Po trwających 19 miesięcy pracach renowacyjnych oddano w czwartek w Ostrowie Wielkopolskim do użytku zabytkową mauretańską synagogę, wybudowaną w latach 1857-1860 przez Moritza Lande. W obiekcie powstało Forum Synagoga, które będzie służyć celom kulturalnym.
Według znawców, ostrowska synagoga należy do najpiękniejszych tego typu bożnic w Europie. Jej pierwowzorami były okazałe synagogi na terenie Prus (Berlina, Lipska, Drezna, Kolonii, Kassel) oraz Budapesztu i Wiednia, które przybrały styl mauretański, czerpiący także z biblijnych opisów świątyni Salomona w Jerozolimie.
Miasto kupiło synagogę od Gminy Żydowskiej Wyznaniowej we Wrocławiu w 2006 r.. Jest jedną z nielicznych na ziemiach polskich, której bryła przetrwała dwie wojny światowe i okres powojenny.
W całej synagodze jest 75 okien: 52 małe, 10 dużych witrażowych, 8 okrągłych w wieżyczkach i 5 okulusów. Powierzchnia oszklenia witrażowego wynosi 120 m kw. Obiekt jest podświetlony, a bardzo ważne architektonicznie detale podkreślają specjalne iluminacje.
Oprócz sali koncertowej dla około 150 osób będzie można wykorzystać empory (balkony) jako galerie. Scena będzie umieszczona od strony wschodniej. W synagodze odbywać się będą także przedstawienia teatralne i wystawy. Jej właścicielem jest Ostrowskie Centrum Kultury.
Odnowienie synagogi kosztowało około 7 mln zł, z czego 70 proc. to środki unijne, a pozostałe - samorządu. "Zgodnie z przepisami unijnymi, przez najbliższe pięć lat wstęp na wszystkie imprezy będzie bezpłatny" - powiedziała PAP Sylwia Nowicka z biura prasowego prezydenta miasta.
W uroczystościach uczestniczyła praprawnuczka Moritza Lande Bettina, która przyjechała z Paryża oraz praprawnuk James z Nowego Jorku. Pani Bettina przywiozła skany 60 odnalezionych przez nią dokumentów dotyczących finansowania budowy i planów obiektu. Przekazała je prezesowi ostrowskiego Towarzystwa Przyjaciół Synagogi, którego - jak się okazało - jest już członkinią. Ciekawostką jest fakt, że Jamesa poznała dopiero w środę w Ostrowie.
Około 50-letnia Bettina była w Ostrowie w 1984 r. Oglądała synagogę, ale wtedy nie wiedziała jeszcze, że budowniczym był jej prapradziadek.
Otwarcie synagogi poprzedził wykład prof. Pawła Śpiewaka o gminie żydowskiej. Wieczorem zaplanowano koncert pieśni i piosenek żydowskich.
W tym roku ostrowska synagoga znalazła się w gronie laureatów ogólnopolskiego konkursu "Fasada Roku 2010". Jury doceniło dbałość oraz trudność wykonanych prac renowacyjnych oraz walory historyczne obiektu.(PAP)
zak/ abe/
