Przewodnicząca litewskiego Sejmu Irena Degutiene zaapelowała w piątek o przyśpieszenie pracy nad projektem ustawy o pisowni nazwisk polskich na Litwie i wyraziła nadzieję, że ustawa ta zostanie przyjęta w ciągu najbliższego roku.
"Mam nadzieję, że naprawdę to zrobimy" - powiedziała Degutiene dziennikarzom po spotkaniu z przedstawicielami Polsko-Litewskiego Forum Intelektualistów.
Podczas tego spotkania przewodnicząca Sejmu pytała polskich intelektualistów o opinię na temat wykorzystania tzw. wariantu łotewskiego w rozstrzygnięciu kwestii pisowni nazwisk. Chodzi o wpisywanie nazwiska polskiego w wersji oryginalnej nie na głównej stronie paszportu, lecz na jego dalszych stronach. Taki projekt ustawy w pierwszym czytaniu zatwierdził już parlament litewski. Nie zadawala on jednak litewskich Polaków. Chcą oni oryginalnego, w wersji polskiej, zapisu swego nazwiska już na pierwszej stronie.
W oficjalnym piątkowym komunikacie Sejmu napisano, że "polscy intelektualiści poparli propozycję zapisywanie nielitewskich nazwisk (w wersji oryginalnej) na dalszych stronach" dokumentu. W związku z tym przewodnicząca Sejmu zaapelowała o przyśpieszenie pracy nad projektem przewidującym tzw. wariant łotewski.
"Moim zdaniem jest to najbardziej odpowiedni wariant" - powiedziała Degutiene.
Dariusz Szpoper, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, będący członkiem Polsko-Litewskiego Forum Intelektualistów, po spotkaniu z przewodniczącą Sejmu powiedział, że "każdy ruch na drodze przywrócenia zapisu narodowych nazwisk jest dobrym krokiem". "Doceniamy stanowisko przewodniczącej Degutiene w tej kwestii. Zwracamy jednak uwagę na to, że wszelkie zmiany wymagają szerokich konsultacji ze społeczeństwem - są to zasady obowiązujące w społeczeństwie obywatelskim" - dodał Szpoper.
Parlament Litwy w kwietniu 2010 roku odrzucił rządowy projekt ustawy o pisowni, który m.in. zezwalał litewskim Polakom na zgodny z polskimi zasadami językowymi zapis nazwiska w litewskich paszportach. Przyjęto za to w pierwszym czytaniu alternatywny projekt ustawy, który przewiduje oryginalny, zgodny z zasadami polskiej pisowni, zapis nazwiska jedynie jako uzupełniający na dalszych stronach paszportu.
Alternatywnego projektu nie popierają Polacy mieszkający na Litwie, a także litewski rząd, który uważa, że tzw. łotewski wariant nie rozwiązuje problemu, ponieważ narusza on ich prawo do nazwiska.
Problem pisowni nazwisk dotyczy nie tylko litewskich Polaków, ale też Litwinów, którzy po zawarciu związku małżeńskiego z obcokrajowcami muszą lituanizować swe nazwiska.
Polsko-Litewskie Forum Intelektualistów zastało powołane w czerwcu br., gdy stosunki polsko-litewskie uległy pogorszeniu. Zadaniem intelektualistów jest pomoc politykom i społeczeństwom w osiągnięciu porozumienia.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ jhp/ ala/
