O powstaniu styczniowym 1863 roku i wkładzie Wielkopolan w insurekcje mówili w sobotę naukowcy w ramach zorganizowanej w Poznaniu konferencji z okazji 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego "Powstali 1863".
"Wielkopolanie wzięli liczny udział w powstaniu poprzez przygotowanie całej sieci pomocy dla powstańców i to pokazuje typowe dla Wielkopolan przenikanie pracy organicznej i działań powstańczych - jak trzeba było, to pracowali, a jak rozpoczynała się walka, to do niej ruszali" - powiedział PAP organizator konferencji prof. Stanisław Mikołajczak z Akademickiego Klubu Obywatelskiego imienia Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu.
Według jednego z prelegentów prof. Jacka Wiesiołowskiego w Wielkopolsce już w kilka tygodni po wybuchu powstania Jan Działyński zorganizował struktury powstańcze w każdym powiecie. Organizacja była oparta na działających legalnie towarzystwach gospodarczych czy Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk.
"W zaborze pruskim ustanowiono podatek narodowy, który był równy co do wielkości z podatkiem płaconym państwu pruskiemu. Podatek ten ściągali komisarze cywilni, którzy cieszyli się dużym autorytetem wśród Polaków. Zebrane w ten sposób pieniądze przekazywano na zakup broni dla powstańców i ekwipowanie całych wielkopolskich oddziałów, które przekraczały granice i walczyły w powstaniu" - powiedziała PAP prof. Wiesiołowski.
Szacuje się, że łącznie w powstaniu styczniowym wzięło udział kilkanaście tysięcy Wielkopolan, z czego kilka tysięcy pochodziło z terenu zaboru pruskiego, pozostali to mieszkańcy wschodniej i południowej Wielkopolski, która była w granicach zaboru rosyjskiego.
Z Wielkopolski pochodził jeden z dyktatorów powstania Marian Langiewicz a trzej inni Wielkopolanie: Edmund Taczanowski, Edmund Callier, i Kazimierz Mielęcki byli naczelnikami wojskowymi różnych województw.
Wykłady zaprezentowane podczas konferencji "Powstali 1863" wydane zostaną jako publikacja naukowa.
Poznańską inaugurację obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego zwieńczy wieczorny koncert w Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Program koncertu jest pomyślany jako kolaż słowno-muzyczny. Składają się nań teksty poetyckie i prozatorskie tematycznie związane z powstaniem styczniowym oraz pieśni patriotyczne i religijne.
Powstanie styczniowe, największy zryw niepodległościowy XIX w., rozpoczęło się 22 stycznia 1863 r. manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego. Objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Jak oceniają historycy, podczas powstania doszło do ponad tysiąca starć, a w siłach polskich uczestniczyło w sumie ok. 200 tys. osób. (PAP)
kpr/ kot/
