Polacy włączają się w prace nad nowym akceleratorem, który ma powstać w CERN. Dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych, prof. Grzegorz Wrochna podpisał w środę w ośrodku CERN pod Genewą umowę dotyczącą projektu CLIC.
CLIC (Compact Linear Collider), w odróżnieniu od Wielkiego Zderzacza Hadronów (LHC), ma być akceleratorem liniowym. Cząstki będą w nim więc rozpędzane nie po okręgu, ale po linii prostej. Na razie nie wiadomo jeszcze z całkowitą pewnością, czy powstanie. Fizycy jednak badają już technologię, w której mógłby być zbudowany.
Prof. Wrochna przypomina, że na razie Wielki Zderzacz Hadronów jest zamknięty i trwają przygotowania, by akcelerator ruszył z większą energią. Badacze jednak już przymierzają się do tworzenia nowych technologii przyspieszania cząstek. "Historia rozwoju akceleratorów pokazuje, że buduje się nie coraz większe i coraz droższe maszyny, ale każdy nowy akcelerator zawiera jakąś nową myśl, nową technologię" - wyjaśnia dyrektor NCBJ. Zdradza, że w akceleratorze CLIC planuje się wykorzystać jedną wiązkę cząstek do przyspieszania drugiej wiązki cząstek.
"W CLIC chcemy produkować wiązkę cząstek o stosunkowo dużej intensywności, a stosunkowo małej energii - a to łatwo zrobić - a następnie tę energię transformujemy do mniejszej liczby cząstek, nadając im większą energię. Pomysł brzmi prosto, ale by go zrealizować, trzeba wykonać znaczną liczbę prac obliczeniowych, projektowych, prototypowych, testowych. Właśnie w te prace włącza się NCBJ. To było tematem podpisanego dziś porozumienia" - zaznacza Wrochna.
O podpisany porozumieniu entuzjastycznie wypowiada się przewodnicząca Rady CERN prof. Agnieszka Zalewska: "Podpisanie tego porozumienia oznacza rozwijanie przyszłościowych technologii w Polsce. To jest niezwykle ważne, byśmy u siebie rozwijali technologie przyszłości, żeby nadganiać stracone lata" - podkreśla Zalewska.
W uroczystości podpisania porozumienia wzięła udział minister nauki i szkolnictwa wyższego, prof. Barbara Kudrycka, która odwiedziła CERN i spotkała się z polskimi naukowcami. Minister zaznaczyła, że polscy badacze są wysoko cenieni przez władze CERN i przez swoich przełożonych. "Dlatego wrócę do Polski z ogromną satysfakcją. Argumenty z CERN pomogą mi walczyć na nieformalnym spotkaniu Rady Ministrów o zwiększenie budżetu na naukę. Jesteśmy w wyjątkowo trudnej sytuacji, ale to jest jeden z najpoważniejszych argumentów" - mówiła prof. Kudrycka podczas spotkania z naukowcami.
Z Genewy Ludwika Tomala (PAP)
lt/ ula/
