Przeprowadzona w 2008 r. termomodernizacja głównego gmachu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bytomiu została wyróżniona "Betonową kostką" - antynagrodą przyznawaną za najgorszą realizację architektoniczną lub urbanistyczną w aglomeracji katowickiej.
"Betonową kostkę" - w popularnym na polskich chodnikach wzorze behaton - przyznało jury, które spośród nadesłanych przez mieszkańców regionu propozycji wybrało najbardziej jego zdaniem rażący przykład psucia przestrzeni publicznej. Antynagrodę cztery lata temu wymyśliło stowarzyszenie Moje Miasto, które chce promować dobre wzorce rozwoju aglomeracji.
Jak przekazał PAP w piątek Michał Spadziński z Mojego Miasta, wiele tegorocznych nominacji dotyczyło niszczenia istniejącej przestrzeni publicznej, np. w drodze nieudanych inwestycji. Część z tych błędów teoretycznie można naprawić, np. poprzez usunięcie szpecących otoczenie tablic elektronicznych czy wyburzenie nowoczesnego obiektu postawionego między zabytkowymi kamienicami.
Jury uznało jednak, że w przypadku modernizacji bytomskiej biblioteki istniejącą wartość zniszczono bezpowrotnie. W zbudowanym przy Muzeum Górnośląskim w stylu socmoderny w 1974 r. obiekcie m.in. usunięto kurtynową szklaną elewację, a szereg dobrej jakości detali wewnątrz zastąpiono współczesnymi - masowymi.
Spadziński zaznaczył, że w przypadku tej inwestycji razi to, że została wykonana ze środków publicznych (ok. 5 mln zł) - ze współudziałem środków unijnych (ok. 3,5 mln zł). Tymczasem zamiast poprawiać jakość obiektu, przeprowadzono szereg niekorzystnych zmian, np. zamiast odnowić szklaną elewację z wykorzystaniem lepszych materiałów, zastąpiono ją tynkiem uformowanym i pomalowanym na wzór cegły klinkierowej.
Jak ocenił społecznik, dobra intencja nawiązania w ten sposób do klinkierowych ścian sąsiedniego Muzeum rozbiła się o wykonanie. Równie poważne zmiany dotknęły rotundę z boku obiektu, przed remontem porównywaną czasem do rotundy warszawskiej przy zbiegu ulicy Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich. Podczas remontu usunięto jej szklane pokrycie zastępując pomalowanym w jaskrawych kolorach tynkiem.
W ostatniej fazie obrad jury, obok zakwalifikowanej do konkursu obejmującego zeszłoroczne inwestycje, otwartej po remoncie w 2009 r. bytomskiej biblioteki, rozważano przyznanie antynagrody również telebimowi zainstalowanemu na narożniku ozdobnej kamienicy przy głównym deptaku Chorzowa - ulicy Wolności, a także postmodernistycznemu budynkowi postawionemu w chronionej strefie gliwickiej starówki.
Wśród innych propozycji mieszkańców regionu były m.in.: remont elewacji sztabu wojewódzkiego w Katowicach, pomalowanej na jaskrawe zielone kolory, nieproporcjonalne przejście podziemne przy Spodku oraz przystanki i wiaty przy odnowionej linii tramwajowej w tym mieście, ocieplona modernistyczna kamienica w Katowicach oraz nowe bloki mieszkalne zakłócające spójne założenie urbanistyczne katowickiego Osiedla Tysiąclecia.
W składzie jury, które w tym roku przyznało antynagrodę, pracowali m.in. dyrektor katowickiego projektu Europejska Stolica Kultury 2016 Marek Zieliński, performerka Matylda Sałajewska, pochodzący z Holandii mieszkający w Katowicach artysta Ronnie Deelen, dyrektor Śląskiego Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie Ewa Gołębiowska i dziennikarz Kamil Durczok. Zgodnie z założeniami przedsięwzięcia, w jury nie mogą zasiadać architekci.
W ubiegłym roku "Betonową kostką" naznaczono decyzję o likwidacji nizinnej kolejki linowej "Elka" w położonym między Katowicami i Chorzowem największym w Polsce miejskim parku. W poprzednich latach kostki przyznano adaptacji dawnego kina "Kosmos" w Katowicach na potrzeby Centrum Sztuki Filmowej oraz nowej hali sportowej w katowickiej dzielnicy Szopienice. (PAP)
mtb/ abe/ dym/
