Prof. Małgorzata Szpakowska, kulturoznawca i historyk literatury, autorka książki "Wiadomości Literackie prawie dla wszystkich" otrzymała Nagrodę im. Kazimierza Wyki. Według kapituły nagrody, książka jest intelektualną, literacką i obyczajową panoramą Polski XX-lecia międzywojennego.
"Małgorzata Szpakowska jest autorką książek, z których każda zajęła wyraziste miejsce we współczesnej polskiej myśli humanistycznej" - powiedziała podczas piątkowej uroczystości w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie prof. Marta Wyka. Przypomniała, że w kręgu zainteresowań laureatki są: literatura, antropologia codzienności i antropologia kultury oraz teatr.
Prof. Wyka mówiła, że pisanie monografii czasopisma wydaje się mało wdzięcznym zajęciem i jest kojarzone z prasoznawstwem, a tymczasem książka prof. Szpakowskiej niewiele ma wspólnego z tak rozumianą wiedzą o prasie. "Małgorzata Szpakowska czytała +Wiadomości Literackie+ strona po stronie, szpalta po szpalcie, a z jej opisów gazetowych tekstów wyłania się nie tylko obraz środowiska, ale również obraz idei i emocji, które go ukształtowały. Pokazuje rozdział po rozdziale jak powstawał i trwał ironiczny dyskurs +Wiadomości+" - mówiła prof. Wyka.
Laureatka wspominała, że z patronem nagrody prof. Kazimierzem Wyką spotkała się zaledwie kilka razy, ale była czytelniczką jego książek i wiele zawdzięcza jego uczniom: Janowi Błońskiemu, Ludwikowi Flaszenowi, Andrzejowi Kijowskiemu, a szczególnie Konstantemu Puzynie, którym był redaktorem naczelnym "Dialogu".
Szpakowska mówiła, że bardzo interesujące było dla niej myślenia Puzyny o teatrze, zwłaszcza teatrze off. "Puzyna był kimś, kto od początku towarzyszył temu ruchowi, bardzo wysoko go cenił i przyczynił się do jego wejścia do mainstreamu. () Puzyna uczył, jak pisać swoje mimo istnienia cenzury" - powiedziała Małgorzata Szpakowska.
Jak mówiła dziennikarzom praca nad książką o "Wiadomościach Literackich" uświadomiła jej, że zakres tematyki podejmowanej przez to pismo był bardzo szeroki: od prawa, poprzez obyczaje, po sztuki plastyczne i architekturę.
Nagroda im. Kazimierza Wyki wynosi 20 tys. zł i została ufundowana z budżetu województwa małopolskiego i z budżetu miasta.
Prof. Małgorzata Szpakowska jest kulturoznawcą, krytykiem i historykiem literatury, autorką książek o historii kultury, obyczaju, antropologii ciała. W 1968 r. zbierała materiały o represjach wobec uczestników wydarzeń marcowych, została aresztowana i w tzw. sprawie taterników skazana na 1,5 roku więzienia.
Wykłada na Uniwersytecie Warszawskim. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, PEN Clubu, redakcji "Dialogu" oraz jury Nagrody im. Jana Józefa Lipskiego.
Zajmowała się m.in. twórczością Stanisława Ignacego Witkiewicza i Stanisława Lema. W 1977 r. za "Światopogląd Stanisława Ignacego Witkiewicza" otrzymała Nagrodę Kościelskich. Napisała także: "Dyskusje ze Stanisławem Lemem", "Zakorzenieni, wykorzenieni. O carach, wodzach i człowieku osobnym", "Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian", "Teatr i bruk. Szkice o krytykach teatralnych". Jest współautorką i redaktor zbioru "Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach" oraz antologii "Antropologia ciała".
Do grona laureatów Nagrody im. K. Wyki należą m.in. Jan Błoński, Jerzy Jarzębski, Zbigniew Herbert, Mieczysław Porębski, Marian Stala, Maria Janion, Michał Głowiński, Przemysław Czapliński, Marek Zaleski, Krystyna Czerni. Przed rokiem otrzymał ją Andrzej Franaszek za biografię Czesława Miłosza.
Patronem nagrody jest wybitny historyk i krytyk literatury Kazimierz Wyka (1910-75), profesor UJ, twórca własnej metodologii krytyki literackiej, zwanej "szkołą Wyki". W 1948 r. współtworzył Instytut Badań Literackich, którym kierował w latach 1953-1970. W latach 1963-1965 Wyka był prorektorem UJ. Jako literaturoznawca szczególnie interesował się okresem romantyzmu i Młodej Polski. (PAP)
wos/ ls/
