Maria Fołtyn była jedną z najwybitniejszych wykonawczyń roli Halki w operze Stanisława Moniuszki, śpiewaczka operowa i reżyser związała swoją karierę z jego twórczością - mówią PAP krytycy muzyczni. Fołtyn zmarła w niedzielę w Warszawie, miała 88 lat.
"Kiedy zakończyła swoją karierę wokalną, już w poważnym wieku, ukończyła Wydział Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Jej debiut reżyserski odbył się za granicą. W operze w Hawanie wystawiła +Halkę+ Moniuszki po hiszpańsku. W rolę Halki, po raz pierwszy w historii, wcieliła się czarnoskóra śpiewaczka" - powiedział dziennikarz muzyczny Bogusław Kaczyński.
Jak wspominał, śpiewaczkę cechował ognisty temperament sceniczny, stworzyła dzięki temu wiele wyrazistych, niezapomnianych kreacji scenicznych. Fołtyn odnosiła sukcesy w sopranowych partiach dzieł Giacoma Pucciniego (rola tytułowa w "Tosce"), Giuseppe Verdiego (rola tytułowa w "Aidzie", Leonora w "Trubadurze", Abigail w "Nabucco"), Richarda Wagnera (Senta w "Holendrze Tułaczu", Elza w "Lohengrinie"). Jej kariera była jednak związana przede wszystkim z twórczością Moniuszki. "Była jedną z największych wykonawczyń roli Halki" - powiedział PAP Kaczyński.
Fołtyn debiutowała w Gdańsku w 1949 r. tytułową rolą w operze "Halka" Stanisława Moniuszki. Zdobyła rozgłos występując na scenach na całym świecie. W 1971 r. zakończyła karierę wokalną. Potem zajęła się reżyserią operową. Pierwszy spektakl - "Halka" Stanisława Moniuszki - zrealizowała w Hawanie w 1971 r. Wystawiła ją też m.in. w Turcji, Meksyku, Brazylii i Japonii. Wyreżyserowała także "Straszny dwór" - w Rumunii.
"Ze względu na swoją karierę wokalną i reżyserską była silnie związana z życiorysem Moniuszki. On oddziaływał na jej życie" - powiedział PAP dyrygent Antoni Wicherek, który wielokrotnie występował razem ze śpiewaczką. Uważa jednak, że dzisiaj inscenizacje "Halki" wyglądają już inaczej. "Jej ujęcie oper Moniuszki dzisiaj przechodzi do historii" - ocenił.
"Wśród reżyserów operowych wyróżniało ją głębokie przywiązanie do tradycyjnych ujęć oper Stanisława Moniuszki. Chciała zachować styl narodowy jego utworów, była w tym jedyna i nieprzejednana" - powiedział PAP krytyk muzyczny Jan Popis.
Jak przypomniał, aby bronić tradycyjnej, narodowej wizji muzyki Moniuszki Fołtyn zainicjowała Międzynarodowy Konkurs Wokalny im. Stanisława Moniuszki. W ten sposób dzieła kompozytora mogą zgłębiać kolejne pokolenia śpiewaków polskich i zagranicznych. "Ten konkurs był jeszcze jednym orężem w walce o tę wielką polską sprawę, jaką była i nadal jest twórczość Moniuszki" - powiedział Popis.
Maria Fołtyn urodziła się 28 stycznia 1924 r. w Radomiu. Studia wokalne odbyła w Katowicach i Sopocie. Na Wydziale Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie studiowała w latach 1969-73.
Na świecie realizowała opery innych polskich kompozytorów, m.in. Karola Kurpińskiego, Ludomira Różyckiego, Feliksa Nowowiejskiego, Ignacego Jana Paderewskiego.
W latach 1978-98 była dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Moniuszkowskiego w Kudowie Zdroju. W 1988 r. założyła w Warszawie Towarzystwo Miłośników Muzyki Moniuszki i została jego prezesem. W 1992 r. zainicjowała i została dyrektorem oraz jurorem Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki, który odbywa się co trzy lata w Warszawie. (PAP)
mce/ agz/ hes/ jra/
