Najważniejsze prawa i obowiązki pacjenta zebrane w jednym dokumencie oraz powołanie Rzecznika Praw Pacjenta - to główne założenia przygotowanego przez PO projektu ustawy o ochronie indywidualnych i zbiorowych praw pacjenta.
Obok oczywistych praw do udzielenia pacjentom świadczenia w stanie nagłego zagrożenia zdrowia czy porodu, w projekcie zapisano też prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających aktualnej wiedzy medycznej, a w sytuacji ograniczonego do nich dostępu - do "rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń".
Pacjent ma też prawo "żądać", aby udzielający mu świadczeń lekarz zasięgnął opinii innej osoby wykonującej zawód medyczny lub zwołał konsylium lekarskie, a także by świadczenia medyczne były udzielane ze szczególną starannością w warunkach odpowiadających "wymaganiom fachowym i sanitarnym".
W projekcie zapisano też prawo pacjenta do poszanowania intymności i godności osobistej, w tym do "umierania w spokoju".
Pacjent przebywający w szpitalu ma prawo do: dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną przez siebie wskazaną (dotyczy to także obecności w trakcie porodu), kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami na zewnątrz, opieki duszpasterskiej czy przechowywania wartościowych rzeczy w depozycie.
Prawa do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej mogą być ograniczone jedynie w przypadku zagrożenia epidemicznego lub "ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów w szpitalu".
Jeżeli z tytułu dodatkowej opieki osób bliskich lub kontaktu pacjenta z osobami z zewnątrz szpitala placówka ponosi jakieś koszty, pokrywa je pacjent. Koszty opieki duszpasterskiej i depozytu pokrywa zawsze szpital.
Zgodnie z projektem pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia oraz udzielanych mu świadczeniach, wglądu w dokumentację medyczną, a także do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny informacji związanych ze stanem zdrowia pacjenta oraz informacji powierzonych im przez pacjenta.
W przypadku gdy lekarz zamierza odstąpić od leczenia, ma o tym poinformować pacjenta i wskazać mu możliwość uzyskania świadczeń gdzie indziej. Pacjent może też wnieść sprzeciw wobec orzeczenia lekarskiego o stanie swojego zdrowia, jeśli orzeczenie to ma wpływ na jego prawa lub obowiązki. Sprzeciw wobec orzeczeń można zgłaszać do Komisji Lekarskiej przy okręgowej radzie lekarskiej.
Do obowiązków pacjenta należy m.in. stosowanie się do zaleceń osób udzielających świadczeń zdrowotnych.
W projekcie przewidziano ponadto powołanie Rzecznika Praw Pacjenta, którego kadencja trwałaby 5 lat. Rzecznika powoływałby Sejm za zgodą Senatu spośród kandydatów zgłaszanych przez marszałków Sejmu, Senatu, grupę co najmniej 35 posłów lub 15 senatorów.
Rzecznik byłby niezależny od innych organów państwowych i odpowiadał za swą działalność tylko przed Sejmem.
Rzecznik mógłby podejmować działania z własnej inicjatywy lub na wniosek, w sprawach karnych i sprawach o wykroczenia mógłby występować przed sądem jako oskarżyciel posiłkowy. W sprawach cywilnych Rzecznik mógłby spowodować wszczęcie postępowania. Rzecznik mógłby też występować jako strona przed sądami odpowiedzialności zawodowej zawodów medycznych. Corocznie Rzecznik przedstawiałby Sejmowi i Senatowi sprawozdanie ze swej działalności.
Rzecznik mógłby też podejmować działania w sprawie zbiorowego naruszania prawa pacjentów, przez które rozumie się "bezprawne, bezpośrednie lub pośrednie zorganizowane działania lub zaniechania podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych", które mają na celu pozbawić lub ograniczyć pacjentowi jego prawa, w szczególności w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. (PAP)
js/ pz/ jra/
