Projekt dotyczący zmian w polityce karnej i - jak zaznacza resort sprawiedliwości - "zmiany filozofii karania" trafił w poniedziałek do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych - poinformowało Ministerstwo Sprawiedliwości.
"To część największej reformy prawa karnego od 1927 r. zmieniającej politykę karania i zakładającej wyeliminowanie nadużyć związanych z karą więzienia w zawieszeniu" - podkreśliło MS. Głównym celem liczącego 80 stron projektu nowelizacji Kodeksu karnego ma być przede wszystkim doprowadzenie do częstszego stosowania kar ograniczenia wolności oraz grzywien, wobec ograniczenia orzekania kar więzienia w zawieszeniu.
Według zamierzeń MS projekt ma odwrócić niekorzystny trend, zgodnie z którym kara pozbawienia wolności w zawieszeniu jest najczęściej wymierzaną karą. "Obecnie to ponad 55 proc. wszystkich orzekanych kar, często wielokrotnie wobec tej samej osoby" - zaznaczył resort.
Jak zapowiedziało MS, po uchwaleniu konsultowanego projektu "kara pozbawienia wolności będzie zarezerwowana dla bardzo poważnych przestępstw albo dla sprawców, którzy nie rokują poprawy".
"Po zmianach kara ograniczenia wolności będzie mogła być połączona np. z systemem dozoru elektronicznego, wprowadzona zostanie również możliwość orzekania kary mieszanej tj. krótkoterminowej kary pozbawienia wolności połączonej następnie z karą ograniczenia wolności" - podano w komunikacie resortu.
Maksymalny wymiar kary ograniczenia wolności ma zostać wydłużony z roku do dwóch lat. Według planów ta kara będzie mogła polegać - obok obecnego wykonywania pracy albo potrąceń z wynagrodzenia - także m.in. na: obowiązku pozostawania w miejscu stałego pobytu kontrolowanym w systemie dozoru elektronicznego oraz powstrzymaniu się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach.
Orzekanie kary pozbawienia wolności w zawieszeniu będzie natomiast możliwe jedynie wobec kar w wymiarze nieprzekraczającym roku - obecnie są to dwa lata - i tylko jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był już skazany na karę pozbawienia wolności. "W praktyce oznacza to, że szereg przestępstw zagrożonych karą od dwóch lat, np. rozbój, nie będzie, co do zasady, objętych dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia, ale wobec takich sprawców zastosowana może zostać krótkoterminowa kara pozbawienia wolności połączona z karą ograniczenia wolności" - wyjaśnił resort.
Zwiększona ma także zostać skuteczność grzywien. Jak wskazuje MS, zapłacenie grzywny będzie powodowało zastosowanie szybszej ścieżki zatarcia przestępstwa. "Zwiększeniu skuteczności egzekucji tej kary ma służyć też obowiązkowe wpisanie zalegającej osoby do rejestru dłużników. Spowoduje to zwiększenie dolegliwości kary, a tym samym zwiększenie motywacji do spłaty grzywny" - ocenia ministerstwo.
W projekcie proponowane jest też m.in. wprowadzenie przedłużonego, 30-letniego okresu zatarcia w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej oraz obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim. Wprowadzona ma być także maksymalna kara więzienia do lat 20 (obecnie to 15 lat), obok dotychczasowych kar 25 lat więzienia i dożywocia.
Nowelizacja ma także określić nowe zasady wymierzania środków zabezpieczających oraz zastąpić oddzielną ustawę o wykonaniu kary w systemie dozoru elektronicznego poprzez wpisanie tego dozoru w system kar, środków karnych i zabezpieczających. Usprawnione ma zostać także orzekanie przepadku mienia.
Zmiany mają wejść w życie od początku 2015 r. i być zsynchronizowane z przygotowaniem nowej ustawy o prokuraturze, której projekt wkrótce ma trafić na posiedzenie rządu, oraz z uchwaloną już reformą procedury karnej, która ma wejść w życie w lipcu 2015 r. (PAP)
mja/ abr/ jra/
