Wybudowane i wyposażone kosztem blisko 20 mln zł Śląskie Centrum Radiometrii Środowiskowej oficjalnie rozpoczęło w piątek działalność w Katowicach. Ośrodek jest częścią Głównego Instytutu Górnictwa. Powstał na bazie laboratorium radiometrii tego instytutu.
"Centrum dysponuje unikatowym na polskim rynku, najnowocześniejszym obecnie sprzętem badawczym. Dzięki temu wyposażeniu dokonaliśmy olbrzymiego skoku jakościowego i technologicznego, znacznie poszerzając nasze możliwości badawcze" - powiedziała szefowa Centrum prof. Małgorzata Wysocka.
Budynek Centrum powstał na terenie katowickiego instytutu kosztem ok. 11 mln zł. Z racji specyfiki prowadzonych tam badań ma specjalną konstrukcję; w części zbudowany jest z betonu o podwyższonej gęstości, z dodatkiem barytu. Wyposażenie ośrodka pochłonęło ok. 8 mln zł, głównie z unijnego programu "Innowacyjna gospodarka".
Centrum, noszące imię pochodzącej z Katowic amerykańskiej noblistki w dziedzinie fizyki z 1963 r., Marii Goeppert-Mayer, zajmuje się badaniami promieniotwórczości naturalnej oraz skażeń promieniotwórczych w środowisku pracy, domach mieszkalnych i środowisku naturalnym.
W nowoczesnych laboratoriach wykonywane są analizy stężenia izotopów promieniotwórczych w różnych materiałach, pomiary mocy dawki promieniowania jonizującego, pomiary ekshalacji radonu z gleby. Możliwe są również badania aerozoli obejmujące pomiary rozkładu ziarnowego w szerokim zakresie.
Dzięki zaawansowanej technologicznie aparaturze ośrodek zyskał nowe możliwości badawcze. Ma m.in. sprzęt do kalibracji i wzorcowania przyrządów mierzących promieniowanie. Może też badać skutki napromieniowania poszczególnych materiałów. Naukowcy przygotowują się obecnie do badań dotyczących ekspozycji roślin na różne typy promieniowania.
Centrum prowadzi ciągły monitoring skażeń promieniotwórczych przyziemnej warstwy powietrza atmosferycznego w ramach ogólnopolskiej sieci wczesnego wykrywania awarii obiektów jądrowych, nadzorowanej przez Państwową Agencję Atomistyki. Wykonuje także rutynowe pomiary skażeń promieniotwórczych w próbkach wody pitnej oraz w artykułach spożywczych.
Katowicki ośrodek jest członkiem sieci ALMERA (ang. Analytical Laboratories for the Measurement of Environmental Radioactivity), która została ustanowiona przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej w 1995 r. Składa się z laboratoriów badawczych, które są w stanie wykonać wiarygodne i terminowe badania promieniotwórczych skażeń środowiska w sytuacjach awaryjnych.(PAP)
mab/ abe/
