Wybudowane i wyposażone kosztem ponad 160 mln zł Centrum Czystych Technologii Węglowych w Katowicach zostało we wtorek oficjalnie otwarte. Ma to być jeden z wiodących europejskich ośrodków badań nad nowymi technologiami korzystania z paliw kopalnych.
"Chcemy dać polskiemu węglowi szansę, by jeszcze przez wiele lat mógł być paliwem przyjaznym dla środowiska i akceptowalnym społecznie, spełniającym wyśrubowane unijne normy środowiskowe" - wskazał dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa (GIG) w Katowicach, prof. Józef Dubiński.
Jego zdaniem pojęcie czystych technologii węglowych należy rozumieć bardzo szeroko, począwszy od pozyskania węgla, poprzez metody jego nieszkodzącej środowisku eksploatacji, po spalanie i zagospodarowanie odpadów. "Problematyka związana z wykorzystaniem węgla to również wielkie pole działania dla energetyki" - ocenił profesor.
Wobec coraz bardziej restrykcyjnej unijnej polityki klimatycznej, rozwinięcie nowych technologii korzystania z węgla ma być szansą na dalsze korzystanie z bogatych polskich złóż tego surowca. "Nowe, innowacyjne technologie dedykowane temu paliwu z pewnością się rozwiną" - uważa prof. Dubiński, wskazując, że należy stworzyć warunki do ich skutecznej komercjalizacji.
Wtorkowe otwarcie Centrum było jednym z wydarzeń towarzyszących odbywającemu się w Katowicach Europejskiemu Kongresowi Gospodarczemu. Jednym z jego tematów jest przyszłość europejskiej energetyki, także tej korzystającej z węgla kamiennego.
Centrum Czystych Technologii Węglowych to wspólny projekt Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach i Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu. To największy projekt inwestycyjny w zakresie infrastruktury badawczej w regionie. Jego wartość to prawie 162 mln zł (45 mln euro). Większość pochodziła z unijnych środków.
Na Centrum składa się zespół laboratoriów i zaplecze o łącznej powierzchni użytkowej ponad 9 tys. m kw. Ośrodek obejmuje trzy części: laboratoria stworzone w katowickim GIG oraz instalacje technologiczne w Zabrzu i Mikołowie. W nowym budynku w Katowicach, gdzie powstały specjalistyczne laboratoria, prowadzone będą prace łączące różne dziedziny nauki. Chodzi m.in. o badania w zakresie własności ciał stałych, cieczy i gazów - w tym szczególnie paliw, a także energetyki, inżynierii procesowej oraz nanotechnologii.
Efektem prowadzonych tu badań ma być zminimalizowanie skutków wykorzystania węgla dla środowiska naturalnego, ale również np. rozpoznanie potencjału składowania dwutlenku węgla, ocena jakości paliw stałych czy podniesienie efektywności wytwarzania i użytkowania energii.
Budynek, gdzie znalazły się laboratoria, o ciekawej architekturze, jest również zaawansowany technologicznie. To tzw. obiekt inteligentny, wykorzystujący systemy pozwalające na utrzymanie optymalnych dla człowieka parametrów pracy urządzeń wentylacji, klimatyzacji, ogrzewania itp.
Oprócz zlokalizowanych w Katowicach laboratoriów, w należącej do GIG Kopalni Doświadczalnej "Barbara" w Mikołowie powstał podziemny poligon do badań w zakresie zgazowania węgla; przeprowadzono tam już jedną tego typu próbę. Natomiast w naziemnej części kopalni utworzono nowe stanowiska badawcze do rozmaitych badań. Powstał np. moduł oczyszczania i separacji gazów procesowych różnymi metodami, co może służyć badaniom w aspekcie usuwania dwutlenku węgla czy produkcji wodoru.
Na terenie Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu powstały instalacje technologiczne do doświadczeń na większą skalę oraz stanowiska badawcze w skali wielkolaboratoryjnej, m.in. do badań z zakresu zgazowania i tzw. oxy-spalania ciśnieniowego paliw stałych.
Budowa Centrum była możliwa dzięki dofinansowaniu Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Projekt znalazł się na liście projektów kluczowych Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
W środę od godz. 10 do 14 Centrum Czystych Technologii Węglowych będzie można zwiedzać w ramach trwających od poniedziałku Dni Otwartych.(PAP)
mab/ mki/
