Około 1,2 tys. grobów i cmentarzy wojennych znajduje się na terenie województwa małopolskiego. Spoczywają w nich polscy powstańcy, legioniści i żołnierze oraz żołnierze innych narodowości, którzy zginęli podczas działań wojennych na terenie Małopolski.
W czwartek wojewoda małopolski Stanisław Kracik zaapelował do mieszkańców regionu, aby podczas nadchodzącego święta Wszystkich Świętych pamiętali o rozsianych po Małopolsce kwaterach wojennych i zapalili na nich znicze.
"Kiedy idziemy na cmentarze na groby naszych najbliższych, uznajmy też za bliskich, tych którzy zginęli za Polskę. Zapalenie zniczy na ich grobach będzie wyrazem naszej wdzięczności i pamięci" - mówił Kracik.
Dodał, że Małopolska to także miejsce wiecznego spoczynku żołnierzy innych narodowości, którzy zginęli na polskiej ziemi np. w czasie I wojny światowej podczas wielkich bitew na ziemi gorlickiej. Spoczywają tam m.in. Austriacy, Rosjanie, Niemcy, Ukraińcy, Węgrzy. "Okażmy szacunek tym, którzy nie wrócili do swoich domów i zadbajmy także o ich groby" - zaapelował Kracik.
Jak zaznaczył, troska o groby i cmentarze wojenne to jeden z priorytetów działalności wojewody małopolskiego. W tym roku przeznaczył on na renowację grobów i cmentarzy wojennych 220 tys. zł. Z kolei Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przekazała dla Małopolski 128 tys. zł.
Dzięki tym funduszom prowadzono prace m.in. na cmentarzu wojennym nr 109 w Bieczu, gdzie naprawiano mur cmentarny. Na cmentarzu Rakowickim w Krakowie odnawiano groby żołnierzy polskich, którzy polegli w latach 1914-1920, w Bochni prowadzono prace przy mogile zbiorowej ofiar rabacji galicyjskiej.
Oprócz tego roboty prowadzone były w Muchówce na cmentarzu wojennym nr 308, w Krakowie przy kilku obiektach wojennych, Pleśnej na cmentarzu wojennym nr 173, Szerzynach-Nadole na cmentarzu wojennym nr 31, Tarnowie na cmentarzu wojennym nr 200, Koniecznej na cmentarzu wojennym nr 46, Zbylitowskiej Górze na cmentarzu wojennym "Buczyna", Trzebini na cmentarzu żydowskim, Maszkowie na dwóch zbiorowych mogiłach żołnierzy z I wojny światowej, Skale na cmentarzu powstańców kościuszkowskich, Gołczy na kwaterach żołnierskich z II wojny światowej na cmentarzu parafialnym.
Oprócz tego wojewoda małopolski chce doprowadzić do pełnej inwentaryzacji grobów i cmentarzy wojennych w Małopolsce. W tym celu od czterech lat współpracuje ze studentami historii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Pedagogicznego, którzy inwentaryzują wojenne mogiły w całej Małopolsce.
Młodzi ludzie wykonują to zadanie podczas letnich obozów naukowych, finansowanych przez wojewodę. Dzięki ich pracy w internetowej bazie grobów wojennych obejmującej Małopolskę jest już ponad 600 opisów zarówno pojedynczych grobów, jak i kwater czy całych cmentarzy.
Studenci nie tylko inwentaryzują mogiły wcześniej znane, ale dzięki rozmowom z mieszkańcami często odkrywają zapomniane żołnierskie groby.
Pozostały jeszcze do udokumentowania obiekty na terenie powiatów: dąbrowskiego, proszowickiego, miechowskiego, olkuskiego, chrzanowskiego, oświęcimskiego oraz część powiatu krakowskiego.
W internetowej bazie www.malopolska.uw.gov.pl/grobywojenne zobaczyć można opatrzone fotografiami opisy miejsc pochówków, poznać liczbę poległych, ich narodowość, personalia oraz daty śmierci, a tam gdzie było to możliwe do ustalenia - także przynależność do formacji bojowych i stopnie wojskowe. Niekiedy też zamieszczono krótkie informacje nt. okoliczności śmierci żołnierzy oraz historie powstania obiektu.(PAP)
rgr/ abe/
