# Dochodzą: wypowiedź Fuelego, informacje o Turcji, Macedonii i pozostałych państwach Bałkanów #
12.10. Bruksela (PAP) - Komisja Europejska zaleciła w środę przyznanie Serbii statusu kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej, ale nie określiła daty rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych. Otwarcie negocjacji KE uzależnia od poprawy stosunków Belgradu z Kosowem.
"Serbia poczyniła postępy w ważnych obszarach i dlatego możemy rekomendować przyznanie Serbii statusu kandydata, zakładając, że Serbia będzie rozmawiała z Kosowem (...). Zalecamy, by negocjacje akcesyjne zostały otwarte, jak tylko Serbia poczyni postępy w jednej kluczowej sprawie - czyli znormalizuje stosunki z Kosowem" - powiedział na konferencji prasowej unijny komisarz ds. rozszerzenia Stefan Fuele.
Belgrad do tej pory nie pogodził się ze stratą byłej serbskiej prowincji, która ogłosiła niepodległość w 2008 roku, i zerwał niedawno dialog z Prisztiną. KE chciałaby też, żeby Belgrad poprawił wdrażanie prawa zapewniającego skuteczniejszą walkę z korupcją i przestępczością zorganizowaną oraz poprawił wdrażanie prawa europejskiego w takich obszarach, jak środowisko, rolnictwo, sądownictwo oraz finanse.
Równocześnie KE postanowiła otworzyć negocjacje akcesyjne z Czarnogórą, zalecając temu państwu podwojenie wysiłków w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną. Chce też reform w wielu szeregu innych obszarach. "Proponujemy Czarnogórze otwarcie negocjacji (...) Nie jest to zakończeniem (jej pracy) ale raczej początkiem długiej podróży" - powiedział Fuele. Komisarz powiedział, że opinia KE może być rozpatrzona przez ministrów spraw europejskich UE na ich grudniowym posiedzeniu i przyjęta przez przywódców UE podczas zaplanowanego na 9 grudnia szczytu.
KE odnotowała natomiast brak postępów w negocjacjach z Turcją. "Negocjacje wstąpią w nową fazę, jeśli Turcja w pełni zastosuje zapisy Unii Celnej z UE i poczyni dalsze postępy w celu znormalizowania swoich stosunków z Cyprem" - brzmi tekst oświadczenia KE. KE domaga się też od Ankary dalszych wysiłków na rzecz zapewnienia ochrony praw podstawowych, przede wszystkim w celu zagwarantowania wolności słowa.
Turcja nie utrzymuje kontaktów dyplomatycznych z należącym do UE Cyprem, jest z kolei jedynym państwem, które uznaje samozwańczą Republikę Turecką Cypru Północnego. Nie pozwala to na zakończenie trwających od 2005 roku negocjacji akcesyjnych, ponieważ państwa UE nie zgadzają się na zamknięcie takich rozdziałów negocjacyjnych, jak swobodny przepływ pracowników lub usług. Trudne już stosunki cypryjsko-tureckie dodatkowo skomplikował we wrześniu spór o rozpoczęcie przez Cypr wierceń w poszukiwaniu gazu. Ankara podkreśliła, że Republika Cypryjska nie ma prawa do wierceń dopóty, dopóki nie zostanie osiągnięte porozumienie w sprawie zjednoczenia wyspy. Ankara zagroziła też, że zamrozi stosunki z UE, kiedy prezydencję Rady UE obejmie w 2012 roku Cypr.
"Negocjacje akcesyjne nie posunęły się z miejsca przez ponad rok. Obie strony są sfrustrowane - powiedział Fuele.
Komisarz skrytykował też Bośnię i Hercegowinę, Albanię i Kosowo za brak postępów we wdrażaniu reform i niestabilną sytuację polityczną. Zapowiedział rozpoczęcie jeszcze "przed końcem roku" tzw. dialogu wizowego z Kosowem, który ma ułatwić kosowskim Albańczykom podróżowanie do UE.
W przypadku Macedonii KE podtrzymała wcześniejsze propozycje rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych. Do tej pory blokuje to jednak Grecja, z powodu sporu o nazwę "Macedonia". Ateny stoją na stanowisku, że nazwa ta jest zarezerwowana dla historycznego regionu Grecji i używanie jej przez sąsiedni kraj świadczy o tym, że Skopje może mieć roszczenia do regionu na północy Grecji. Obecnie Macedonię pod tą nazwą uznaje ponad 120 państw, ale na forum ONZ używana jest nazwa "Była Jugosłowiańska Republika Macedonii" (lub akronim od jej nazwy w brzmieniu angielskim: FYROM), stosowana również przez NATO i UE.
Zdaniem KE, Skopje osiągnęło dobre wyniki we wdrażaniu prawa unijnego z wyjątkiem reformy sądownictwa i wolności słowa. W wypadku braku postępów w tych obszarach rząd w Skopje, "nie może mieć pewności, że rekomendacja KE (o otwarciu negocjacji) pozostanie bez zmian, nawet jeśli spór o nazwę zostanie rozwiązany" - powiedział Fuele.
Z Brukseli Agata Byczewska (PAP)
aby/ kar/
