Polską premierą kantaty do wiersza Pablo Nerudy "Oda do soli" z muzyką Franka Deimana uczczony zostanie w piątek jubileusz 60-lecia istnienia Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce.
Koncert jubileuszowy odbędzie się w podziemnej komorze Alfonsa Długosza w ekspozycji muzeum w kopalni soli na głębokości 135 m. Wystąpi w nim grupa muzyków z Holandii: zespół Valerius Ensemble i chór Intervocaal. Polska premiera kantaty będzie głównym punktem programu.
"Na przeszłości nie kończymy swoich działań. Rok jubileuszowy przypieczętowały nowe ważne wyzwania. Został złożony wniosek o wpisanie Zamku Żupnego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i rozpoczęły się prace nad adaptacją dwóch nowych komór w ekspozycji w kopalni, dzięki środkom otrzymanym z Unii Europejskiej w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013" - podkreśla dyrektor muzeum prof. Antoni Jodłowski.
Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce powstało w 1951 roku; jego misją jest ochrona i popularyzacja bogatych dziejów górnictwa solnego w Polsce, postrzeganego jako trwałe dziedzictwo ludzkości.
Ideę ratowania wielickiej kopalni jako pomnika przyrody i pracy polskich górników podjął artysta plastyk i profesor wielickiego gimnazjum Alfons Długosz. Jego inicjatywa utworzenia Muzeum Żup Krakowskich zyskała aprobatę ówczesnych ministerstw górnictwa oraz kultury i sztuki. Gromadzone przez wiele lat zbiory pozwoliły na przygotowanie w zabytkowych wyrobiskach na III poziomie kopalni podziemnej ekspozycji muzealnej.
Kierownictwo kopalni przekazywało muzeum urządzenia i narzędzia górnicze, odkryte w wyniku prac penetracyjnych prowadzonych w starych wyrobiskach. Pozwoliło to skompletować jedyną na świecie kolekcję dawnych drewnianych machin wyciągowych. Poza tym przekazano do muzeum archiwum i bibliotekę salinarną oraz cenny zbiór map górniczych.
W 1966 r. - w ramach obchodów 1000-lecia państwa polskiego - udostępniono ekspozycję zwiedzającym. Jest ona największym w Europie podziemnym muzeum. Przedstawia wszystkie aspekty działalności warzelniczej i górniczej prowadzonej w żupach krakowskich. Eksponaty prezentowane w zabytkowych wyrobiskach tworzą unikatowy górniczy skansen.
Oprócz stałej ekspozycji w kopalni, muzeum posiada również drugą, na powierzchni, w średniowiecznym Zamku Żupnym - historycznej siedzibie zarządu kopalni. Na dziedzińcu zamkowym znajduje się najstarszy w Wieliczce szyb poszukiwawczy z połowy XIII w., baszta z XIV w. oraz fragmenty murów obronnych z XIV w.
Najstarsze ślady warzenia soli na terenie Wieliczki pochodzą z okresu ok. 3,5 tys. lat p.n.e. Nieprzerwanie od połowy XIII wieku w Wieliczce działa kopalnia soli. Od początku swego istnienia aż do 1772 roku wielicka kopalnia była częścią przedsiębiorstwa zwanego Żupami Krakowskimi i stanowiła własność książęcą, a następnie królewską. W latach 1772-1918 kopalnia znajdowała się pod zarządem władz austriackich, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości stała się własnością Skarbu Państwa. Obecnie sól w Wieliczce uzyskuje się tylko poprzez utylizację zagrażających kopalni wód kopalnianych.
Zorganizowany ruch turystyczny trwa w kopalni od końca XVIII wieku. W 1978 roku kopalnia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. (PAP)
hp/ abe/
