Prof. Maciej Grabski, twórca i organizator Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP), otrzymał w poniedziałek tegoroczną Nagrodę Jerzmanowskich. Uroczystość wręczenie wyróżnienia przyznawanego przez Polską Akademię Umiejętności (PAU) odbyła się na Wawelu.
"Fundacja na rzecz Nauki Polskiej to wielkie dzieło prof. Macieja Grabskiego, które stworzył od podstaw, a zostawił w pełni rozkwitu swoim następcom. Fundacja wprowadziła nową jakość w organizację polskiej nauki i stanowi już od 20 lat niedościgły wzór" - powiedział prezes Polskiej Akademii Umiejętności Andrzej Białas, który wygłosił laudację.
Zgodnie z testamentem Erazma Jerzmanowskiego nagroda przyznawana jest kandydatowi, który "przez swoje prace literackie, naukowe lub humanitarne, dokonywane z pożytkiem dla ojczystego kraju, potrafił zająć wybitne stanowisko w społeczeństwie polskim".
Tegoroczny laureat, prof. Maciej Grabski, związany z Politechniką Warszawską, jest specjalistą inżynierii materiałowej. W latach 1992-2005 kierował Fundacją na rzecz Nauki Polskiej, a od 2005 roku jest członkiem Rady FNP.
Za swoją działalność został odznaczony Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Wielkim Krzyżem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Jest również doktorem honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Politechniki Warszawskiej.
Rada PAU przyznając wyróżnienie doceniła wyjątkowe zasługi prof. Grabskiego dla "organizowania nauki w Polsce, promowania wysokich standardów i związków z zagranicą, spójność myśli i zamierzeń z działaniem, niezwykłą konsekwencję w realizowaniu wypracowanej koncepcji i wysoką skuteczność".
"Zaszczyt otrzymania tej nagrody jest tym większy, że spotyka mnie sporo czasu po wycofaniu się z czynnego życia zawodowego" - podkreślił laureat podczas poniedziałkowej uroczystości.
W latach 1915-1938 Nagroda Polskiej Akademii Umiejętności im. Erazma i Anny Jerzmanowskich pod patronatem województwa małopolskiego - bo tak brzmi pełna nazwa wyróżnienia - zdobyła wielki prestiż i nazywana była polskim Noblem. Na mocy testamentu Erazma Jerzmanowskiego Akademia Umiejętności w Krakowie otrzymała ponad 1 mln koron (365 kilogramów złota) na utworzenie Fundacji im. Erazma i Anny Jerzmanowskich. Zgodnie z zapisem, nagrodę mógł otrzymać tylko Polak i katolik, pochodzący z przedrozbiorowych terenów Polski, naukowiec, twórca kultury lub społecznik.
W 2009 r. - sto lat po śmierci Erazma Jerzmanowskiego - nagroda doczekała się odnowienia. Otrzymała ją wówczas Janina Ochojska-Okońska, rok później - malarz Jerzy Nowosielski. Wśród laureatów wcześniejszych znaleźli się: kardynał Adam Sapieha, Henryk Sienkiewicz i Ignacy Paderewski. (PAP)
rcz/ hes/
