Przekazujemy kalendarium rocznic na najbliższy tydzień:
26 grudnia ----------
1806 - Pod Pułtuskiem doszło do bitwy pomiędzy francuskim korpusem marszałka Jeana Lannes`a i wojskami rosyjskimi.(205)
1918 - Wielka demonstracja patriotyczna zorganizowana przez Polaków na cześć przybyłego do Poznania Ignacego Paderewskiego.
1941 - W Warszawie zmarł Leon Nowodworski, adwokat, członek Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego (1928-1930), od 1940 r. pierwszy dyrektor Departamentu Sprawiedliwości Delegatury Rządu RP na Kraj. (70)
1935 - W Warszawie urodził się Kazimierz Orłoś, pisarz, scenarzysta, dramaturg.
1951 - W Gdańsku urodziła się Ewa Kuklińska, tancerka, piosenkarka, aktorka. (60)
1953 - W Moskwie ogłoszono komunikat o wykonaniu wyroku śmierci na Ławrentiju Berii, najbliższym współpracowniku Stalina.
1975 - W Middlesex w Wielkiej Brytanii zmarł Stanisław Kot, historyk, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, działacz Stronnictwa Ludowego, w czasie II wojny światowej ambasador RP w Moskwie (1941-1942) i minister w emigracyjnym rządzie gen. W. Sikorskiego.
27 grudnia ----------
1459 - W Krakowie urodził się Jan Olbracht, król Polski w latach 1492-1501.
1856 - Uruchomione zostały pierwsze w Warszawie uliczne latarnie gazowe: wzdłuż Ludnej, Książęcej, Nowego Światu i Krakowskiego Przedmieścia, a także na Placu Zamkowym. (155)
1891 - W Noisy-le-Sec we Francji zmarł Aleksander Chodźko, slawista, orientalista, poeta, profesor College de France. (120)
1918 - Wybuch Powstania Wielkopolskiego.
1936 - W Warszawie zmarł Leon Wyczółkowski, malarz, grafik. (75)
1939 - W Wawrze pod Warszawą Niemcy rozstrzelali 106 mężczyzn w odwecie za zabicie w miejscowej restauracji dwóch niemieckich podoficerów.
1941 - Z Moskwy do okupowanej Polski odleciała tzw. pierwsza Grupa Inicjatywna, której zadaniem było odtworzenie partii komunistycznej na terenach znajdujących się pod okupacją niemiecką. W jej składzie znaleźli się Marceli Nowotko, Paweł Finder, Bolesław Mołojec, Pinkus Kartin, Czesław Skoniecki i Maria Rutkiewicz. (70)
1953 - W Zakopanem w wieku 59 lat zmarł Julian Tuwim, poeta.
1966 - W Zduńskiej Woli urodził się Rafał Królikowski, aktor. (45)
1971 - W Lesku urodził się Artur Andrus, satyryk, artysta kabaretowy, dziennikarz. (40)
1984 - W Toruniu przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces funkcjonariuszy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oskarżonych o uprowadzenie i zamordowanie księdza Jerzego Popiełuszki.
2007 - W Warszawie zmarł Jerzy Kawalerowicz, reżyser, scenarzysta.
28 grudnia ----------
1916 - W Nowej Hucie koło Kartuz urodził się Gerard Labuda, historyk. (95)
1918 - Powstańcy wielkopolscy zdobyli poznańską Cytadelę, wyzwolili Gniezno, Szamotuły i Wrześnię.
1925 - Sejm przyjął Ustawę o wykonaniu reformy rolnej.
1946 - Polska została członkiem UNICEF (Funduszu Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom). (65)
1956 - Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił wyrok z 1953 r. w sprawie biskupa Czesława Kaczmarka. (55)
1961 - Premiera filmu "Historia żółtej ciżemki" w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego. (50)
1962 - W Warszawie zmarł Kazimierz Świtalski - żołnierz Legionów, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1928-1929), premier (1929), marszałek Sejmu w latach 1930-1935, następnie senator.
1981 - Zakończył się najdłuższy w powojennym górnictwie strajk, podjęty przez załogę kopalni węgla "Piast" w Bieruniu po wprowadzeniu stanu wojennego. Do końca protestu 650 metrów pod ziemią wytrwało ponad tysiąc górników, którzy spędzili na dole dwa tygodnie. (30)
29 grudnia ----------
1809 - W Warszawie zmarł Stanisław Małachowski, marszałek Sejmu Czteroletniego.
1899 - W Genewie, według innych źródeł w Warszawie, urodził się Eugeniusz Bodo (właściwie Eugene Bogdan Junod), aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy.
1902 - W Warszawie urodził się Henryk Wars (właściwie Henryk Warszawski), kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce, autor muzyki do blisko 50 polskich filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami m.in. "Umówiłem się z nią na dziewiątą" czy "Miłość ci wszystko wybaczy".
1915 - W Warszawie urodził się Stanisław Broniewski, ps. Stefan Orsza, ppor. AK, harcmistrz, naczelnik Szarych Szeregów (1943-1944), dowódca Akcji pod Arsenałem.
1977 - Do Polski przybył z trzydniową wizytą prezydent USA Jimmy Carter. Towarzyszył mu m.in. doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński.
1980 - W Ustrzykach Dolnych rolnicy rozpoczęli strajk okupacyjny w budynku Urzędu Miasta i Gminy, domagając się rejestracji NSZZ Rolników "Solidarność Wiejska".
1989 - Sejm przywrócił nazwę państwa "Rzeczpospolita Polska" oraz dawne godło - orła w koronie.
1999 - W Warszawie zmarł Jerzy Waldorff, krytyk muzyczny, znawca sztuki, obrońca zabytków, twórca Komitetu Ochrony Starych Powązek.
2005 - Leon Kieres, pierwszy prezes IPN zakończył urzędowanie. Przed Sejmem ślubowanie złożył jego następca Janusz Kurtyka.
30 grudnia ----------
1888 - W Krakowie urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, żołnierz Legionów Polskich, w okresie międzywojennym minister przemysłu i handlu, wicepremier oraz minister skarbu, współtwórca Centralnego Okręgu Przemysłowego.
1906 - W Saratowie urodził się Eugeniusz Cękalski, reżyser, teoretyk filmu, pedagog. (105)
1919 - Podpisane zostało polsko-łotewskie porozumienie wojskowe dotyczące wspólnej akcji zaczepnej przeciwko Armii Czerwonej w Łatgalii - dawnych Inflantach Polskich.
1922 - Przed Sądem Okręgowym w Warszawie stanął Eligiusz Niewiadomski - zabójca prezydenta RP Gabriela Narutowicza. Po trwającej 17 godzin rozprawie skazany został na karę śmierci. Wyrok wykonano 31 stycznia 1923 r. na stoku warszawskiej Cytadeli.
1938 - W Warszawie zmarł Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, kardynał, ostatni prymas Królestwa Polskiego.
1956 - W Warszawie urodził się Jacek Wszoła, lekkoatleta, mistrz (1976) i wicemistrz (1980) olimpijski w skoku wzwyż. (55)
1981 - Sąd Wojewódzki w Łodzi skazał przywódców łódzkiej "Solidarności" Jerzego Kropiwnickiego i Andrzeja Słowika na 4,5 roku więzienia za kierowanie 13 grudnia akcją protestacyjną. (30)
2000 - W Warszawie zmarł Stanisław Broniewski, ps. Stefan Orsza, ppor. AK, harcmistrz, naczelnik Szarych Szeregów (1943-1944), dowódca Akcji pod Arsenałem.
31 grudnia ----------
1726 - Papież Benedykt XIII kanonizował Stanisława Kostkę. (285)
1771 - W Gałęzowie na Lubelszczyźnie urodził się Kajetan Koźmian, poeta, krytyk literacki, publicysta. (240)
1856 - W Paryżu urodził się Wojciech Kossak, malarz. (155)
1861 - W Harklowej koło Nowego Targu urodził się Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, malarz, grafik, współzałożyciel i działacz PSL. (150)
1908 - W Buczaczu urodził się Szymon Wiesenthal, słynny tropiciel nazistów, założyciel Żydowskiego Centrum Dokumentacji Historycznej okresu Holocaustu. W czasie wojny więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.
1922 - W Krakowie urodziła się Halina Czerny-Stefańska, pianistka.
1942 - W wyniku wewnętrznych walk o władzę w PPR zastrzelony został Bolesław Mołojec - dowódca Gwardii Ludowej i p.o. sekretarza KC PPR.
1943 - W Warszawie powołano Krajową Radę Narodową (KRN), na czele której stanął Bolesław Bierut.
1944 - Krajowa Rada Narodowa powołała w miejsce PKWN Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej. Na jego czele stanął Edward Osóbka-Morawski (31 XII/ 1 I).
1982 - Rada Państwa zawiesiła na terenie całego kraju stan wojenny.
1986 - W Krakowie zmarł Olgierd Terlecki, pisarz, publicysta. (25)
1996 - W Warszawie zmarł Wiesław Drzewicz, aktor. (15)
2002 - W Warszawie zmarł Kazimierz Dejmek, reżyser teatralny, aktor, dyrektor teatrów, minister kultury i sztuki w latach 1993-96.
1 stycznia ----------
1467 - W Kozienicach urodził się przyszły król Polski Zygmunt I Stary, panujący w latach 1506-1548. (545)
1879 - W Lublinie urodziła się Mieczysława Ćwiklińska (właściwie Mieczysława Trapszo), aktorka, śpiewaczka.
1917 - W Wiedniu urodził się Erwin Axer, reżyser teatralny. (95)
1917 - Urodziła się Iza Bieżuńska-Małowist, historyk. (95)
1917 - W Kamionce pod Ropczycami urodził się Wilhelm Mach, pisarz, krytyk literacki. (95)
1922 - We Lwowie urodził się Andrzej Hiolski, śpiewak. (90)
1937 - W Augustowie urodził się Janusz Michałowski, aktor. (75)
1946 - Wszedł w życie dekret Krajowej Rady Narodowej z 25 września 1945 r. o nowym prawie małżeńskim.
1947 - W Warszawie urodził się Andrzej Kurek, fizyk, dziennikarz, współautor popularnego programu telewizyjnego "Sonda". (65)
1952 - Powołano Centralny Urząd Kinematografii. (60)
1952 - W Zaklikowie urodziła się Bożena Adamek, aktorka. (60)
1957 - W Stargardzie Szczecińskim urodziła się Ewa Kasprzyk, aktorka. (55)
1967 - Premiera filmu "Małżeństwo z rozsądku" w reżyserii Stanisława Barei. (45)
1972 - Weszło w życie porozumienie o otwarciu granic pomiędzy PRL a NRD dla bezwizowego i bezpaszportowego ruchu turystycznego. (40)
1972 - Powstały zespoły filmowe: Panorama, Pryzmat, Silesia, X. (40)
1977 - W Czechosłowacji ogłoszona została "Karta 77" - deklaracja w obronie praw człowieka skierowana do władz komunistycznych. Pierwszymi rzecznikami Karty byli Jan Patoźka, Vaclav Havel oraz Jiýi Hajek. (35)
1979 - W Warszawie zmarł Bolesław Piasecki, w latach trzydziestych jeden z przywódców Obozu Narodowo-Radykalnego, twórca ONR-Falanga. W czasie wojny komendant Konfederacji Narodu (1941-1944). Po aresztowaniu przez NKWD rozpoczął współpracę z władzami komunistycznymi. Przewodniczący Stowarzyszenia "PAX", członek Rady Państwa (1971-1979).
1981 - Zmarł prof. Kazimierz Michałowski, archeolog, historyk sztuki.
1989 - Zniesiono kartki na benzynę, asygnaty na samochody i reglamentację węgla dla odbiorców indywidualnych.
1994 - W Świdrze pod Warszawą zmarła Ryszarda Hanin, aktorka.
1995 - Przeprowadzono denominację złotego. (PAP)
mjs/ ls/
