Krajowa Rada Sądownictwa negatywnie zaopiniowała projekt ustawy o Komisji Kontroli Służb Specjalnych. Projekt narusza zasady organizacji administracji oraz zasadę trójpodziału władz - oceniła KRS.
Opinia - przyjęta przez Radę na jej ostatnim posiedzeniu w tym roku - została zamieszczona na stronie internetowej KRS.
Zmiany w ustawach o służbach specjalnych precyzujące ich kompetencje, porządkujące kwestie monitoringu obywateli oraz powołujące apolityczny zespół kontrolny operacyjnej pracy służb premier Donald Tusk zapowiadał w końcu maja. Dotychczas do konsultacji trafiły trzy projekty: oddzielnych ustaw o ABW i AW oraz - opracowany w październiku - projekt ustawy o Komisji Kontroli Służb Specjalnych.
Komisja kontroli ma gwarantować profesjonalną cywilną kontrolę nad służbami oraz rozpoznawać skargi na służby. Powoływana byłaby ona przez Sejm spośród prawników - np. sędziów - mających doświadczenie w kwestiach ochrony praw człowieka. Przewodniczącym komisji miałby być sędzia w stanie czynnym albo stanie spoczynku o co najmniej dziesięcioletnim stażu sędziowskim w sprawach karnych lub administracyjnych.
Jak wskazała Rada, projektowana komisja - jako organ administracji - podporządkowana zostałaby Sejmowi, a zatem władzy ustawodawczej. KRS dodała, że sędziowie tworzący władzę sądowniczą włączeni zostaliby "w struktury projektowanego organu administracji niewykonującego funkcji wymiaru sprawiedliwości".
Ponadto zdaniem Rady projekt zakłada "utworzenie organu, którego kompetencje krzyżowałyby się z kompetencjami już istniejących organów administracji". "Projekt przewiduje dla komisji kontroli służb kompetencje już zastrzeżone dla Trybunału Konstytucyjnego" - zaznaczyła Rada. Wskazała, że zgodnie z projektem komisja ma być m.in. właściwa w sprawach kontroli zgodności działania służb z przepisami konstytucji i ustaw.
"KRS z niepokojem zauważa, że skierowana do zaopiniowania projektowana ustawa nie czyni zadość podstawowym standardom legislacji oczekiwanym od projektu rządowego przedstawionego do konsultacji" - zaznaczono w opinii.
Krytyczne uwagi do tego projektu w grudniu zgłosiła też Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Jej zdaniem kompetencje komisji są niepełne, gdyż nie będzie ona mogła np. kontrolować umów zawieranych przez polskie służby ze służbami innych krajów.
"Wydaje się, że właśnie w tak wrażliwym zakresie należy wzmocnić kontrolę nad działalnością służb. Dowodem na to są konsekwencje doniesień medialnych na temat domniemanych tajnych więzień CIA na terenie Polski, których podstaw należy doszukiwać się w dwustronnym porozumieniu między służbami polskimi a amerykańskimi" - głosiła opinia HFPC. Ponadto niezrozumiałe jest - według fundacji - ograniczenie możliwości składania skarg na służby jedynie do organów państwowych, organizacji pozarządowych i obywateli polskich.(PAP)
mja/ malk/ mow/
