List intencyjny w sprawie utworzenia Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia - z siedzibą w Moskwie i w Warszawie - podpisali ministrowie kultury Polski - Bogdan Zdrojewski i Rosji - Aleksandr Awdiejew. Placówki mają rozpocząć działalność 1 stycznia 2011 r.
List intencyjny ministrowie podpisali w obecności prezydentów Polski i Rosji - Bronisława Komorowskiego i Dmitrija Miedwiediewa.
Z inicjatywą powołania placówek wystąpiła Polsko-Rosyjska Grupa do Spraw Trudnych. W ramach polsko-rosyjskich uzgodnień obie placówki powinny przyczynić się do większego zbliżenia obydwu narodów oraz ochrony pamięci o losach Polaków w Rosji i Rosjan w Polsce. Inicjatywę tę poparli premierzy obu krajów, Donald Tusk i Władimir Putin.
W ubiegłym tygodniu projekt ustawy w sprawie powołania Centrum przyjął polski rząd.
Placówki działające w ramach Centrum mają dysponować budżetami po około 1 mln euro. Będą prowadzić działalność zmierzającą do poszerzania polsko-rosyjskiego dialogu i porozumienia, przede wszystkim w kwestiach historii, dziedzictwa narodowego oraz kultury. Każda z nich powinna działać na rzecz ułatwiania prowadzenia badań archiwalnych w obydwu państwach, przeciwdziałać fałszowaniu historii i niesprawiedliwym stereotypom.
Polsko-Rosyjska Grupa ds. Trudnych będzie miała swoją trwałą kontynuację w działalności Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia - uznali w poniedziałek współprzewodniczący Grupy ds. Trudnych: b. minister spraw zagranicznych prof. Adam Daniel Rotfeld i rektor Moskiewskiego Państwowego Instytutu Stosunków Międzynarodowych MSZ Rosji prof. Anatolij W. Torkunow. O idei Centrum mówili podczas promocji publikacji "Białe plamy - Czarne plamy. Sprawy trudne w polsko-rosyjskich stosunkach 1918-2008".
Zdaniem Torkunowa, Centrum pozwoli zajmować się "trudnymi kwestiami" nie tylko w sprawach przeszłości, ale także teraźniejszości i przyszłości. "Chcielibyśmy, żeby te ośrodki były wpływowe i szanowane przez oba rządy i obywateli i okazały się bardzo ważne dla Polaków i Rosjan" - powiedział Torkunow.
"Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia będzie instytucjonalizacją dialogu zapoczątkowanego w ramach naszej Grupy ds. Trudnych" - podkreślił Rotfeld.
Według pełnomocnika ministra kultury ds. utworzenia Centrum dr Sławomira Dębskiego, z którym w ubiegłym tygodniu rozmawiała PAP, Centrum powinno - przynajmniej częściowo - rozpocząć w styczniu realizację wszystkich swoich zadań przewidzianych w ustawie.
"Intencją powołania tych instytucji w Polsce i w Rosji było przeciwdziałanie deficytom w stosunkach polsko-rosyjskich, które dały się zidentyfikować w toku prac grupy do spraw trudnych. Chodzi m.in. o pewne obszary dotyczące wspólnej przeszłości, które nie są nam znane, brakuje nam informacji na ten temat" - mówił Dębski.
Według niego, Centrum będzie "organizować konferencje, seminaria, wykłady w Polsce i w Rosji", które będą "platformą dialogu ze stroną rosyjską, z rosyjskimi naukowcami, przedstawicielami mediów i organizacji społecznych". Chodzi o to, aby wzmocnić komunikację i spowodować lepsze zrozumienie społeczeństw obu krajów" - dodał historyk.
Instytucja ma też na celu zachęcenie młodych badaczy z Polski i Rosji do zajmowania się relacjami polsko-rosyjskimi w swoich pracach badawczych. "Pojawił się bowiem problem: coraz mniej młodych ludzi, młodych naukowców w Rosji, interesuje się sprawami polskimi, stosunkami polsko-rosyjskimi. Centrum chciałoby temu problemowi przeciwdziałać" - zaznaczył.
Centrum ma m.in. przyznawać stypendia młodym naukowcom rosyjskim i polskim, którzy chcieliby poświęcić swoje naukowe życie relacjom polsko-rosyjskim. "Centrum ma być instytucją, która będzie podejmować zadania szeroko pojętej dyplomacji publicznej, kreacji polskiego wizerunku w sposób ściśle adresowany, przemyślany, zaangażowany" - wyjaśnił Dębski.
Do zadań Centrum - wg projektu ustawy - należeć będzie m.in.: prowadzenie badań naukowych; upowszechnianie w społeczeństwie polskim i rosyjskim wiedzy o wzajemnych stosunkach, historii, kulturze i dziedzictwie obu narodów; prowadzenie działalności edukacyjnej w Polsce i Rosji; inicjowanie dialogu polsko-rosyjskiego przez organizowanie konferencji, wykładów, seminariów i dyskusji.
Zadaniem Centrum będzie także utrzymywanie kontaktów z ośrodkami szkoleniowymi, naukowymi i politycznymi w Polsce i Rosji; wspieranie wymiany młodzieży i studentów; wspieranie środowisk naukowych, akademickich, organizacji pozarządowych, samorządowych i gospodarczych. Centra mają także prowadzić działalność wydawniczą, obejmującą zwłaszcza tłumaczenia literatury naukowej.
Ministrowie kultury Polski i Rosji w poniedziałek podpisali także deklarację o wymianie młodzieży między Polską a Rosją.
Według nieoficjalnych informacji ze źródeł w prezydenckiej kancelarii, umowa w tej sprawie ma być negocjowana w styczniu. Polsce zależy na tym, by wymiana młodzieży między naszym krajem a Rosją rozpoczęła się na wiosnę.
Wymiana młodzieży funkcjonuje już np. między województwem dolnośląskim a Obwodem Leningradzkim w Rosji. Warszawie i Moskwie zależy na zwiększaniu liczby studentów, którzy będą jeździli na staże z Polski do Rosji i z Rosji do Polski.(PAP)
nno/ stk/ ls/
