I Zjazd Forum Współpracy i Dialogu Polsko-Litewskiego, powołanego przed kilkoma miesiącami przez intelektualistów z obu krajów, rozpoczął się w piątek w Druskiennikach. Zadaniem Forum będzie budowanie porozumienia pomiędzy narodami.
"Należy odbudować te doskonałe relacje między Polską a Litwą, jakie mieliśmy jeszcze nie tak dawno" - powiedział w słowie powitalnym zjazdu były prezydent Litwy Valdas Adamkus, wielki orędownik dobrych sąsiedzkich stosunków obu krajów i honorowy przewodniczący forum. Zaznaczył, że pokłada wielkie nadzieje w tej nowej inicjatywie.
"Odczułem wielką moralną ulgę, gdy się dowiedziałem, że intelektualiści z obu krajów postanowili przerwać tę niedobrą aurę, która zapanowała - z niezrozumiałych dla mnie przyczyn - między naszymi narodami" - mówił Adamkus.
Przypomniał, że dobre relacje potrzebne są nie tylko obu krajom, ale też całemu regionowi, gdyż od tego "zależy m.in. nasze bezpieczeństwo".
W zjeździe uczestniczy około stu osób - polskich i litewskich naukowców, przedstawicieli świata kultury, dziennikarzy.
"Do normalizacji stosunków polsko-litewskich nie wystarczą jedynie kontakty polityków na najwyższym szczeblu. Potrzebne jest nam stałe wzbogacanie wzajemnej wiedzy o sobie nawzajem" - przekonywał przewodniczący forum na Litwie, profesor Litewskiego Instytutu Historii Alvydas Nikżentaitis.
Wtórował mu jeden z inicjatorów powołania forum w Polsce, dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro: "Nie jesteśmy tu po to, aby rozstrzygać problemy. To jest sprawa polityków. Naszym zadaniem jest pogłębianie relacji międzyludzkich, wymiana młodzieży, rozwój turystyki, współpraca naukowa i oświatowa".
Kostro zauważył, że nieufność i napięcie w ostatnich latach między obu krajami zrodziły się m.in. z powodu nierozstrzygania problemów mniejszości polskiej na Litwie. Problemy te dotyczą oświaty polskiej, pisowni nazwisk polskich, używania języka polskiego w miejscowościach o zwartej ludności polskiej.
Z kolei Nikżentaitis wyraził zadowolenie, że w prace forum po stronie litewskiej włączyło się wielu litewskich Polaków. "Znowu jesteśmy razem, tak jak w czasach odzyskiwania niepodległości" - powiedział.
W rozmowie z PAP Nikżentaitis zaznaczył, że zadaniem forum na Litwie będzie budowanie nie tylko dobrych relacji między dwoma krajami, "ale też dobrych relacji na Litwie pomiędzy Litwinami i mieszkającymi tu Polakami".
"Te dwie społeczności praktycznie się nie znają, a ta niewiedza stwarza przestrzeń do powstawania mitów i stereotypów" - mówił. Dlatego, zdaniem Nikżentaitisa, "uczniowie szkół polskich powinni poznać swych rówieśników z centralnej i zachodniej Litwy, a młodzi Litwini powinni poznać Wileńszczyznę, w większości zamieszkaną przez Polaków, powinni poznać wspólne nasze dziedzictwo historyczne i kulturowe".
I Zjazd Forum Współpracy i Dialogu Polsko-Litewskiego zakończy obrady w niedzielę. Uczestniczą w nim m.in.: eurodeputowany prof. Ryszard Legutko (PiS), Anna Nasiłowska z władz polskiego PEN Clubu, szef Instytutu Historii Prawa UW prof. Andrzej Zakrzewski, redaktor naczelny tygodnika "Uważam Rze" Paweł Lisicki. Stronę litewską reprezentują m.in.: profesor historii na Uniwersytecie Wileńskim Alfredas Bumblauskas, prof. Bogusław Gryżewski kierujący Instytutem Pracy i Badań Socjalnych Litwy, szef litewskiego PEN Clubu Henryk Kunczius, prawnik i prezes polskiej rozgłośni na Litwie Radio "Znad Wilii" Czesław Okińczyc oraz czołowy litewski publicysta, redaktor naczelny portalu 15min. Rimvydas Valatka.
Forum w Polsce i na Litwie zostało powołane na przełomie maja i czerwca br.
Z Druskiennik Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ awl/ mc/
