Prezydent USA Barack Obama zapewnił w środę po spotkaniu z kanclerz Angelą Merkel w Berlinie, że stosunki Stanów Zjednoczonych z Europą pozostają "kamieniem węgielnym" bezpieczeństwa i wolności; bronił inwigilacji przez NSA jako metody walki z terroryzmem.
"Stosunki z Europą pozostają kamieniem węgielnym naszego bezpieczeństwa i naszej wolności" - powiedział Obama na konferencji prasowej w urzędzie kanclerskim.
Zaznaczył, że Europa jest dla Stanów Zjednoczonych partnerem niemal we wszystkich międzynarodowych przedsięwzięciach. W minionych latach Waszyngton krytykowany był, szczególnie w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, za skoncentrowanie się na innych częściach świata, w tym na Chinach, i zaniedbywanie kwestii bezpieczeństwa Europy.
Obama wezwał Niemcy do silniejszego zaangażowania się wraz z USA we wspieranie demokratycznych przemian na świecie. "Musimy sprawić, że ze świata znikną kolejne mury" - powiedział, nawiązując do obalenia muru berlińskiego i przezwyciężenia podziału Niemiec w latach 1989/1990, co dokonało się dzięki pomocy USA.
Obama przybył do Berlina, po raz pierwszy jako prezydent USA, we wtorek wieczorem, prosto ze szczytu G8 w Irlandii Północnej. Punktem kulminacyjnym 25-godzinnej wizyty będzie jego przemówienie po południu przed Bramą Brandenburską, która do 1989 roku była symbolem zimnej wojny, a następnie symbolem zjednoczenia Niemiec i Europy.
Z informacji przekazanych przez Biły Dom wynika, że Obama zaapeluje o ograniczenie strategicznych arsenałów nuklearnych na świecie i zaproponuje redukcję liczby głowic atomowych w USA, jeśli Rosja zgodzi się uczynić to samo.
Po spotkaniu z kanclerz Niemiec Angelą Merkel prezydent USA zapewnił, że amerykańskie samoloty bezzałogowe, używane do likwidacji terrorystów na Bliskim Wschodzie i w innych częściach świata, nie są sterowane z baz USA na terenie Niemiec.
Merkel powiedziała, że amerykańskie bazy w Niemczech odgrywają ważną rolę w walce z terroryzmem. To dobrze, że te bazy są - podkreśliła, dodając: "I tak będzie nadal".
Odpowiadając na pytania dziennikarzy Obama zapewnił, że zbieranie danych z serwerów internetowych przez amerykańskie służby specjalne nie narusza prawa i odbywa się pod kontrolą sądową.
"Ingerencje w sferę prywatną (obywateli) są bardzo ograniczone i odbywają się pod kontrolą sądu" - powiedział Obama na konferencji prasowej w urzędzie kanclerskim w Berlinie. Dodał, że służby obowiązują surowe przepisy, a celem ich działań jest ochrona obywateli przed zamachami terrorystycznymi.
Obama podkreślił, że dzięki działalności Narodowej Agencji Bezpieczeństwa (NSA) udało się zapobiec co najmniej 50 zamachom. Zapewnił, że służby nie podsłuchują rozmów telefonicznych, lecz sprawdzają jedynie, czy z uznanego za podejrzany numeru telefonu prowadzone były rozmowy.
Merkel zaznaczyła, że nie wszystkie wątpliwości zostały wyjaśnione. Należy znaleźć "właściwą równowagę" pomiędzy bezpieczeństwem obywateli a ich prawem do swobodnego korzystania z nowoczesnych środków komunikacji, w tym internetu. Kanclerz Niemiec przyznała, że internet wykorzystywany jest przez "wrogów demokracji".
Niemiecką opinię publiczną zbulwersowały informacje o zbieraniu przez NSA danych znajdujących się na serwerach czołowych firm internetowych. Według mediów w centrum zainteresowania amerykańskich służb specjalnych znajdowały się przede wszystkim Niemcy. Wielu polityków wezwało Merkel do poruszenia tego problemu w rozmowie z Obamą.
Merkel i Obama wyrazili zadowolenie z porozumienia w sprawie podjęcia rozmów o umowie o wolnym handlu UE-USA. Obie strony skorzystają na takiej umowie - podkreśliła Merkel.
Obama potwierdził swoją determinację w kwestii syryjskiej. "Jesteśmy zgodni co do tego, że konieczne jest rozwiązanie przy stole rokowań" - powiedział, dodając, że "należy skończyć z przelewem krwi". Merkel wykluczyła po raz kolejny dostawy niemieckiej broni dla rebeliantów, zapowiedziała jednak pomoc swego kraju w sprawach humanitarnych.
Z Berlina Jacek Lepiarz (PAP)
lep/ az/ ro/
