Problemom zachowania tożsamości narodowej, pielęgnowania kultury i języka mniejszości poświęcona jest konferencja "Mniejszości narodowe etniczne i językowe w Unii Europejskiej", która rozpoczęła się w środę w Lublinie.
W konferencji, która jest wydarzeniem towarzyszącym prezydencji Polski w Radzie UE, uczestniczą przedstawiciele różnych mniejszości, naukowcy, urzędnicy, politycy z Polski i innych krajów Europy. Podczas pierwszej sesji mówiono m.in. o sytuacji mniejszości w Polsce oraz polityce państwa wobec nich.
Współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, przewodniczący Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Artur Jabłoński powiedział, że głównym problemem mniejszości jest obecnie zachowanie swojej tożsamości narodowej w procesie coraz silniejszej integracji.
"Tutaj jest pewien paradoks. Ta pożądana w polityce państwa integracja może być postrzegana przez mniejszości jako asymilacja. Liczba Ukraińców, Białorusinów, Kaszubów, Niemców i innych zmniejsza się w statystykach w wyniku swoistej konwersji, którą można określić jako zjawisko mniej lub bardziej świadomej zmiany dotychczasowej identyfikacji" - powiedział.
"Można postawić tezę, że mniejszości w Polsce walczą już dziś nie przede wszystkim o równość społeczną i ekonomiczną, lecz o swego rodzaju sprawiedliwość kulturową, ponieważ zagrożeniem dla nas stał się proces wynaradawiania się grup mniejszościowych w demokratycznym państwie" - dodał Jabłoński.
Jego zdaniem dla ochrony kultury, tradycji i języka mniejszości potrzeba tworzenia instytucji kultury poszczególnych mniejszości. Jest to trudne m.in. dlatego, że lokalne samorządy niechętnie przekazują środki w dziedzinie kultury na rzecz organizacji mniejszościowych.
Ponadto - według Jabłońskiego - potrzeb mniejszości nie uwzględniają media publiczne, w których brakuje programów o mniejszościach i programów nadawanych w językach tych mniejszości. Zdaniem Jabłońskiego także sposób opisywania mniejszości w mediach zbyt często jeszcze opiera się na różnych stereotypach, co może też przyczyniać się do kształtowania postaw i zachowań dyskryminujących.
Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Włodzimierz Karpiński powiedział, że obowiązująca w Polsce od 2005 r. ustawa o mniejszościach pozwala na realizację "modelowej polityki państwa Europy w stosunku do mniejszości". Przypomniał, że wprowadziła ona szereg nowatorskich rozwiązań, m.in. możliwość porozumiewania się z urzędem w języku mniejszości czy możliwość wpisywania na tablicach np. nazw ulic czy miejscowości w języku mniejszości.
Ustawa ta przewiduje także przyznawanie dotacji dla mniejszości na działania i inwestycje służące zachowaniu ich tożsamości, pielęgnowaniu ich języka czy ochronie ważnych dla nich miejsc pamięci. W 2005 r., kiedy ustawa weszła w życie, na te cele przekazano ok. 6 mln zł. Na przestrzeni lat 2005-2011 rząd polski wydał na działania związane z podtrzymaniem tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych łącznie ok. 70 mln zł - podał Karpiński. Zaznaczył, że średnio rocznie do ministerstwa wpływa ok. 550 wniosków o dotacje na tego typu zadania, m.in. na działalność świetlic czy programy edukacyjne.
"Problemy ze wzmacnianiem tożsamości kulturowej po stronie mniejszości narodowych istnieją. To jest naturalny proces, we wszystkich krajach postępuje asymilacja. Tym większa chwała, jeśli w ramach dostępnych środków są wykorzystywane jak najlepsze i efektywne metody wzmacniania tożsamości kulturowej" - powiedział Karpiński.
Konferencja w Lublinie potrwa do piątku. Podczas wielu sesji problemowych będą omawiane zagadnienia m.in. polityki językowej w krajach Unii Europejskiej, ewolucji języków mniejszościowych, roli mniejszości w społecznościach lokalnych, międzynarodowych i unijnych instrumentów ochrony mniejszości, polityki narodowościowej wobec mniejszości w krajach UE. Organizatorem konferencji jest Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej i Towarzystwo Ukraińskie. (PAP)
ren/ pz/ gma/
