Za dwa, maksymalnie trzy lata, nagrywanie rozpraw cywilnych ma być wprowadzone we wszystkich sądach rejonowych; pierwsze rozprawy w tych sądach są już nagrywane we Wrocławiu - poinformował w czwartek wiceminister sprawiedliwości Jacek Gołaczyński.
"Wprowadzanie elektronicznego protokołu do sądów rejonowych już rozpoczęliśmy, pierwsze rozprawy nagrano w poniedziałek w Sądzie Rejonowym Wrocław-Krzyki, ze względu na liczbę sądów rejonowych wdrażanie systemu w całym kraju musi potrwać" - zaznaczył wiceminister. Dodał, że na końcowym etapie jest także opracowywanie rozporządzenia dotyczącego archiwizacji sądowych dokumentów elektronicznych, w tym elektronicznych protokołów.
Ministerstwo poinformowało także, że zaawansowane są już prace legislacyjne nad projektem zmian w kodeksie postępowania cywilnego, które mają stworzyć możliwość uruchomienia tzw. elektronicznego biura podawczego (EBP) w sądach. Według planów pilotaż tego systemu ma ruszyć w drugim kwartale przyszłego roku.
Gołaczyński oraz przedstawiciele zespołu ministra sprawiedliwości do spraw informatyzacji postępowań sądowych uczestniczyli w czwartek w Warszawie w konferencji "Informatyzacja sądownictwa szansą na szybki i tani proces". W spotkaniu wzięli także udział m.in. naukowcy oraz przedstawiciele sędziów, adwokatów, notariuszy, komorników oraz specjalistów z dziedziny informatyki.
Nagrywanie rozpraw umożliwiła nowelizacja kpc, która weszła w życie w lipcu 2010 r. Zgodnie z nią zasadą stało się sporządzanie podczas rozprawy cywilnej protokołu elektronicznego, czyli zapisu dokonanego za pomocą urządzeń rejestrujących dźwięk albo obraz i dźwięk. W przypadku stosowania takiego protokołu w sposób pisemny jest tylko sporządzany protokół skrócony, w którym znajduje się informacja o miejscu i dacie posiedzenia, nazwiskach sędziów, stron, oznaczeniu sprawy oraz zarządzeniach i orzeczeniach wydanych na posiedzeniu.
Wprowadzanie nagrywania spraw cywilnych rozpoczęto około półtora roku temu od sądów apelacyjnych i okręgowych. "Proces wdrażania protokołów elektronicznych w tych sądach zakończył się, choć nie wszystkie sale rozpraw zostały wyposażone w konieczny sprzęt. Obecnie organizujemy przetargi, które dopełnią to wyposażenie" - zaznaczył Gołaczyński.
Z kolei w sądach rejonowych nagrywanie spraw cywilnych w tym tygodniu wprowadzane jest we Wrocławiu - na razie zmiana dotyczy sądów: Wrocław-Krzyki, Wrocław-Śródmieście i Wrocław-Fabryczna.
We wtorek rząd przyjął z kolei projekt nowelizacji przepisów, który ma umożliwić wprowadzenie protokołu elektronicznego w sprawach o wykroczenia. Jak zaznaczył Gołaczyński, z dotychczasowych doświadczeń związanych z nagrywaniem rozpraw wynika, iż "czas posiedzeń sądowych uległ skróceniu zwłaszcza w sprawach, gdzie występuje intensywne postępowanie dowodowe". Dodał, że zmiana wymaga jednak odmiennego modelu pracy sędziów z protokołem, co w pewnych okolicznościach, na początkowym etapie, może stanowić utrudnienie.
Dariusz Szostek z ministerialnego zespołu ds. informatyzacji poinformował, że za około rok w sądach gospodarczych jednej lub dwóch apelacji rozpocznie się pilotaż projektu elektronicznego biura podawczego, dzięki któremu drogą elektroniczną będzie można składać i odbierać pisma procesowe. "W dalszej kolejności zmiana obejmie wszystkie sądy gospodarcze w Polsce, a następnie wydziały cywilne" - zaznaczył.
Zgodnie z projektem możliwość korzystania z EBP byłaby fakultatywna. Jeśli jednak zawodowy pełnomocnik zdecydowałby się na doręczenie elektroniczne, nie będzie mógł już w danej sprawie wrócić do formy papierowej. "Natomiast zwykły obywatel będzie mógł złożyć oświadczenie, że rezygnuje z drogi elektronicznej" - dodał Szostek.
Według planów w przypadku, kiedy obie strony reprezentowane byłyby przez zawodowych pełnomocników umieszczenie pisma w systemie elektronicznym skutkowałoby doręczeniem go drugiej stronie. Pismo procesowe złożone przez system informatyczny byłoby opatrywane podpisem elektronicznym. Rozważany jest pomysł, aby taki bezpieczny podpis był zakodowany w legitymacjach adwokackich i radcowskich.
"W tym roku ten projekt dużej zmiany kpc powinien być już w Sejmie" - zaznaczył Szostek.
Zmiany, które mają prowadzić do większej informatyzacji sądownictwa, wprowadzane są w Polsce od kilku lat. Funkcjonują już m.in. elektroniczne postępowanie upominawcze - tzw. e-sąd i internetowa przeglądarka ksiąg wieczystych. Zaawansowane są także prace nad elektronicznym bankowym tytułem egzekucyjnym. (PAP)
mja/ bno/ jbr/
