Po wakacjach mają zostać ogłoszone pierwsze konkursy na projekty badawcze, służące poprawie bezpieczeństwa w kopalniach. Naukowcy skoncentrują się na sześciu obszarach, które w minionych 10 latach najczęściej wiązały się z górniczymi wypadkami.
W czwartek w Katowicach zebrał się komitet sterujący strategicznego projektu badawczego "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach". Przygotowywana jest m.in. dokumentacja do konkursów w każdym z sześciu obszarów badawczo-rozwojowych. Gdy będzie gotowa, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosi konkursy. Wówczas znany będzie także pełny budżet projektu. Wcześniej mówiono o kwocie ponad 25 mln zł.
Jak powiedziała w czwartek PAP rzeczniczka Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach Jolanta Talarczyk, przeważająca większość tematów, które mają podjąć naukowcy, to wnioski z prac komisji, wyjaśniających przyczyny największych górniczych katastrof w ciągu minionych ponad 10 lat.
"Łącznie komisje powypadkowe sformułowały w tym czasie 286 rozmaitych wniosków, z czego 75 było skierowanych do środowiska naukowego. Z tego ok. 40 wniosków dotąd pozostało niezrealizowanych. Większość z nich skupiono w sześciu proponowanych tematach badawczych w ramach projektu" - wyjaśniła rzeczniczka.
Z 19 górniczych katastrof w minionych 10 latach aż 11 miało związek z metanem i pyłem węglowym. W tych wypadkach zginęły łącznie 72 osoby, a 130 zostały ranne - w tym 58 ciężko.
W konkursach będą mogły wystartować samodzielne jednostki naukowe, badawczo-rozwojowe oraz jednostki wchodzące w skład sieci naukowych lub konsorcjów naukowo-przemysłowych. Zgłoszone zadania badawcze nie powinny dublować dostępnej wiedzy ani innych projektów. Wskazany jest udział partnerów przemysłowych w realizacji projektów. Projekt potrwa do 2013 r.
Wśród sześciu priorytetów badawczych jest m.in. przygotowanie podstawy nowej kategoryzacji zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych. Mają być też opracowane nowe zasady projektowania tzw. rozcinki złoża oraz likwidacji wyrobisk w warunkach zagrożenia pożarowego i metanowego. Chodzi przede wszystkim o odpowiedź na pytanie, jak skutecznie przewietrzać takie miejsca - także wtedy, gdy jest to w wyrobiskach, gdzie nie sięgają kopalniane szyby.
Inne proponowane tematy badawcze dotyczą m.in. metod pobierania prób powietrza i interpretacji wyników pomiarów (to ważne dla oceny zagrożenia metanowego i pożarowego), zasad pomiarów i kontroli parametrów przepływu powietrza w wyrobiskach oraz efektywnych metod odmetanowania górotworu w warunkach dużej koncentracji wydobycia. Potrzebne są także skuteczne metody zwalczania zagrożenia klimatycznego, szczególnie tam, gdzie naturalna temperatura górotworu jest wysoka. Jedynie ten ostatni priorytet nie wynika bezpośrednio z zaleceń komisji powypadkowych.(PAP)
mab/ hes/ jbr/
