Międzynarodowy Komitet Oświęcimski/Auschwitz zaapelował w przeddzień 70. rocznicy wybuchu powstania w niemieckim nazistowskim obozie zagłady Sobibór do rządu Niemiec o wsparcie prac przy zachowaniu miejsca pamięci, w którym zginęło ponad 250 tys. ludzi.
"Dla osób, które przeżyły niemieckie obozy koncentracyjne i zagłady, powstanie w Sobiborze należy do wielkich bohaterskich wydarzeń w walce przeciwko perfekcyjnie funkcjonującemu systemowi zabijania w nazistowskich obozach zagłady" - napisano w wydanym w niedzielę oświadczeniu, przesłanym PAP przez wiceprzewodniczącego MKO Christopha Heubnera.
Rozpaczliwa odwaga długo upokarzanych więźniów Sobiboru weszła do podręczników historii na świecie jako przykład dążenia ludzi do życia w godności i bez lęku - podkreślił MKO. Dodał, że obecnie przedstawiciele Polski, Izraela i Holandii zabiegają o zbadanie historycznego miejsca i jego zachowanie. "Byli więźniowie zrzeszeni w MKO usilnie proszą Republikę Federalną o włączenie się do prac w Sobiborze i o przejęcie współodpowiedzialności" - napisano w oświadczeniu.
Rzecznik niemieckiego MSZ, pytany przez dziennikarzy, powiedział w zeszłym tygodniu, że strona niemiecka deklarowała wsparcie dla miejsca pamięci w Sobiborze i oczekuje na reakcję władz w Warszawie.
W poniedziałek na terenie obozu zagłady w Sobiborze (Lubelskie) odbędą się obchody 70. rocznicy wybuchu powstania w tym obozie. Zaprezentowany zostanie też projekt upamiętnienia tego miejsca śmierci ponad 250 tys. ludzi.
W czasie poniedziałkowej uroczystości w Sobiborze zaprezentowany ma być projekt upamiętnienia tego miejsca. Będzie to koncepcja Muzeum-Miejsca Pamięci wybrana w międzynarodowym konkursie, na który wpłynęły 63 prace. W lipcu jury konkursu nagrodziło trzy najlepsze projekty; to spośród nich wybrany zostanie ten, który będzie realizowany.
Obóz zagłady "SS-Sonderkommando Sobibór" powstał w 1942 r. w ramach "Akcji Reinhardt", której celem była zagłada ludności żydowskiej. Na jego miejsce wybrano obszar położony wśród bagien i lasów, w pobliżu linii kolejowej Włodawa-Chełm, oddalony około 4 km od wsi Sobibór.
Liczba wszystkich ofiar obozu zagłady w Sobiborze nie jest znana. Szacuje się, że od marca 1942 r. do października 1943 r. Niemcy wymordowali co najmniej 250 tys. Żydów pochodzących głównie z Polski, ale również z Holandii, Czech, Słowacji, okupowanych terenów Związku Sowieckiego, Niemiec i Francji, a także około tysiąca Polaków.
14 października 1943 r. w obozie wybuchł zbrojny bunt. Podczas walk oraz na polach minowych otaczających obóz zginęło ok. 80 więźniów. Ponad 300 więźniów uciekło, ale wielu z nich Niemcy schwytali podczas pościgu i zamordowali. Ostatecznie tylko około 50 uciekinierom udało się dożyć do końca wojny. Pod koniec 1943 r. hitlerowcy zniszczyli obóz w Sobiborze i zasadzili las. W 1993 r. utworzono tam muzeum.
Z Berlina Jacek Lepiarz (PAP)
lep/ kar/ jbr/
