Wspomaganie finansowe i organizacyjne szkolnictwa, w tym zwłaszcza nauczania języka litewskiego, działalności kulturalnej oraz stowarzyszeń litewskich to - według MAC i MEN - najważniejsze formy wspierania mniejszości litewskiej w Polsce.
Informację na temat sytuacji i problemów mniejszości litewskiej w Polsce przedstawili podczas czwartkowego posiedzenia sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych przedstawiciele Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej.
"Mniejszość litewska w Polsce jest tą mniejszością, która edukacyjnie jest najlepiej zorganizowana. Ta najwyższa forma, którą jest nauczanie w języku mniejszości, ma tutaj miejsce w najszerszym zakresie. Ponadto od 10 lat istnieje strategia rozwoju oświaty mniejszości litewskiej w Polsce. Obecnie język litewski jest nauczany w 13 placówkach szkolnych na terenie trzech gmin województwa podlaskiego (Puńsk, Sejny i Suwałki), gdzie mniejszość litewska jest głównie skoncentrowana" - mówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Mirosław Sielatycki.
Język litewski jako język mniejszości narodowej znajduje się także w grupie przedmiotów maturalnych, a MEN dofinansowuje wydawanie podręczników do nauki litewskiego oraz historii i geografii Litwy, a także ich dystrybucję do szkół. W Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach zatrudniony jest konsultant do spraw języka litewskiego, który wspiera pracę nauczycieli ze szkół z językiem litewskim m.in. poprzez organizowanie różnych form doskonalenia zawodowego.
"Mniejszość litewska pomimo tego, że jest może nieliczna, jest bardzo aktywna w dążeniu do zachowania swojej narodowej tożsamości. Na ile jest to możliwe, organizacyjnie i finansowo wspieramy różne stowarzyszenia litewskie. Od 2006 r. język litewski na terenie gminy Puńsk ma status języka pomocniczego, a od r. 2008 jest ona gminą, na której obszarze używane są nazwy w języku mniejszości. Z ustawy wynika także, że przedstawiciele mniejszości litewskiej mogą dokonywać zmiany imienia i nazwiska na wersję zgodną z brzmieniem i pisownią języka ojczystego" - powiedział dyrektor Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Józef Różański.
Jak podał, w latach 2007-2012 dotacje MSWiA, a później MAC wspierające mniejszość litewską zamykały się kwotą blisko 10,8 mln zł. "Dzięki tym dotacjom powstał m.in. w 2010 roku budynek Zespołu Szkół z Litewskim Językiem Nauczania w Sejnach. Wspieramy równocześnie różnego typu przedsięwzięcia, imprezy kulturalne i oświatowe organizacje. W 2012 roku na 29 projektów, które złożyły u nas organizacje litewskie, udzieliliśmy wsparcia 28 z nich na łączną kwotę blisko 800 tys. zł" - wyliczał Różański.
Wśród problemów zgłaszanych przez organizacje mniejszości litewskiej w Polsce przedstawiciel MAC wymienił m.in. budowę pomnika żołnierzy litewskich w Berżnikach, na którym - zdaniem polskich Litwinów - znalazł się napis obraźliwy dla jej przedstawicieli, oraz trudności w przekazywaniu Centrum Oświaty Litewskiej w Sejnach środków z subwencji oświatowej.
Petras Maksimavicius, reprezentujący Dom Litewski w Sejnach, podziękował MAC za wsparcie działalności kulturalnej i szkolnictwa litewskiego, potwierdził równocześnie istnienie problemów wymienionych przez resort. "Umieszczony na pomniku w Berżnikach napis +Upamiętniamy miejsce spoczynku żołnierzy litewskich, którzy wkroczyli u boku Armii Czerwonej w 1920 r. na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej+ znieważający żołnierzy litewskich, przyczynia się do antagonizowania Polaków i Litwinów i chciałbym uczulić państwa na tę kwestię, którą trzeba w jakiś sposób rozwiązać" - powiedział Maksimavicius.
Obecni na posiedzeniu przedstawiciele resortów zadeklarowali pomoc w rozwiązaniu przedstawionych kwestii.
Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych jednogłośnie przyjęła informację przedstawioną przez przedstawicieli Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. (PAP)
akn/ hes/ gma/
