Istniejący od 1981 r. na gmachu Sądu Okręgowego w Kaliszu napis "Przywrócić godność prawu" został uznany za zabytek. Taką decyzję podjął po raz kolejny Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Poznaniu. Sąd odwoła się od tej decyzji.
Poprzednia decyzja konserwatora była taka sama. Odwołał się od niej sąd, który uważa, że napis szpeci zabytkowy, odnowiony gmach. Spór trwa od prawie czterech lat. W marcu Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego uchylił w całości decyzję konserwatora z 2008 r. i przekazał mu ją do ponownego rozpatrzenia. "Będziemy się odwoływać do ministra" - zapowiedział w środę w rozmowie z PAP dyrektor sądu, Jan Lewiński.
"Kolejna decyzja o uznaniu napisu za zabytek jest dobra. Myślę, że napis nie zostanie usunięty" - powiedział PAP przewodniczący regionalnej "Solidarności" w Kaliszu, Jan Mosiński.
Spór o napis rozpoczął się na dobre we wrześniu 2007 r., kiedy kończył się remont elewacji zabytkowego gmachu sądu, dawnego Trybunału Kaliskiego. Napis wykonano w stanie wojennym, trudno usuwalną farbą.
Według Mosińskiego, napis od lat towarzyszy mieszkańcom miasta i utożsamiany jest z walką społeczności lokalnej z komunistyczną dyktaturą. "Uważam, podzielając opinie historyków, że napis ten jest integralnie związany z budynkiem. Jego sens odnosi się bowiem do prawa i budynku, w którym to prawo jest wykonywane" - twierdzi Mosiński. Pozostawienie napisu na murze popiera też prezydent miasta, Janusz Pęcherz.
Według Mosińskiego, nie wiadomo, kto namalował farbą wielkie litery, których - pomimo prób podejmowanych przez przedstawicieli ówczesnych władz - nie udało się w żaden sposób zlikwidować. Ilekroć zamalowywano napis, zawsze po pewnym czasie wyłaniał się spod farby i ponownie był bardzo dobrze widoczny - mówi Mosiński.
Przed podjęciem decyzji, Wielkopolski Konserwator zwrócił się tym razem do IPN w Poznaniu z prośbą o zbadanie wszelkich dokumentów na temat powstania napisu. IPN ustalił, że powstał on 21 listopada 1981 r. jako element szerszej akcji plakatowo-propagandowej podjętej przez członków kaliskiej "Solidarności".
Konserwator uznał, że "napis (...) wraz z podłożem tynkowym jest obiektem będącym dziełem człowieka, związanym z jego działalnością i stanowiącym świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, którego zachowanie leży w interesie społecznym, ze względu na posiadaną wartość historyczną i naukową".
Klasycystyczny gmach obecnego sądu wybudowano w latach 1820-1824. Należy on do najpiękniejszych i najbardziej reprezentacyjnych budynków w centrum Kalisza. Według Lewińskiego gmach powinien mieć taki wygląd, jaki miał po wybudowaniu. (PAP)
zak/ ls/ gma/
