpieczanie i udostępnianie dokumentów o walorze historycznym. Jeszcze w tym roku do użytku zostaną oddane siedziby w Radomiu i Zielonej Górze. Prace remontowe prowadzone są obecnie w Gdańsku, Lublinie, Warszawie i Katowicach. W planach resortu kultury są także inwestycje w Krakowie, Rzeszowie, Białymstoku oraz Bielsku- Białej. (PAP)
mmd/ ls/
