Razowiec lipnicki, lipnicka lipina, mięso ze słoja z okolic Proszowic, podpłomyk lelowicki i karp osiecki - to kolejne małopolskie produkty, które mogą trafić na listę produktów tradycyjnych - poinformował w czwartek urząd marszałkowski w Krakowie.
Wnioski o zgłoszenie produktów na listę pozytywnie zaopiniowała małopolska Rada ds. Produktów Tradycyjnych. Teraz dokumenty zostaną przesłane do ministra rolnictwa i rozwoju wsi, który ostatecznie zadecyduje o uznaniu produktów za tradycyjne.
Razowiec lipnicki to chleb z mąki razowej z pełnego przemiału, wypiekany na tradycyjnym zakwasie chlebowym. Receptura i przepis na razowiec lipnicki pochodzi z domu rodzinnego Andrzeja Wnęka z Lipnicy Górnej (gmina Lipnica Murowana, powiat bocheński), którego rodzina wypieka chleb od blisko wieku. Od 2000 r. chleb można kupić w sklepach z żywnością ekologiczną w Krakowie i na Śląsku. Przechowywany w odpowiednich warunkach zachowuje świeżość przez miesiąc.
Lipnicką lipinę często piją mieszkańcy Lipnicy Murowanej. Parzona jest z suszonych kwiatów lipowych pozyskiwanych od końca czerwca do połowy lipca. Powinny być zbierane podczas słonecznej pogody, nie po deszczach, w porze popołudniowej, z drzew rosnących z dala od ruchliwych dróg. Przed suszeniem trzeba obrać kwiaty z gałązek lipowych i liści. Lipinę należy suszyć w ciepłym i zacienionym miejscu przez cztery, pięć dni. Napar ma właściwości zdrowotne. Stosuje się go, jako środek napotny, pomocny przy przeziębieniu, grypie, anginie, zapaleniu gardła i krtani.
Mięso ze słoja z okolic Proszowic to wieprzowina sporządzona przez tamtejszych gospodarzy. Proces przygotowywania od lat nie uległ zmianom. Wieprzowina pochodzi z młodego, nieprzekraczającego dziewięciu miesięcy tucznika. Do przygotowania wyrobu wykorzystuje się głównie mięso z łopatki, karkówki, golonki, schabu i żeberek. Po dodaniu przypraw i pokrojeniu mięsa w kostkę smaży się je przez pół godziny na niewielkiej ilości smalcu. Następnie, jeszcze gorące, ciasno umieszcza się w słojach. Produkt należy przechowywać w chłodnej, suchej i zaciemnionej spiżarni lub w piwnicy przez maksymalnie pięć miesięcy.
Podpłomyk lelowicki małopolskie gospodynie przygotowują przede wszystkim z ciasta na chleb, którego głównymi składnikami są: mąka (pszenna i żytnia), drożdże, woda i sól. Ciasto dzieli się na cztery części: z trzech formuje się trzy bochenki chleba, a z czwartej okrągłe i cienkie placki - podpłomyki. Placki te nadal przygotowuje się według starych receptur, często przy pomocy dawniej stosowanych narzędzi: drewnianej łopaty, pomietła, ożoga, pociotka, drewnianej dzieży i miarki, garnka i kwartki. Gospodynie wypiekają ciasto w tradycyjnych piecach chlebowych. Podpłomyki zawsze spożywa się w dniu przygotowania, np. z masłem, serem, miodem.
Karp osiecki hodowany jest w stawach w Osieku (powiat oświęcimski) od co najmniej XIV w., ma on niepowtarzalne walory smakowe i kulinarne. Karpie pływają w czystych wodach i są karmione naturalną żywnością.
Jak dotąd małopolska lista produktów tradycyjnych liczy 109 pozycji. Wśród nich są m.in. oscypek, lody nowotarskie, bryndza podhalańska, jabłka łąckie, dżem z płatków róż, obwarzanek krakowski, śliwowica łącka. (PAP)
bko/ mki/ jbr/
