Parlament Europejski zatwierdził we wtorek pakiet legislacyjny dotyczący funduszy strukturalnych na lata 2007- 2013. Oznacza to, że od stycznia do dyspozycji państw i regionów będzie kwota 308 miliardów euro, z czego Polsce przypadnie prawie 60 miliardów euro.
"Teraz do krajów członkowskich należy przygotowanie programów, jak zamierzają wydać te pieniądze" - cieszyła się komisarz ds. regionalnych Danuta Huebner. "Im wcześniej przedstawią je Komisji Europejskiej tym lepiej" - dodała.
Przyjęte we wtorek regulacje to prawdziwa instrukcja obsługi, jak należy wydawać unijne fundusze, na jakie cele i przede wszystkim, jakie warunki należy spełnić, by je otrzymać.
"Na dzisiejsze decyzje z niecierpliwością czekały tysiące osób, przedsiębiorstw i samorządów w Polsce, którzy chcą składać wnioski o dofinansowanie swoich projektów. Teraz będzie to już możliwe, gdyż znamy szczegółowe warunki, na jakich można to robić" - powiedział po głosowaniu Jan Olbrycht (PO), jeden ze sprawozdawców przyjętych regulacji.
Podkreślił, że właściwe wykorzystanie przez Polskę prawie 60 miliardów euro w ciągu najbliższych siedmiu lat zależy tylko i wyłącznie od Polaków. "Mamy niepowtarzalną szansę dokonać cywilizacyjnego skoku w ciągu mniej niż jednego pokolenia" - dodał.
Przyjęte regulacje przewidują m.in., że każdy obiekt budowany przy wsparciu unijnych funduszy ma być przyjazny dla niepełnosprawnych. Bardzo wzmocniono też, w porównaniu z obecnymi regulacjami, aspekt środowiskowy, w szczególności zrównoważony rozwój, który staje się nieodłącznym kryterium przy wykorzystywaniu funduszy.
Wzmocniona zostanie także zasada partnerstwa, co oznacza, że organizacje reprezentujące społeczeństwo obywatelskie, jak różnego typu organizacje pozarządowe, mogą brać udział w negocjacjach, zarówno w zakresie przygotowywania programów jak i ich wdrażania.
Rządy nie zgodziły się jednak, by zgodnie z postulatem Parlamentu Europejskiego środki niewydane z puli na politykę regionalną pozostawały w unijnej kasie, by można było je wydać na inne "unijne" cele. Niewydane fundusze strukturalne będą więc - jak obecnie - wracać do narodowych budżetów płatników netto.
Przyjęte regulacje potwierdzają też tzw. ułatwienia w wykorzystywaniu unijnych funduszy, przyjęte przez przywódców państw UE na szczycie w grudniu 2005 roku.
Z tą różnicą, że wszystkim krajom (a nie tylko nowym członkom, jak zaproponowano w grudniu) pozwolono na uznawanie niezwracalnego VAT-u jako kosztu kwalifikowanego, co oznacza możliwość płacenia VAT-u z unijnych funduszy.
Regulacje przewidują też podniesienie do 85 proc. maksymalnej stopy unijnego współfinansowania w odniesieniu do programów realizowanych z funduszy UE dla państw o PKB na mieszkańca poniżej 85 proc. średniej UE, a więc także Polski.
Natomiast zasada N+2, zgodnie z którą fundusze powinny być wydane w ciągu dwóch lat od podpisania umowy o ich przyznaniu, została w przypadku nowych państw UE przedłużona do N+3, ale tylko do 2010 roku. Potem polskie regiony będą musiały sprężyć się i wydawać unijne środki w ciągu dwóch lat.
Ponadto regulacje przewidują możliwość wydatkowania środków UE na społeczne budownictwo mieszkaniowe, ale tylko w nowych państwach UE. Wydatki te nie mogą jednak przekroczyć 3 proc. całkowitej puli przyznanych funduszy.
Inga Czerny (PAP)
icz/ kd/ ro/
