Przebywający w czwartek w Warszawie minister obrony Węgier Csaba Hende podpisał z polskimi szefami resortów obrony i kultury Tomaszem Siemoniakiem i Bogdanem Zdrojewskim umowy o współpracy w dziedzinie obronności oraz o opiece nad grobami wojennymi.
"Przed chwilą podpisaliśmy dwie ważne umowy. Jedna, która dotyczy współpracy obronnej, potwierdza bliskość naszych relacji w każdym z możliwych wymiarów, począwszy od relacji dwustronnych, przez wspólną obecność w Unii Europejskiej i w NATO, jak również bliską współpracę w ramach Grupy Wyszehradzkiej" - powiedział tuż po ceremonii Siemoniak.
Podkreślił, że Węgry sprawujące obecnie prezydencję w wyszehradzkiej czwórce, podobnie jak wcześniej Polska, jednym ze swoich priorytetów uczyniły sprawy obrony. Podziękował też za "znaczący udział" Węgier w rozpoczynających się 2 listopada NATO-wskich ćwiczeniach "Steadfast Jazz 2013" w Polsce i krajach bałtyckich.
Pytany, o najważniejsze pola polsko-węgierskiej współpracy w dziedzinie obronności, Siemoniak wymienił wspólne ćwiczenia wojskowe, wymianę oficerów na uczelniach, zakupy i modernizację uzbrojenia i sprzętu, przedsięwzięcia dotyczące wojsk specjalnych i współpracę dotyczącą polskich kontyngentów na Bałkanach. Zwrócił uwagę, że stanowiska obu krajów są zbieżne w kwestii wszystkich najważniejszych problemów w UE i NATO. Ministrowie obrony rozmawiali m.in. o planowanym na grudzień posiedzeniu Rady Europejskiej, którego tematem będzie Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony, oraz przyszłorocznym szczycie NATO.
Z kolei Hende zauważył, że Polska i Węgry, mimo współdziałania w Grupie Wyszehradzkiej i UE, od 2001 r. nie miały dwustronnego porozumienia o współpracy ogólnowojskowej. Podkreślił, że w połowie miesiąca premierzy krajów Grupy Wyszehradzkiej opowiedzieli się za wzmocnieniem współpracy m.in. w zakresie obronności. W marcu uzgodniono, że powstanie Wyszehradzka Grupa Bojowa, której Polska będzie przewodniczyć; ma ona osiągnąć gotowość operacyjną w 2016 roku; grupa ma liczyć 3 tys. żołnierzy, z tego ok. 1,2 tys. z Polski. Jak powiedział Hende, ministrowie obrony zaczęli już ustalać szczegóły.
Drugie porozumienie między Polską a Węgrami dotyczy wzajemnego pielęgnowania grobów żołnierzy i cywilnych ofiar wojen oraz poświęconych im miejscach pamięci. Umowa porządkuje przede wszystkim kwestie prawne i finansowe, a także np. kwestie dotyczące ekshumacji.
Jak powiedział Zdrojewski, to ósma tego typu umowa, jaką podpisała Polska, z czego trzecia - po porozumieniach z Niemcami i Włochami - w ostatnich kilkunastu miesiącach. "To są umowy, które regulują zobowiązania w odniesieniu do mogił z - przede wszystkim - I i II wojny światowej. Jest to dość poważne wzajemne zobowiązanie szacunku wobec poległych i nekropolii, które znajdują się w granicach obu państw" - powiedział minister kultury.
Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert powiedział PAP, że w Polsce jest ponad 300 węgierskich cmentarzy lub kwater z okresu I wojny światowej. Na Węgrzech zaś znajduje się kilkanaście tego typu miejsc związanych z Polską, pochodzą głównie z okresu II wojny światowej. Jak wyjaśnił Kunert, tego typu porozumienia zwykle nakładają na państwo, gdzie znajdują się groby, obowiązek bieżącej opieki nad nimi, zaś duże inwestycje, np. remonty generalne finansuje kraj, z którego pochodzą pochowane osoby.
W piątek Hende odwiedzi Skierniewice (Łódzkie), gdzie weźmie udział w uroczystym odsłonięciu tablicy upamiętniającej duży transport amunicji z Węgier w czasie wojny polsko-bolszewickiej. 12 sierpnia 1920 r., tuż przed polską kontrofensywą, do Skierniewic przyjechało m.in. ponad 20 mln nabojów do karabinów. (PAP)
ral/ abr/ as/
