Prawie 6,8 tys. żołnierzy, którzy służyli kiedyś na misjach poza krajem, uzyskało status weterana lub weterana poszkodowanego - poinformowało w środę sejmową komisję Ministerstwo Obrony Narodowej.
Resort przedstawił posłom z komisji obrony narodowej informację na temat stanu wdrażania przepisów ustawy o weteranach działań poza granicami kraju. Pod koniec marca minął rok od jej wejścia w życie. Do ministerstwa wpłynęło 7800 wniosków o przyznanie statusu weterana lub weterana poszkodowanego.
"Do 31 marca 2013 r. wydano łącznie ponad 7 tys. decyzji, w tym 6445 o przyznaniu statusu weterana i 350 o przyznaniu statusu weterana poszkodowanego. (...) Wydaliśmy 178 decyzji o odmowie przyznania statusu weterana poszkodowanego i 45 decyzji odmownych w zakresie statusu weterana" - poinformował wiceszef MON Czesław Mroczek. Wśród weteranów jest 213 kobiet i pięć wśród weteranów poszkodowanych.
Zgodnie z ustawą 29 maja stał się Dniem Weterana Działań poza Granicami Państwa. Weterani mają prawo do bezpłatnej pomocy psychologicznej poza kolejnością, dodatkowego urlopu wypoczynkowego, zapomogi po ukończeniu 65 lat i umieszczenia poza kolejnością w Domu Weterana. Ponadto przysługuje im zwrot kosztów przejazdu i zakwaterowania na uroczystości organizowane przez MON lub dowódców jednostek wojskowych, na które zostali zaproszeni oraz asysta honorowa podczas pogrzebu.
Weterani poszkodowani mają ponadto prawo do szeregu uprawnień w zakresie opieki zdrowotnej - leczenia poza kolejnością, leczenia bezterminowego, bezpłatnych leków i wyrobów medycznych, świadczeń specjalistycznych bez skierowania. Przysługuje im także odznaka "Za Rany i Kontuzje", jednorazowe wydanie bezpłatnego umundurowania i wyekwipowania i pomoc na finansowanie nauki. Ustawa przyznaje weteranom poszkodowanym także zapomogi bez względu na wiek, ulgi na przejazdy komunikacją miejską i krajową, dodatek do renty lub emerytury oraz pierwszeństwa w zatrudnianiu w jednostkach podległych MON.
Jak podał w środę MON, pomocą psychologiczną objęto 212 weteranów poszkodowanych. 83 osobom wypłacono dodatki weterana poszkodowanego, których wysokość wahała się między kilkudziesięcioma a kilkuset złotymi. Łącznie dostały nieco ponad 122 tys. zł. Odznaki "Za Rany i Kontuzje" otrzymały 254 osoby.
Pomoc na naukę dla weteranów poszkodowanych wypłacono 23 osobom (łącznie ponad 45 tys. zł). Zapomogi dostało 14 weteranów (35,5 tys. zł). Z leczenia poza kolejnością skorzystało 253 uprawnionych (w tym z leczenia bezterminowego - 12). Pięć osób skorzystało z bezpłatnych wyrobów medycznych, za które MON zapłaciło 166 tys. zł.
Do tej pory żaden weteran poszkodowany nie skorzystał z uprawnienia do pierwszeństwa w zatrudnieniu w jednostkach podległych MON. Nikt też nie zgłosił chęci zamieszkania w Domu Weterana.
Prezes Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ emerytowany gen. bryg. Stanisław Woźniak zaapelował w środę, by status weterana przyznać też uczestnikom międzynarodowych komisji rozjemczych w Korei i Indochinach w latach 50. XX w. Obecnie nie są oni wymieniani w ustawie.
Z kolei prezes Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych w Misjach poza Granicami Kraju mł. chor. w st. spocz. Tomasz Kloc powiedział, że weteranom zależy też na usprawnieniu przyznawaniu statusu weterana osobom, które nie posiadają dokumentów dokładnie zapisanych w ustawie. Jak tłumaczył, chodzi o dopuszczenie innych dokumentów lub zeznań świadków, zwłaszcza jeżeli chodzi o misje sprzed wielu lat.
Dyrektor Departamentu Spraw Socjalnych MON płk Sławomir Filipczak powiedział, że w drugiej połowie grudnia 2014 r. zostanie otwarte Centrum Żołnierza Weterana Misji Zagranicznych. Powstanie ono na warszawskim Mokotowie. Ma być miejscem upamiętnienia poległych w misjach i operacjach zagranicznych (stanie tam poświęcony im pomnik) oraz gromadzić pamiątki i dokumenty dotyczące misji. Centrum ma też być miejscem, gdzie zainteresowani będą uzyskiwać pomoc i poradę.
Od początku udziału Polski w misjach zagranicznych wzięło w nich udział ponad 100 tys. żołnierzy. Ustawą o weteranach objęci są też funkcjonariusze, np. policji, którzy służyli poza granicami kraju. (PAP)
ral/ bos/ mag/
