Zdrowie jest na tyle ważne, że zagadnienia z nim związane nie mogą zależeć tylko od reguł rynku. Nie może być Europy dwóch prędkości- także, a może przede wszystkim w sprawach zdrowia - mówił prezydent RP Lech Kaczyński podczas zorganizowanej w Belwederze konferencji "Zdrowie i światowy kryzys - europejska perspektywa. Konsekwencje dla Polski".
"Każdy człowiek chce żyć jak najdłużej. To wymaga wydatków. Dlatego nakłady na zdrowie - i tak niewystarczające - nie powinny zostać zmniejszone" - zaznaczył prezydent. W podobnym tonie wypowiedziała się minister zdrowia Ewa Kopacz. "W Polsce nikt nie umiera i nie umrze na ulicy" - powiedziała. Według niej, mimo ciągłego niedofinansowania sytuacja zdrowotna się poprawia, na przykład jeśli chodzi o umieralność noworodków dogoniliśmy Holandię.
"Zdrowie - to kapitał ludzki - mówił prof. Witold Zatoński z Centrum Onkologii. W latach 1960-1990, czyli za wspominanego przez niektórych z nostalgią PRL-u średnia długość życia zmniejszyła się o 2 procent, co jest zjawiskiem typowym raczej dla czasów wojny. Winne temu były papierosy i prawie trzykrotny wzrost spożycia alkoholu - do ponad 8 litrów. Po 1991 długość życia szybko rosła - w sumie o około 5 lat. Zaczęliśmy się lepiej odżywiać i zdrowiej żyć". Jak jednak zaznaczył, długość życia rośnie w Polsce coraz wolniej - potrzebna jest świadoma polityka zdrowotna, choćby podwyższenie cen szkodliwych używek.
"Kryzys pogłębia protekcjonizm i zachęca rządy do interwencji, ale sytuacja nie jest jednoznacznie zła - mówił prof. Krzysztof Opolski, ekonomista. Niski kurs złotówki może sprawić, że rozwinie się turystyka medyczna i mieszkańcy bogatszych krajów Europy będą się u nas leczyć, jeśli tylko stworzymy im odpowiednie warunki. Oczywiście zahamowanie wzrostu lub wręcz spadek produktu krajowego brutto mogą ograniczyć możliwości leczenia, ale kryzys to także szansa na wprowadzenie niepopularnych, acz koniecznych reform. Przyjmując pesymistyczny scenariusz, możemy dostrzec zagrożenia i im zapobiec".
Dr Nata Menabde, zastępczyni dyrektora regionalnego Światowej Organizacji Zdrowia na Europę pogratulowała Polakom dobrej (w porównaniu z innymi krajami) sytuacji gospodarczej i podkreśliła, że "każdy minister powinien być ministrem zdrowia".
Dr Tomasz Zdrojewski - doradca prezydenta RP do spraw zdrowia oraz organizator konferencji - mówił o kryzysie z perspektywy Unii Europejskiej. Według niego, spowolnienie gospodarcze i wzrost bezrobocia uderzą głównie w ludzi młodych i o niskich kwalifikacjach. Można się obawiać częstszego występowania chorób psychicznych, zachowań szkodliwych dla zdrowia czy samobójstw. Na Łotwie już w zeszłym roku liczba samobójstw wzrosła o 15 procent. Zdrowie nie powinno być traktowane jak koszt, ale jak inwestycja - dlatego WHO zaleca solidarność społeczną w finansowaniu leczenia i zwiększanie jego efektywności.
Jak zauważył sir Richard Peto, epidemiolog z Oxfordu, najefektywniejszym sposobem na przedłużenie życia jest wyeliminowanie papierosów i ograniczenie spożycia alkoholu W przypadku Francji trzykrotne podwyższenie ceny papierosów spowodowało zmniejszenie ich sprzedaży o połowę, co przełożyło się na mniejsze zagrożenie rakiem płuc. Sir Richard zwrócił uwagę, że choć nasza sytuacja nie jest najlepsza, to w Rosji - wręcz tragiczna. Przeciętny Rosjanin żyje o prawie 12 lat krócej niż Polak, a Rosjanka - około 5 lat krócej niż Polka.
Prof. Bogdan Wojtyniak z Państwowego Zakładu Higieny wskazał, że ostatnie lata przyniosły ogromna poprawę wyników leczenia chorób serca. Trzeba jednak więcej środków przeznaczyć na profilaktykę i leczenie chorób przewlekłych.
Prof. Jacek Jassem z Akademii Medycznej w Gdańsku zaznaczył, że choć w onkologii dokonał się postęp, wiele pozostaje do zrobienia. Przykładem są problemy z finansowaniem bardzo kosztownych pomieszczeń dla aparatury do radioterapii. Samej aparatury przybyło w ostatnich latach sporo, jednak nadal dostęp do niej jest gorszy niż w bogatszych krajach Unii.
W przypadku dzieci szczególnie ważne są profilaktyka i badania przesiewowe - mówiła prof. Alicja Krzyżaniak z Uniwersytetu im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Chodzi na przykład o nadciśnienie, rozpoznawane u około 4 procent dzieci.
"Kryzys ekonomiczny może mieć korzystny wpływ na nasze zdrowie - zauważył prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, dr Konstanty Radziwiłł. - Trzeba ustalić listę priorytetów i skupić się na dziedzinach, w których pieniądze dadzą najlepsze efekty - na onkologii, kardiologii, podstawowej opiece zdrowotnej oraz działalności opiekuńczo - leczniczej". (PAP)
pmw/ ls/
