Litwa obchodzi w tym roku jubileusz tysiąclecia pierwszej wzmianki o swym istnieniu w dokumentach pisanych.
Kulminacja obchodów z udziałem czterech koronowanych głów i czterech prezydentów, w tym prezydenta Polski, odbędzie się w poniedziałek, w dniu święta narodowego kraju, w rocznicę koronacji jedynego litewskiego króla - Mendoga.
Obchody tysiąclecia Litwy są bezpośrednio związane z biskupem, misjonarzem św. Brunonem, gdyż pierwsza pisemna wzmianka o Litwie znalazła się w opisie męczeńskiej śmierci tego świętego. Ukazała się ona w 1009 roku w Kronikach Kwedlinburskich.
"W 1009 roku św. Brunon, zwany Bonifacym, arcybiskup i zakonnik, w drugim roku swej misji, na pograniczu Rosji i Litwy (Lituae), uderzony w głowę (...) powędrował do nieba" - napisano w kronice.
250 lat po wyprawie św. Brunona na Litwę, litewski Książe Mendog, pokonał swych konkurentów do władzy, zjednoczył Litwę i przyjął chrzest. W 1253 roku z woli papieża Innocentego IV został koronowany na pierwszego i jedynego w historii króla Litwy.
Los pierwszego i ostatniego króla Litwy był jednak tragiczny. Wraz z dwoma synami został zamordowany przez swoich wrogów i pogan w 1263 r. Jednak założone przez Mendoga fundamenty państwowości litewskiej przetrwały, a dzień jego koronacji - 6 lipca - stał się dziś świętem narodowym, Dniem Państwa.
Tegoroczne święto ma charakter szczególny, gdyż stanowi kulminację obchodów Tysiąclecia Litwy. Mają wziąć w nich udział m.in. królowa Danii Małgorzata II, król Norwegii Harald V oraz szwedzka para królewska Karol XVI Gustaw i królowa Sylwia.
Do Wilna na uroczystości zaproszeni zostali także prezydent Polski Lech Kaczyński z małżonką Marią, prezydenci Ukrainy - Wiktor Juszczenko, Łotwy - Valdis Zatlers, Finlandii - Tarja Halonen, premier Estonii - Andrus Asip, rosyjski minister kultury - Aleksandr Awdiejew oraz przedstawiciel Stolicy Apostolskiej dziekan kolegium kardynalskiego kardynał Angelo Sodano.
Goście wezmą m.in. udział w symbolicznej ceremonii otwarcia odbudowanego w Wilnie Pałacu Wielkich Książąt Litewskich zwanego Pałacem Władców oraz obejrzą wystawy "Litwa w starych źródłach historycznych" i "Wawel w Wilnie. Od Jagiellonów do końca Republiki" oraz "Sztuka Bałtów" w Muzeum Sztuki Użytkowej. Wysłuchają też koncertu pieśni litewskich w Parku Vingis (po pol. Park na Zakrecie).
Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ala/
