Żeby Unia Europejska była silna, sprawna, a przede wszystkim - bardziej przyjazna dla obywateli - potrzebuje reform instytucjonalnych - uważają uczestnicy konferencji zorganizowanej w sobotę w Krakowie przez Instytut Studiów Strategicznych w 50. rocznicę podpisania Traktatów Rzymskich.
Dyrektor Instytutu Europeistyki UJ prof. Zdzisław Mach podkreślił, że dla obywateli UE ważne jest przezwyciężenie egoizmów narodowych, bo tylko wtedy UE będzie silna i sprawna. W jego ocenie, sprawą kluczową jest przyjęcie Traktatu Konstytucyjnego.
Prof. Mach uważa, że Deklaracja Berlińska, którą jutro mają przyjąć przywódcy państw UE, niewiele zmieni. "Może być wyrazem tego, że kraje członkowskie chcą dalej coś zrobić z traktatem. Teraz nikt z przywódców państw już nie mówi, że traktat jest martwy. Coś w tej dziedzinie trzeba koniecznie zrobić, bo UE musi się zreformować" - powiedział PAP.
Podkreślił, że przyjęcie tego dokumentu leży przede wszystkim w interesie słabszych państw, które skutecznie działającej UE najbardziej potrzebują. "Jeżeli nie będziemy w stanie zreformować UE w takim kierunku, jak czyni to traktat, wtedy alternatywą będzie bliska współpraca bilateralna między państwami, a to oznacza, że państwa słabsze, mniej zdecydowane znajdą się na marginesie np. te, które nie wstąpią do strefy euro" - ocenił dyrektor Instytutu Europeistyki UJ.
Według niego, prace należy prowadzić na istniejącym już tekście traktatu i jeżeli będzie wola polityczna, to można doprowadzić do jego ratyfikacji nawet w kilka miesięcy. "Jestem optymistą. Myślę, że coraz więcej państw zdaje sobie sprawę, że nie ma innego wyjścia, że inne rozwiązanie oznaczałoby upadek takiej UE, jaką budowaliśmy przez 50 lat" - uważa prof. Mach.
Poseł do Parlamentu Europejskiego i prezes Instytutu Studiów Strategicznych w Krakowie Bogdan Klich uważa, że Unii Europejskiej potrzebna jest reforma instytucji i wprowadzenie do prawa traktatowego Karty Praw Podstawowych, ale zmiany te nie muszą oznaczać konieczności przyjęcia Konstytucji Europejskiej.
"Można sobie wyobrazić, że UE przyjmie do 2009 r. - i ja bardzo w to wierzę - nowy traktat, który nie będzie traktem konstytucyjnym, a umożliwi reformę instytucji unijnych, usprawnienie unijnych polityk, lepszą ochronę praw człowieka i nie będzie podawany procesowi referendalnemu w większości państw członkowskich" - powiedział PAP Klich.
Przewiduje on, że Deklaracja Berlińska będzie impulsem do dalszych prac nad traktatem, i że w przyszłym roku przywódcy państw europejskich podejmą ostateczna decyzję, co zrobić z unijną konstytucją odrzuconą przez Francję i Holandię. "Jeżeli UE będzie miała nowy traktat, to będzie oznaczało, że wyleczyła się z choroby, w jakiej się w ciągu ostatnich 2,5 roku znalazła" - dodał europoseł.
Prof. Stanisław Biernat, kierownik Katedry Prawa Europejskiego UJ podkreślił podczas konferencji rolę Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) w rozwoju prawa wspólnotowego i podnoszeniu jakości polskiego prawa. Przyznał, że państwa członkowskie nie zawsze są zadowolone z orzeczeń ETS, ale je respektują.
"Wychodzą one z założenia, że przynależność do UE jest dla nich korzystna i warto czasami poddać się niekorzystnym rozstrzygnięciom Trybunału, bo w ogólnym rozrachunku dobrobyt całej Europy i poszczególnych państw wzrasta" - mówił prof. Biernat.
Podczas konferencji wręczono dyplomy zwycięzcom konkursu na referat podsumowujący osiągnięcia integracji europejskiej: Tomaszowi Adamskiemu (doktorant w Instytucie Socjologii UJ), Katarzynie Damek (doktorantka w Instytucie Europeistyki UJ), Nataszy Styczyńskiej (doktorantka w Instytucie Europeistyki UJ), Maciejowi Szczerbie (doktorant w Katedrze Prawa Prywatnego Międzynarodowego UJ) i Konradowi Turkowi (student IV roku socjologii UJ). Konkurs zorganizował Instytut Studiów Strategicznych. (PAP)
wos/
