Wzrósł wskaźnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych, a także poziom ich zatrudnienia na tzw. otwartym rynku pracy - wynika z przedstawionej w piątek w Sejmie informacji rządu na temat realizacji w 2011 r. postanowień Karty Praw Osób Niepełnosprawnych.
Podczas dyskusji na temat informacji kluby PiS oraz Ruchu Palikota opowiedziały się przeciw przyjęciu tego sprawozdania rządu, zaś pozostałe kluby - za przyjęciem. Głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie informacji odbędzie się na kolejnym posiedzeniu Sejmu.
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych - uchwalona przez Sejm w 1997 r. - stanowi, że "osoby niepełnosprawne, czyli osoby, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi, mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji".
Chociaż Karta nie ma wiążącej mocy prawnej, zawiera katalog dziesięciu praw osób niepełnosprawnych, wskazując kluczowe obszary dla polityki państwa, m.in. w zakresie szczególnego wsparcia osób niepełnosprawnych oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu tej grupy obywateli.
Jak poinformował w piątek w Sejmie wiceminister pracy i polityki społecznej oraz Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Jarosław Duda, który przedstawił posłom sprawozdanie za 2011 r., liczba osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej wynosiła w 2011 r. ok. 3,4 mln osób. Najwięcej osób posiadało orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - jest to 40,5 proc., a najmniej - o znacznym stopniu niepełnosprawności - 27,4 proc., zaś 32,1 proc. - o stopniu lekkim.
Duda zwrócił uwagę, że coraz więcej osób niepełnosprawnych ma wyższe wykształcenie. Dodał, że zaobserwowano również pozytywne zmiany na rynku pracy; wzrósł wskaźnik aktywności zawodowej do 26,4 proc. "Szczególnie istotną zmianą jest ponadto wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych u pracodawców na tzw. otwartym rynku pracy" - zaznaczył wiceminister.
Przypomniał, że w 2011 r. zmieniono ponadto przepisy związane z zatrudnianiem w administracji publicznej osób niepełnosprawnych, a także związane z prawem wyborczym oraz dostępnością do usług publicznych przy pomocy języka migowego.
Duda przypomniał, że 2011 był też ostatnim rokiem przygotowań do ratyfikacji Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. "Przegląd polskiego prawodawstwa i wdrożenie nowych rozwiązań pozwoliło nam już w 2012 r. zakończyć procedurę ratyfikacji" - mówił. Podkreślił, że obecnie w związku z ratyfikacją Konwencji przed Polską stoją nowe wyzwania i konieczność zmian, aby system wspierania osób z niepełnosprawnością był coraz bardziej nowoczesny i odpowiadał zmieniającym się potrzebom.
Maria Zuba (PiS) poinformowała, że jej klub składa wniosek o odrzucenie tej informacji rządu w całości. Zarzucała rządzącym ograniczanie wydatków na wsparcie osób niepełnosprawnych przy rosnących kosztach leczenia i pomocy. Mówiła ponadto o niewystarczającej pomocy finansowej, materialnej, ale także medycznej i społecznej dla osób z niepełnosprawnością. "Ten rząd stać na budowę stadionów i najdroższych autostrad, a jednocześnie oszczędza na osobach niepełnosprawnych" - przekonywała.
Także Jacek Kwiatkowski (RP) krytykował działania rządu w zakresie pomocy osobom niepełnosprawnym oraz przygotowaną informację na ten temat. Zwracał uwagę, że w Polsce mamy ogromną grupę, ponad 100 tys. zarejestrowanych bezrobotnych osób niepełnosprawnych, które wymagają aktywizacji. Stwierdził ponadto, że informacja rządu to wiele danych i opisów projektów, natomiast brakuje obrazu faktycznej sytuacji życiowej osób niepełnosprawnych. "Przerażony jestem brakiem zatrudnienia osób niepełnosprawnych w administracji publicznej, przy jednoczesnym płaceniu kar na PFRON; czy to etyczne zachowanie w stosunku do podatników" - mówił. Poinformował, że jego klub jest za odrzuceniem informacji.
Z kolei Jan Sławomir Piechota (PO) zaznaczył, że sprawozdanie jest bardzo obszerne i porusza długa listę spraw, jednak pokazuje sytuację osób niepełnosprawnych tylko fragmentarycznie ponieważ dotyczy 2011 r. Zwracał uwagę, że od ubiegłego roku Polskę obowiązuje Konwencja ds. osób niepełnosprawnych, która podnosi rangę obowiązków i uprawnień związanych z osobami niepełnosprawnymi. Dodał, że obecnie nie tylko Karta praw osób niepełnosprawnych, ale także Konwencja będzie wymagała przedstawiania sprawozdań z realizacji. Poinformował, że jego klub opowiada się za przyjęciem informacji z wykonania Karty za 2011 r.
Także Piotr Walkowski (PSL) stwierdził, że według jego klubu informacja jest do przyjęcia. Dodał, że zawiera ona analizę danych i jest podstawą do podjęcia prób dalszej poprawy rzeczywistości osób z niepełnosprawnością. Zwrócił uwagę, że znacznie większe możliwości w tym zakresie daje ratyfikowana w ubiegłym roku Konwencja.
Tadeusz Tomaszewski (SLD) krytykował niski poziom zatrudnienia osób niepełnosprawnych w urzędach administracji państwowej, w tym zwłaszcza w ministerstwach. Zastrzegał, że jest nadal wiele do zrobienia, ale dodał, że mimo licznych uwag jego klub jest za przyjęciem sprawozdania. (PAP)
bpi/ itm/ jbr/
