W niedzielę przypada Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej na Świecie - jeden z kilkudziesięciu proklamowanych przez ONZ dni, które mają zachęcać państwa członkowskie do działań na rzecz rozwiązania różnorodnych problemów współczesnego świata. ONZ ustanowiła też kilka tygodni, lat i dekad poświęconych różnym kwestiom.
Organizacja Narodów Zjednoczonych działa na rzecz zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, a także rozwoju współpracy między narodami i przestrzegania praw człowieka.
Spośród dni proklamowanych przez ONZ. w tym roku obchodziliśmy już m.in.: Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego (21 lutego), Światowy Dzień Wody (22 marca)
, Światowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom (4 kwietnia) oraz Światowy Dzień Bez Papierosa (31 maja).
Przed nami jeszcze m.in. międzynarodowe dni: Młodzieży (12 sierpnia), Pamięci o Handlu Niewolnikami i jego Zniesieniu (23 sierpnia ), Walki z Analfabetyzmem (8 września ), Ochrony Warstwy Ozonowej (16 września), Pokoju (21 września), Osób Starszych (1 października), Poczty (9 października), Zdrowia Psychicznego (10 października), Telewizji (21 listopada), a także Powszechny Dzień Dziecka - 20 listopada w rocznice uchwalenia Deklaracji Praw Dziecka (1959 r.) i Konwencji Praw Dziecka (1989 r.). 1 grudnia zaś będziemy obchodzić Światowy Dzień AIDS.
W październiku ONZ ustanowiła ponadto Światowy Tydzień Przestrzeni Kosmicznej oraz Tydzień Rozbrojenia.
Obecny rok jest, według nominacji ONZ, Międzynarodowym Rokiem Astronomii oraz Międzynarodowym Rokiem Pojednania, a także Międzynarodowym Rokiem Edukacji o Prawach Człowieka i Międzynarodowym Rokiem Włókien Naturalnych. Rok 2010 będzie rokiem Różnorodności Biologicznej.
Rok 2009 jest też przedostatnim w Międzynarodowej Dekadzie Kultury Pokoju i Przeciwdziałania Przemocy, Międzynarodowej Dekadzie Zahamowania Malarii w Krajach Rozwijających się ze szczególnym uwzględnieniem Afryki, a także Drugiej Międzynarodowej Dekadzie Zwalczania Kolonializmu.
W 2012 r. upłynie z kolei Dekada Narodów Zjednoczonych na rzecz Zwalczania Analfabetyzmu, w 2014 r. - Dekada Edukacji na temat Zrównoważonego Rozwoju, a w 2015 r. - Międzynarodowa Dekada "Woda dla życia".
Karina Bednarska z Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie podkreśla, że Narody Zjednoczone, ustanawiając dzień, tydzień, rok lub dekadę, proponują tematy, które oceniają jako istotne, natomiast konkretne działania w danej kwestii leżą już w rękach organizacji pozarządowych, agend rządowych i obywateli poszczególnych krajów.
Bednarska zaznaczyła w rozmowie z PAP, że obchodzony 9 sierpnia Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej ma zwrócić uwagę społeczności światowej na problemy 370 mln ludzi w ponad 70 państwach, którzy - jako ludność etniczna i rdzennie zamieszkująca dane terytoria - zmagają się często z dyskryminacją i rasizmem grup dominujących. W tym roku Dzień poświęcony będzie w sposób szczególny kwestii dostępu do opieki i edukacji zdrowotnej ludności tubylczej.
"Prawa ludności tubylczej są często marginalizowane. Ludziom tym brakuje m.in. dostępu do edukacji na temat zdrowia i do samego leczenia, często na przykład nie mają dostępu do podstawowych środków przeciwdziałających zakażeniu HIV i do informacji, jak się chronić przed zakażeniem tym wirusem" - powiedziała Bednarska.
Według niej, patrząc z polskiego, lokalnego punktu widzenia, łatwo nie zauważyć i nie docenić wagi problemów, z jakimi boryka się ludność tubylcza na świecie. "W Polsce Dzień Ludów Tubylczych nie będzie miał takiego znaczenia jak na przykład w Ameryce Południowej czy Północnej lub w Afryce; tam ten dzień będzie miał dużą wagę" - oceniła.
"ONZ działa globalnie, a my w Polsce myślimy lokalnie; takie dni jak Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej są dla wszystkich" - podkreśliła Bednarska pytana o zasadność proklamowania przez ONZ wielu, często w powszechnej świadomości słabo rozpoznawalnych, dni.
Szefowa Polskiej Akcji Humanitarnej Janina Ochojska oceniła w rozmowie z PAP, że ogłaszanie przez ONZ dni poświęconych różnym zagadnieniom jest użyteczne, ponieważ pomaga zainteresować media tematyką pomocy humanitarnej oraz podnosi społeczną świadomość wagi danego problemu.
"Dzień Wody, Dzień Głodu, Dzień Uchodźcy - to są takie dni, kiedy media zwracają się do nas z pytaniami o to, co robimy w danym zakresie, gdzie i jakie są problemy i potrzeby" - zaznaczyła.
Zwróciła też uwagę, że 19 sierpnia po raz pierwszy będzie obchodzony proklamowany przez ONZ Międzynarodowy Dzień Pomocy Humanitarnej. Tego dnia - zapewniła Ochojska - na pewno PAH będzie chciała mówić głośno o potrzebie uchwalenia przez polski parlament ustawy o pomocy rozwojowej. Chodzi o pomoc udzielaną przez Polskę innym krajom; obecnie MSZ na takie działania przyznaje organizacjom pozarządowym dotacje co roku, co powoduje, że nie można planować długoletnich programów.
Jedną z lepiej znanych w Polsce inicjatyw ONZ jest Światowy Dzień AIDS (1 grudnia).
"Wykorzystujemy ten dzień, by promować i upowszechniać wykonywanie testów w kierunku HIV. W Polsce dużym problemem jest to, że ludzie nie odnoszą ryzyka zakażenia wirusem do siebie. Taki dzień na pewno pomaga przypominać, że problem ciągle istnieje" - powiedziała PAP dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS Anna Marzec-Bogusławska.
"AIDS to problem, o którym trzeba mówić przez cały rok i my to robimy, ale 1 grudnia to na pewno dzień, w którym dużo się mówi na ten temat, a media mają szczególną okazję, by poruszyć ten problem" - dodała.
Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała 1945 r., ale idea jej powołania pojawiła się już w czasie trwania II wojny światowej na konferencji w Teheranie w 1943 r. Pierwszą konferencję ONZ z udziałem 50 państw - pierwszych członków organizacji - zwołano w kwietniu 1945 r. w San Francisco. Za członka ONZ od założenia uznaje się też Polskę, mimo że z powodów politycznych na konferencji w San Francisco nasz kraj nie miał swojego przedstawiciela. Obecnie członkami ONZ są 192 państwa. Siedzibą ONZ jest Nowy Jork.(PAP)
mzk/ ura/ par/ mag/
