KE ogłosiła w środę pierwsze konkursy na dofinansowanie badań i innowacji z nowego 7-letniego unijnego programu Horyzont 2020. Europa bardzo potrzebuje nowych pomysłów - apelowała unijna komisarz ds. badań naukowych Maire Geoghegan-Quinn.
"Dzisiaj prosimy o te pomysły, ogłaszając pierwsze zaproszenia do składania wniosków" - powiedziała komisarz. Ruszyły m.in. konkursy na rozwijanie nowych leków na chroniczne choroby, projektowanie komputerów przyszłości, opracowanie sposobów konwertowania dwutlenku węgla na użyteczne związki chemiczne, budowanie akumulatorów nowej generacji do samochodów elektrycznych czy opracowanie specjalnych diet, które przyczyniłyby się do walki z niedożywieniem - wymieniała komisarz. Dodała, że kolejne konkursy zostaną ogłoszone w najbliższych miesiącach.
"Jedną z prawdziwych innowacji Horyzontu 2020 jest to, że nasze podejście opiera się na wyzwaniach. Definiujemy problem i prosimy uczestników o to, by powiedzieli nam, jaki jest najlepszy sposób na poradzenie sobie z nim" - tłumaczyła komisarz.
Według Maire Geoghegan-Quinn "program został tak pomyślany, aby przyniósł konkretne wyniki". Ograniczona została też biurokracja. "Dlatego zachęcam badaczy, uczelnie i przedsiębiorstwa, w tym małe i średnie firmy - zapisujcie się!" - apelowała komisarz.
Horyzont 2020 jest największym w historii unijnym programem ramowym na rzecz badań naukowych i innowacji. Zastępuje tzw. siódmy program ramowy ds. badań, którego budżet na lata 2007-2013 wynosił 53 mld euro. Siedmioletni budżet Horyzontu 2020 na lata 2014-2020 wyniesie prawie 80 miliardów euro.
W ciągu pierwszych dwóch lat funkcjonowania udostępnionych zostanie 15 miliardów euro "na najlepsze pomysły, które Europa ma do zaoferowania" - powiedziała komisarz. Uważa ona, że pieniądze te są potrzebne, gdyż w wielu państwach UE krajowe budżety na badania kurczą się.
Na wszystkie konkursy w budżecie na 2014 r. przeznaczono ok. 7,8 mld euro. Większość projektów, które zostaną sfinansowane z tych pieniędzy, wpisuje się w trzy główne filary programu. Na filar o nazwie Doskonała baza naukowa w 2014 r. przeznaczonych zostanie ok. 3 mld euro, z których m.in. 1,7 mld trafi na granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) dla najlepszych badaczy, 800 mln euro na stypendia dla młodych badaczy w ramach programu Maria Skłodowska-Curie, a 200 mln na rozwijanie nowych technologii.
Osoby zainteresowane grantami ERC "powinny zastanowić się dwa razy, zanim się zgłoszą, gdyż ci, którzy zostaną słabo ocenieni, mogą nie mieć możliwości ubiegania się o finansowanie w następnych latach" - powiedział pragnący zachować anonimowość przedstawiciel KE.
W ramach budżetu na przyszły rok 1,8 mld euro zostanie wyasygnowane na ugruntowanie wiodącej pozycji Europy w takich branżach przemysłu jak technologie informacyjno-komunikacyjne, nanotechnologia, zaawansowana produkcja przemysłowa, robotyka, biotechnologia i przemysł kosmiczny.
Unia przeznaczy też 2,8 mld euro na innowacyjne projekty będące odpowiedzią na takie wyzwania jak: ochrona zdrowia i starzenie się społeczeństwa; zrównoważone rolnictwo, gospodarka morska i biogospodarka; czysta energia; ekologiczny transport; działania dotyczące klimatu, ochrona środowiska, efektywne gospodarowanie zasobami i surowcami; tzw. samoświadome społeczeństwa oraz bezpieczeństwo.
Zdaniem Geoghegan-Quinn liczba chętnych, którzy będą składali wnioski w ramach Horyzontu 2020 będzie wyższa niż podczas poprzedniego programu. Komisarz szacuje, że wsparcie otrzyma ok. 15-20 proc. zgłaszających się. W poprzednim programie odsetek ten wynosił 20-22 proc. - poinformowała.
We wtorek Komisja Europejska ogłosiła też 12 dziedzin badań naukowych i innowacji, na których mają skupiać się działania podejmowane w dwóch pierwszych latach wdrażania programu Horyzont 2020 oraz podała sumy, które przeznaczy na dany obszar w 2014 roku. "Celem jest jak najszybsze przezwyciężenie kryzysu gospodarczego" - powiedział pragnący zachować anonimowość przedstawiciel KE.
Najwięcej, 549 mln euro, zostanie przeznaczone na spersonalizowaną opiekę zdrowotną, czyli np. badania nad rozwijającymi się na ubogich terenach chorobami, które są odporne na antybiotyki. Z kolei 375 mln euro będzie wyasygnowane na obszar o nazwie mobilność dla rozwoju, np. rozwijanie nowych technologii dla pojazdów i statków emitującymi mało CO2. Priorytetową dziedziną będzie też tzw. konkurencyjna energia niskoemisyjna (359 mln euro), czyli np. rozwiajanie nowych technologii związanych z energią odnawialną. 138 mln euro przeznaczonych zostanie na rozwijanie zrównoważonych systemów produkcji żywności czy promowanie zdrowych diet.
Pozostałe priorytetowe dziedziny to: wspierania zrównoważonego wzrostu w całym sektorze morskim (100 mln), efektywność energetyczna (98 mln), inteligentne miasta (92 mln), działania związane z odpadami (73 mln), ograniczanie liczby ofiar podczas klęsk żywiołowych (72 mln), wprowadzaniem na rynek innowacyjnych rozwiązań wodnych (67 mln), bezpieczeństwo cyfrowe (47 mln) i nowe pomysły na temat przezwyciężania kryzysu (35 mln).
Możliwości uzyskania finansowania w ramach programu Horyzont 2020 określają programy prac publikowane na unijnym portalu dotyczącym finansowania badań. Został on przebudowany i umożliwia szybsze przeprowadzanie procedur, m.in. dzięki temu, że uczestnik programu nie musi przedstawiać dokumentów w wersji papierowej. Wprowadzono też jednolity zestaw reguł i ułatwiono zasady dotyczące kontroli finansowych i audytów.
Z Brukseli Julia Potocka (PAP)
jhp/ kot/
