Komisja Europejska zaapelowała w poniedziałek o solidarność między krajami członkowskimi i dzielenie się szczepionkami na nową grypę tak, by przede wszystkim zaszczepieni zostali wszyscy pracownicy służby zdrowia w UE.
Unijna solidarność będzie tym łatwiejsza, że badania naukowe wskazują, iż do uzyskania odporności wystarczy jedna, a nie - jak zakładano wcześniej - dwie dawki szczepionki.
"Nie wszystkie kraje zapewniły sobie szczepionki (...) Poprosiłam kraje, które zabezpieczyły odpowiednią ilość, o pomoc tym krajom, które tego nie zrobiły" - powiedziała unijna komisarz ds. zdrowia Andrulla Wasiliu w Luksemburgu po nadzwyczajnym spotkaniu ministrów zdrowia "27" poświęconym nowej grypie.
"Wszyscy pracownicy służby zdrowia muszą być zaszczepieni we wszystkich krajach" - podkreśliła.
Ministrowie potwierdzili, że priorytetowymi grupami objętymi szczepieniami mają być osoby powyżej 6. miesiąca życia, cierpiące na choroby przewlekłe, kobiety w ciąży i personel medyczny - tak jak zalecił w sierpniu unijny Komitet ds. Bezpieczeństwa Zdrowia. Wyznaczenie grup jest konieczne, bowiem wiadomo, że szczepionka nie jest natychmiast dostępna dla wszystkich osób w tym samym czasie.
Z uwagi na różnice zdań między krajami członkowskimi, w UE nie ma jednak zgody na jedną unijną strategię szczepień społeczeństwa - są jedynie "opcje, którymi kraje członkowskie mogą się zainspirować, by określić swoje strategie szczepień". Ministrowie podkreślili, że ochrona zdrowia należy do wyłącznych kompetencji krajów członkowskich, a uzgodnienia na szczeblu UE nie są bezwzględnie wiążące, bowiem należy brać pod uwagę specyfikę poszczególnych krajów.
KE podkreśla potrzebę solidarności i koordynacji, gdyż najbogatsze kraje zaczęły ustawiać się w kolejce do koncernów farmaceutycznych z zamówieniami szczepionek licząc, że potrzebne będą dwie dawki na osobę. Komisarz Wasiliu powiedziała, że piątka krajów UE (których nie chciała wymienić, ale Polski nie ma w grupie - PAP), które nie wystąpiły odpowiednio wcześnie do koncernów o szczepionki, ma w razie potrzeby szansę je uzyskać od innych.
"W UE obowiązuje solidarność, co znaczy, że musimy sobie nawzajem pomagać" - powiedziała komisarz. Dodała, że w najbliższych dniach producenci przedstawią konieczne ekspertyzy wskazujące, że skuteczne będzie jednorazowe szczepienie - co zwiększy ilość dostępnych na rynku dawek. Dotychczas w UE dopuszczono do użytku trzy szczepionki: Focetrę koncernu Novartis, Pandemrix GlaxoSmithKline oraz Celvapan firmy Baxter.
"Wiele krajów UE będzie w stanie udostępnić część zamówionych przez siebie szczepionek innym" - cieszyła się Wasiliu. Powiedziała, że ministrowie przyjęli z ulgą wiadomość, że wystarczające będą pojedyncze szczepionki, "bo koszty walki z grypą spadną".
Polski resort zdrowia podpisał list intencyjny na zakup szczepionek; zgodnie z zaleceniami ekspertów wyznaczono też grupy priorytetowe. W pierwszej kolejności szczepione mają być osoby z tzw. grup ryzyka: dzieci powyżej 6. miesiąca życia, kobiety w ciąży cierpiące na inne schorzenia, pracownicy służby zdrowia oraz innych służb ważnych dla funkcjonowania państwa (policji, wojska i transportu).
Unijni eksperci ostrzegają, że na nową grypę, która dotknęła obecnie ok. 1 proc. populacji UE, do jesieni może zachorować co trzeci Europejczyk, a żaden kraj nie będzie oszczędzony. Podkreślają jednak, że choroba ta nie prowadzi do dużo wyższej liczby przypadków śmiertelnych niż zwykła grypa sezonowa, na którą co roku umiera w UE ok. 40 tys. osób. Ale lekarze obawiają się, że wirus może zmutować i przekształcić się w bardziej śmiercionośną odmianę. WHO podkreśla, że na razie nie ma oznak, by tak się stało, lecz przestrzega, że druga fala może być gorsza, bo może objąć większą liczbę osób.
Dotąd w UE zarejestrowano ok. 46 tys. przypadków zachorowań i ponad 100 zgonów na nową grypę, ale dane te są niekompletne, bowiem w niektórych krajach zaprzestano prowadzenia dokładnych statystyk. Na świecie zmarło ponad 2,1 tys. osób.
Michał Kot (PAP)
kot/ ksaj/ ro/
