Hanna Krall została laureatką nagrody Warszawskiej Premiery Literackiej lipca za książkę "Biała Maria". "Nasz wybór w kwestii przyznania wyróżnienia był jednogłośny" - powiedział Jan Rodzeń, prezes stołecznego Klubu Księgarza.
Tytuł książki nawiązuje do nazwy jednego z najbardziej znanych serwisów porcelanowych zaprojektowanych przez samego Filipa Rosenthala, który śnieżnobiałą zastawę ochrzcił imieniem swojej żony - Marii. Taki serwis sprzedała jednej z bohaterek książki uciekająca z Pomorza w 1945 roku Niemka za połeć słoniny. Biała Maria to także nazwa marmuru, z którego wykonano nagrobek jednej z występujących w powieści postaci. Akcja rozgrywa się na przestrzeni całego XX wieku. Na tle skomplikowanych i niejednoznacznych losów bohaterów - Polaków, Żydów, Niemców i Rosjan - autorka pokazuje, że przedmioty niekiedy trwają dłużej niż pamięć o ludziach, którzy ich używali.
"To jest książka o przeszłości, która jest w nas, a więc o teraźniejszości. Ta książka jest także o mnie. W tej +Czarnulce+ (jedna z bohaterek książki - PAP) jest bardzo wiele znanych mi +Czarnulek+. Chciałam, żeby historie w tej książce się +przędły+, żeby wypływały jedna z drugiej - powiedziała Krall podczas wręczenia nagrody.
Pisarka nie wykluczyła, że kiedyś wróci do opisanych w książce wydarzeń. "Może być tak, że za rok, czy dwa wrócę do niej. Że wydam ją jeszcze raz, wzbogaconą o inne historii. Kiedy skończyłam ją pisać, przyszli do mnie pewni ludzie. Zaczęli opowiadać o osobach, o których pisałam i okazało się, że coś znowu zaczęło się +prząść+" - przyznała autorka.
Prof. Anna Nasiłowska z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk podkreśliła wyjątkowość pisarstwa Hanny Krall na tle literatury o Zagładzie. "Ta literatura składa się ze świadectw, z zapisów i relacji tych, którzy przeżyli. Hanna Krall jest tu wyjątkiem. Pisać zaczynała wszakże jako dziennikarka, reporterka. Jednak w wielu wywiadach z Hanną Krall przewijało się pytanie, kiedy napisze książkę o sobie. I +Biała Maria+ jest właśnie taką książką" - powiedziała Nasiłowska.
Dodała, że "podczas czytania kolejnych zdań i akapitów książki należy się zatrzymać i zamyślić, książka ta jest zbudowana ze schodków, a na każdym z nich można przystanąć i odpocząć".
W "Białej Marii" Krall splata w jedną całość postaci wyimaginowane i autentyczne. Jej bohaterami są m.in. mała żydowska dziewczynka, niemiecki hrabia, oficer UB, a także Krzysztof Kieślowski i Krzysztof Piesiewicz - prywatnie znajomi Krall. Jej teksty były podstawą scenariusza filmu Kieślowskiego "Krótki dzień pracy".
Hanna Krall urodziła się 20 maja 1935 r. w Warszawie, w rodzinie żydowskiej. Zadebiutowała książką "Na wschód od Arbatu" - wydanym w 1972 r. zbiorem reportaży z podróży po Związku Radzieckim. Sławę przyniósł jej wydana w 1977 r. książka "Zdążyć przed Panem Bogiem". Jest to obszerny wywiad z Markiem Edelmanem, ostatnim żyjącym ówcześnie przywódcą powstania w getcie warszawskim.
Nagrodę wręczył Adam Pomorski, prezes polskiego oddziału PEN Clubu. (PAP)
maz/ aszw/ ls/
