O tym jak chronić kulturę ludową oraz niematerialne dziedzictwo kulturowe debatowano podczas piątkowej konferencji naukowej, zorganizowanej w Warszawie z okazji obchodzonego 26 kwietnia Światowego Dnia Własności Intelektualnej.
Konferencję pt. "Dziedzictwo i nowoczesność - ochrona wiedzy tradycyjnej i folkloru w Polsce i na świecie" zorganizowano pod honorowym patronatem ministra kultury i dziedzictwa narodowego, ministra rolnictwa i rozwoju wsi oraz ministra środowiska.
"Folklor, jako dziedzictwo przekazywane z pokolenia na pokolenie, wpisuje się w historię lokalną określając tożsamość kulturową danej społeczności. Osiągnięcia często wypracowywane przez pokolenia zyskują dziś nowe znaczenie - są wykorzystywane komercyjnie np. jako produkty lecznicze, kulinarne lub design oraz różne elementy zdobnicze. Ich znaczenie dla gospodarki, a jednocześnie wartość niematerialna, jaką stanowią dla danej społeczności, pociągają za sobą konieczność ukształtowania systemu ich ochrony" - tłumaczył rzecznik prasowy Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej Adam Taukert.
Joanna Cicha-Kuczyńska z Departamentu Ochrony Zabytków resortu kultury omówiła Konwencję UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Jak przypomniała, konwencja o ochronie dziedzictwa niematerialnego to rezultat długich poszukiwań dla "ochrony tego co do tej pory wydawało się nie do uchwycenia w ramy programowe". Została przygotowana przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) i przyjęta w Paryżu 17 października 2003 r. Weszła w życie w dniu 20 kwietnia 2006 r.
W przedmowie konwencji podkreślono "głęboko osadzoną współzależność między niematerialnym dziedzictwem kulturowym a materialnym dziedzictwem kulturowym i naturalnym".
Cicha-Kuczyńska zwróciła uwagę, że w konwencji wyjaśniono czym jest "niematerialne dziedzictwo kulturowe". "Oznacza ono praktyki, wyobrażenia, przekazy, wiedzę i umiejętności - jak też instrumenty, przedmioty, wytwory człowieka i związaną z nimi przestrzeń kulturową - które wspólnoty, grupy, a w niektórych wypadkach także jednostki, uznają za część swojego dziedzictwa" - mówiła.
Podkreślono też, iż dziedzictwo niematerialne jest przekazywane z pokolenia na pokolenie, a najbardziej przejawia się w takich dziedzinach jak: tradycje i przekazy ustne, sztuki widowiskowe, zwyczaje, rytuały i obrzędy świąteczne, wiedza i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata oraz rzemiosło tradycyjne.
Na spotkaniu omawiano także pojęcie ochrony dziedzictwa, przez które należy rozumieć środki zapewniające jego przetrwanie, obejmujące identyfikowanie, dokumentowanie, badania naukowe, zachowanie, zabezpieczanie, promowanie, wzmacnianie i przekazywanie.
Cicha-Kuczyńska przypomniała, że ochrona na poziomie międzynarodowym przyjmuje różne formy działań. Jedną z nich, jest ustanowienie, utrzymywanie i upowszechnianie dwóch list: listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości oraz listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony.
Konferencję zorganizowali Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej i Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO).
agz/ kol/ mlu/
