Ponad czterdzieści filmów dokumentalnych poświęconych tematyce wolności można obejrzeć w ramach trwającego w Warszawie festiwalu Sztuka Dokumentu. Obok filmów prezentowane są nowatorskie sposoby uprawiania sztuki faktu.
Rozważania nad wolnością stanowią motyw przewodni tegorocznej, trzeciej edycji festiwalu, która zakończy się w niedzielę 5 grudnia. "W tym roku kontynuujemy temat wolności, ponieważ uważamy, że jest to kwestia u nas wciąż otwarta - mówiła dyrektor Sztuki Dokumentu Dorota Roszkowska. - Zresztą pytanie o wolność pozostaje aktualne nie tylko w Europie Środkowo-Wschodniej".
Roszkowska przypomniała, że "w zeszłym roku z okazji 20. rocznicy upadku komunizmu pokazywaliśmy filmy związane z wydarzeniami 1989 roku".
Publiczność festiwalu może liczyć na filmy dokumentalne realizowane na całym świecie, m.in. w Indiach, Boliwii, na Bliskim Wschodzie oraz w Europie. Projekcjom towarzyszą dyskusje na temat wolności oraz sposobu jej rozumienia przez ludzi z różnych krajów i środowisk.
Jak przyznała Roszkowska, na festiwalu jest wiele akcentów polskich. "Polski dokument jest bardzo silny, o czym świadczą chociażby nagrody zdobywane na międzynarodowych konkursach".
Projekcje i spotkania odbywają się w kinach i salach zlokalizowanych wzdłuż warszawskiego Traktu Królewskiego, m.in. w kinie Kultura, Domu Spotkań z Historią, na Uniwersytecie Warszawskim oraz w restauracji Skwer, będącej filią Centrum Artystycznego Fabryka Trzciny.
"Dokonując wyboru filmów, nie kierowaliśmy się czasem ich powstania, lecz trwałością myśli zawartej w przekazie" - powiedziała Roszkowska. Dlatego w ramach Sztuki Dokumentu pokazywane są także obrazy starsze, np. nakręcone w 1993 roku przez Joannę Dylewską "Kroniki Powstania w Getcie Warszawskim według Marka Edelmana".
Festiwal nie skupia się wyłącznie na tradycyjnym filmie. "Sięgamy po nowoczesne technologie, aby zwrócić uwagę na nowe media, które w ciekawy sposób dokumentują rzeczywistość" - powiedziała Roszkowska. Dlatego w programie festiwalu znalazły się projekcie filmów trójwymiarowych, warsztaty poświęcone wykorzystaniu techniki stereoskopowej w tworzeniu dokumentu oraz prezentacja webdoc.
Webdoc - dokument w internecie - rozszerza możliwości dokumentalisty. Zamieszczenie filmu przez twórcę w sieci nie tylko ułatwia dotarcie do niego odbiorcom, lecz przede wszystkim umożliwia rozszerzenie przekazu o zdjęcia, dodatkowe nagrania i najnowsze informacje oraz uaktualnienia.
O tworzeniu dokumentów w internecie opowie w czwartek w kinie Kultura prekursor tej formy wypowiedzi artystycznej, reżyser i producent Serge Gordey. Podczas spotkania z festiwalową publicznością dokumentalista zaprezentuje swój najnowszy film "Havana-Miami: czasy się zmieniają".
Gordey jest współtwórcą nowatorskiego dokumentu internetowego "Gaza-Sderot: Life in Spite of Everything", będącego wynikiem eksperymentu z nowymi mediami. Realizowano go, zamieszczając co tydzień przez dwa miesiące na stronie internetowej dwa filmy, które stanowiły zapis życia codziennego sześciu mieszkańców izraelskiego Sderot i sześciu mieszkańców palestyńskiej Gazy. Widzowie mogli oglądać dwa obrazy jednocześnie. Prekursorski dokument otrzymał m.in. w 2008 roku nagrodę Prix Europa w Berlinie.
Według Roszkowskiej, wartość dokumentu internetowego stanowi interakcja, do jakiej dochodzi między widzami w sieci. Mogą oni bowiem wymieniać między sobą opinie oraz dyskutować z twórcą dokumentu. Jak oceniła dyrektor festiwalu, "dzięki tej formie fakt zyskuje wiele nowych ujęć, które tworzą internauci".
Częścią festiwalu Sztuka Dokumentu jest konkurs, w którym udział bierze dwadzieścia filmów dokumentalnych. Przewidziano dwie nagrody w konkursie: ministra kultury i dziedzictwa narodowego - Grand Prix Sztuki Dokumentu oraz Nagroda Międzynarodowego Stowarzyszenia "Przyszłość Mediów". Zwycięzcy zostaną ogłoszeni w sobotę wieczorem. W niedzielę - ostatniego dnia festiwalu - w Domu Spotkań z Historią będzie można ponownie obejrzeć nagrodzone dokumenty. (PAP)
mce/ abe/
