Do Komisji Europejskiej, a nie krajów członkowskich, powinna należeć centralna rola w zarządzaniu gospodarczym w UE, które będzie głównym tematem czwartkowego szczytu UE - zaapelował w środę w rezolucji do przywódców państw członkowskich Parlament Europejski.
Tym samym Parlament Europejski stanął w obronie tzw. metody wspólnotowej. Od początku europejskiej integracji metoda wspólnotowa, z centralną rolą Komisji Europejskiej i Parlamentem Europejskim jako "kontrolerem", jest przeciwstawiana tzw. metodzie międzyrządowej. Czyli takiej, która polega na uzgadnianiu decyzji przez przywódców państw UE, najczęściej tylko tych największych, a decyzje - jak mówią jej przeciwnicy - zapadają "za zamkniętymi drzwiami", bez przejrzystości i bez demokratycznej kontroli deputowanych.
W przyjętej rezolucji eurodeputowani zgodnie apelują, by w odpowiedzi na kryzys w Grecji i szerzej strefy euro wzmocnić zarządzanie gospodarcze, opierając się właśnie na "metodzie wspólnotowej". Przyjęcie rezolucji poprzedziło niecodzienne wydarzenie: wspólna konferencja prasowa czterech liderów przeciwnych sobie frakcji politycznych (chadeków, socjaldemokracji, liberałów i Zielonych), by wywrzeć większą presję na przywódców przed szczytem.
"Teraz Rada Europejska zachowuje się jak rodzaj samozwańczego rządu pod dyktatem francusko-niemieckim. To nie odpowiada naszej wizji Europy, ani interesom obywateli, ani duchowi czy literze Traktatu z Lizbony" - powiedział lider socjalistów Martin Schulz. Uczynił aluzję m.in. do poniedziałkowego spotkania kanclerz Niemiec Angeli Merkel i prezydenta Francji Nicolasa Sarkozy'ego, podczas którego uzgodnili oni wspólne stanowisko na czwartkowy szczyt UE. Chcą, by to Rada Europejska, czyli utworzona Traktatem z Lizbony nowa instytucja przywódców 27 państw UE, zdecydowała, na czym zarządzanie gospodarcze UE ma polegać. "Musimy skończyć z działaniem na poziomie międzyrządowym z przeszłości i dać należną rolę metodzie wspólnotowej" - wtórował mu lider chadeków Joseph Daul, pochodzący z francuskiej partii UMP Sarkozy'ego.
"To brak zarządzania gospodarczego spowodował obecne problemy: różnice budżetowe i konkurencyjności gospodarczej między krajami nie przestają rosnąć. Mamy unię monetarną z ogromnymi różnicami! To spowodowało grecki problem" - powiedział PAP lider liberałów w Parlamencie Europejskim Guy Verhofstadt, były premier Belgii, od lat postulujący wzmocnienie zarządzania gospodarczego przynajmniej dla państw strefy euro.
W przyjętej rezolucji nie znalazł się natomiast wyraźny apel, by zarządzanie gospodarcze, choć z centralną rolą Komisji Europejskiej, objęło całą "27", a nie tylko 16 krajów strefy euro. Pozostawiono tę kwestę wyraźnie niedomówioną. W debacie europoseł Jacek Saryusz-Wolski (PO) apelował: "Potrzebne jest zarządzanie gospodarką na poziomie całej Unii 27, a nie tylko strefy euro, 16 państw. Łączy nas wiele więcej niż waluta". Nie przyjęto jednak w tej sprawie żadnej poprawki.
"To jest najpilniejsza sprawa dla strefy euro, ale oczywiście wolałbym dla całej UE, jeśli się da, bo to by zmniejszyło różnice konkurencyjności w UE i wzmocniło ogólnie europejską gospodarkę. Ale najważniejsze, by to było przeprowadzone metodą wspólnotową, czyli z Komisją Europejską w centrum" - powiedział PAP Verhofstadt.
Aspirując do wejścia do strefy euro, rząd Polski jako główny ze swych postulatów w debacie nad zarządzaniem gospodarczym stawia powstrzymanie podziału w Europie. Polska sprzeciwia się instytucjonalizacji strefy euro i chce uczestniczyć w koordynacji polityk gospodarczych.
Reforma zarządzania jest niezbędna, by zredukować różnice w konkurencyjności europejskich gospodarek, zbliżyć polityki budżetowe i lepiej przygotować się na przyszłe kryzysy. Zdaniem PE jest też potrzebna, by zapewnić realizację unijnej strategii na rzecz rozwoju i zatrudnienia Europa 2020.
W rezolucji proponuje się także ustanowienie Europejskiego Funduszu Walutowego i zwraca uwagę, że dobre zarządzanie gospodarką powinno koncentrować się zarówno na polityce monetarnej, jak i na wymiarze socjalnym. Zdaniem posłów konieczne jest też zapewnienie "większej kompatybilności i komplementarności budżetów narodowych z budżetem UE". Uważają oni, że państwa członkowskie powinny zostać zobowiązane do formułowania swoich polityk gospodarczych zgodnie z celami całej Unii.
Inga Czerny (PAP)
icz/ kot/ mc/
