Ogólnopolski konkurs na upamiętnienie postaci i dokonań prof. Jana Czochralskiego ogłosiły władze jego rodzinnej Kcyni (woj. kujawsko-pomorskie). Wynalazki wybitnego naukowca pozwoliły na rozwój technologii półprzewodników.
Jak podkreślił burmistrz Kcyni Piotr Hemmerling, efektem konkursu mają być konstrukcje, które przy wjazdach do miasta będą przypominać dorobek prof. Czochralskiego i podkreślać fakt jego pochodzenia z Kcyni. "W ten sposób Kcynia wpisuje się w działania zmierzające do ustanowienia przez Sejm RP roku 2013 - Rokiem Prof. Jana Czochralskiego" - dodał burmistrz.
W ostatnim czasie petycje samorządu Kcyni w tej sprawie skierowano do m.in. Prezydium Sejmu RP, posłów z okręgu województwa kujawsko-pomorskiego i szefów klubów parlementarnych oraz poselskich. W samej Kcyni, gdzie naukowiec urodził się i spędził ostatnie lata życia, jest już szkoła podstawowa jego imienia i plac.
Rada miejska zebrała się także na okolicznościowej sesji z udziałem przedstawicieli Politechniki Warszawskiej, z którą naukowo związany był Czochralski. W obecnie ogłoszonym konkursie główna nagroda to dwa tysiące zł, a projekty można nadsyłać do końca listopada.
Prof. Jan Czochralski urodził się 23 października 1885 r. w Kcyni. Przez wielu nazywany był "praojcem elektroniki". Jego metoda (zwana "metodą Czochralskiego"), polegająca na technice otrzymywania monokryształów, znalazła zastosowanie w fizyce półprzewodników i przemysłu elektronicznego, dając ogromne możliwości rozwoju wielu dziedzin przemysłu. Za datę oficjalnych narodzin metody Czochralskiego uznaje się datę 19 sierpnia 1916 r. Odkrycie tego wybitnego kcynianina wyprzedziło o kilkadziesiąt lat epokę.
W 1924 r. Jan Czochralski wynalazł "stop B" - stop charakteryzujący się dobrymi własnościami ślizgowymi, wytworzony na bazie ołowiu z niewielkimi dodatkami wapnia, sodu, litu i aluminium, który znalazł praktyczne zastosowanie w kolejnictwie.
W 1925 r. prof. Czochralski został prezesem Niemieckiego Towarzystwa Metaloznawczego. W 1929 r. wraz z rodziną powrócił do Polski i osiadł w Warszawie. W tym samym roku powierzono mu organizację katedry Metalurgii Metaloznawstwa Politechniki Warszawskiej. Był również członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego.
Podczas wojny kierował zakładem badawczym utworzonym za zgodą Niemców z przedwojennej katedry PW i jednocześnie przez całą okupację współpracował z AK. Mimo braku dowodów został po wojnie oskarżony o kolaborację z okupantem. W 1946 roku powrócił do rodzinnej Kcyni i uruchomił tu Zakłady Chemiczne "BION".
Zmarł 22 kwietnia 1953 r. i został pochowany na cmentarzu w Kcyni. Senat Politechniki Warszawskiej dopiero w 2011 roku podjął uchwałę o rehabilitacji naukowca. (PAP)
olz/ ls/ gma/
