Razem wobec przyszłości, w stronę odpowiedzialności i sukcesu zbiorowego - to temat zorganizowanego przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową IV. Kongresu Obywatelskiego, który odbył się w sobotę w Warszawie.
Portret młodego pokolenia, priorytety edukacji Polaków w XXI w., kultura przestrzeni wobec presji rynku oraz priorytety rozwoju gospodarczego i szkolnictwa wyższego do roku 2030 to niektóre z kwestii, które były przedmiotem dyskusji panelowych. Uczestnicy kongresu próbowali też znaleźć odpowiedź na pytania, jakie powinno być "Razem Polaków w XXI w. - wspólnotą tożsamości, zasad czy działań", a także jak sprawić, by regiony były motorami modernizacji i rozwoju Polski. Do udziału w dyskusjach zaproszono łącznie 64 panelistów.
Obrady rozpoczęły się od sesji plenarnej. Uczestniczący w niej były prezydent Lech Wałęsa ocenił, że współcześni ludzie to "pokolenie międzyepokowe", "pokolenie wielkiej dyskusji". "W naszym pokoleniu zmieniają się epoki - z epoki państw, granic, konfrontacji, wojowania przechodzimy do epoki intelektu, informacji, globalizacji" - powiedział były prezydent. Jak zaznaczył, są to jednak wszystko "pojęcia puste na dziś i dlatego trzeba je wypełnić treścią, programami i strukturami".
Podkreślił, że "siła, pieniądze, rakiety w pewnych warunkach, w poprzedniej epoce odgrywały wielką rolę, ale w obecnej już nie. "Wartości ducha, wartości w ogóle to jest dopiero siła i jeżeli ją zlekceważymy, to zbudujemy coś nie do końca dobrego" - ocenił Wałęsa.
Prof. Janusz Czapiński z Uniwersytetu Warszawskiego, nawiązując do słów Wałęsy zwrócił uwagę, że obywatelskość i umiejętność współdziałania to "niezbędny czynnik przejścia z jednego w drugie".
"W moim przekonaniu rzeczywiście przekraczamy Rubikon, a po jego przekroczeniu radykalnie zmienią się reguły gry - mówił prof. Czapiński. W jego ocenie Polska i Polacy nie są przygotowani, żeby sprostać tym nowym regułom.
Profesor zwrócił uwagę, że dotychczas inwestowaliśmy głównie w "kapitał ludzki", a więc w poszczególne jednostki, czego dowodem jest m.in. wzrost liczby osób kończących studia wyższe. Obecnie należy zwrócić uwagę przede wszystkim na "kapitał społeczny", czyli zaufanie obywateli do siebie nawzajem i instytucji państwa oraz na ich gotowość do dobrowolnego działania w organizacjach. W ocenie prof. Czapińskiego, to właśnie ten kapitał będzie "głównym paliwem rozwoju po przekroczeniu Rubikonu", czyli po osiągnięciu przez państwo pewnego poziomu rozwoju. Polska osiągnie go za około 8-10 lat. Dziś pod względem "kapitału społecznego" Polska lokuje się na jednym ostatnich miejsce w Europie. Kapitał ten trzeba zacząć budować przede wszystkim w szkołach, administracji publicznej i firmach - mówił Czapiński.
Prof. Zdzisław Krasnodębski z Uniwersytetu im. Kardynał Stefana Wyszyńskiego zwrócił uwagę, że sukces zbiorowy jest nieodzownym warunkiem sukcesu jednostki. "Sukcesów indywidualnych nie można osiągnąć bez pewnego kontekstu - nie można być wielkim uczonym bez książek i laboratoriów, (Fryderykiem) Chopinem bez fortepianu, twórczym i efektywnym przedsiębiorcą w skorumpowanym systemie gospodarczym" - mówił. Dodał, że "bez mobilizacji zbiorowej nie można dokonać skoku cywilizacyjnego i gospodarczego.
Kongres Obywatelski po raz pierwszy odbył się w 2005 r. "W stronę rozwoju opartego na wartościach i dialogu", "Jaka modernizacja Polski?" oraz "Rozwój przez wspólnotę i konkurencyjność" - to tematy debat Kongresu w poprzednich latach. (PAP)
mzk/ ala/
