W Zakopanem zakończyła się gruntowna renowacja witkiewiczowskiej willi "Oksza". Znajdzie się tam galeria sztuki XX wieku, której otwarcie planowane jest na 13 maja - poinformowała w piątek na konferencji prasowej dyrektor Muzeum Tatrzańskiego, Teresa Jabłońska.
Jabłońska powiedziała, że działalność nowej filii Muzeum Tatrzańskiego zapoczątkowana zostanie wystawą "Zakopane - pępek świata. Sztuka pod Giewontem w latach 1880-1939".
"Chcemy pokazać, jak w Zakopanem w końcu XIX wieku kształtowała się kolonia artystyczna, która gromadziła się wokół Stanisława Witkiewicza i wokół zakopiańskich szkół artystycznych: Szkoły Przemysłu Drzewnego i Szkoły Koronkarskiej" - wyjaśniła Jabłońska.
Na ekspozycji znajdą się m.in. dzieła Stanisława Ignacego Witkiewicza "Witkacego", Rafała Malczewskiego, Władysława Skoczylasa, Leona Chwistka oraz mało znana i cenna kolekcja obrazów Andrzeja Wróblewskiego.
Dzięki trwającemu rok remontowi konserwatorskiemu, willa, która popadała w ruinę, odzyskała dawny blask. Prace polegały m.in. na wyczyszczeniu fasady budynku, przywróceniu gontowego dachu oraz pierwotnych detali architektonicznych. Wewnątrz zbito tynki pokrywające drewniane ściany oraz oczyszczono misternie zdobione elementy drewniane.
Modernizacja willi "Oksza" kosztowała 3,8 mln zł i była częścią większego projektu "Modernizacja Muzeum Tatrzańskiego oraz tworzenie Galerii Sztuki XX wieku w willi Oksza". Całość projektu była warta ponad 5 mln zł, z czego 75 proc. pochodziło z funduszy unijnych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Projekt ten obejmował także prace w trzech innych zabytkowych budynkach Zakopanego: remont dachu gmachu głównego Muzeum Tatrzańskiego, remont konserwatorski XIX-wiecznej chałupy Gąsieniców Sobczaków połączony z adaptacją na Muzeum Stylu Zakopiańskiego oraz prace konserwatorskie w Galerii Władysława Hasiora.
Willa "Oksza", położona w Zakopanem przy ul. Zamoyskiego, jest jedną z czterech zachowanych do dzisiaj willi w stylu zakopiańskim - obok "Koliby", willi "pod Jedlami" i willi "Rialto" - projektowanych przez Stanisława Witkiewicza. Została zbudowana w 1895 r. dla Wincentego Kossakowskiego (nosiła wówczas nazwę "Korwinówka") i była trzecim budynkiem autorstwa twórcy stylu zakopiańskiego.
Później willa została zakupiona przez Marcina Nałęcz-Kęszyckiego, który zmienił nazwę willi na "Oksza" - od herbu rodowego. Po śmierci Kęszyckiego w 1900 r. dom przeszedł w ręce spokrewnionej z nim rodziny Reyów. Potem utworzono w "Okszy" pensjonat, którego właściciele zmieniali się często. W latach 20. dom zakupiło Towarzystwo "Odrodzenie", potem mieścił się tam internat uczniów zakopiańskiego gimnazjum.
W czasie okupacji było tam wysiedlone przez Niemców z Kuźnic Liceum Gospodarcze, a pod koniec wojny - zakopiańska konspiracyjna filia Politechniki Warszawskiej. Po II wojnie światowej w "Okszy" działało m.in. sanatorium dla dzieci i młodzieży, a później dom wypoczynkowy.(PAP)
szb/ hes/
