Do Sejmu wpłynął poselski projekt nowelizacji ustawy o organizacji rynku mleka. Uchyla on przepisy nakładające na mleczarnie pobieranie zaliczek na poczet ewentualnego przekroczenia limitu produkcji mleka.
Obowiązująca ustawa obliguje podmioty skupowe do pobierania takich zaliczek na wypadek, gdyby rolnicy przekroczyli wyznaczoną dla Polski przez KE kwotę produkcji mleka na dany rok.
Od wejścia Polski do UE nasz kraj tylko raz przekroczył ten limit w roku kwotowym 2005/2006 (od 1 kwietnia 2005 do 31 marca 2006). Nadprodukcja mleka wyniosła wtedy 296 tys. ton mleka, czyli 3,4 proc. limitu. W rezultacie rolnicy musieli zapłacić po 39 gr za każdy litr tego surowca ponad przyznany im limit. W sumie nasz kraj musiał zapłacić 64,4 mln euro (ok. 250 mln zł).
W opinii ministra rolnictwa Marka Sawickiego w tym roku kwota mleczna nie zostanie przekroczona. Podobnie uważają eksperci z Polskiej Izby Mleka (PIM) oraz Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich.
Limit produkcji mleka na rok kwotowy 2011/2012 (od kwietnia 2011 do końca marca 2012) wynosi 9 mld 857 mln kg. Kwota hurtowa (ilość mleka produkowana na rynek) wynosi ok. 9 mld 698 mln kg.
Zgodnie dotychczasowymi przepisami, jeżeli producent mleka sprzeda więcej mleka niż wynosi jego limit, to jest obowiązany do wnoszenia zaliczki na poczet ewentualnej kary w wysokości 20 gr za każdy kilogram mleka.
Jeżeli jednak krajowa kwota mleczna nie zostanie przekroczona, to rolnik otrzymuje po kilku miesiącach zwrot zaliczek.
Według autorów projektu, obecnie stopień wykorzystania kwoty krajowej przeznaczonej dla dostawców hurtowych jest niski, a ponadto nie ma unijnych przepisów zakładających utrzymanie systemu kwotowania produkcji mleka po 31 marca 2015 r., dlatego można uchylić pobieranie zaliczek przez okres trzech pozostałych lat kwotowych (2012/2013, 2013/2014 oraz 2014/2015).
Dodatkowo za tym rozwiązaniem przemawia coroczny, jednoprocentowy wzrost kwoty krajowej do 2014 r., co zmniejsza ryzyko przekroczenia kwoty tego limitu.
Posłowie w uzasadnieniu do projektu nowelizacji przypominają, że w roku kwotowym 2010/2011 oraz 2011/2012 obowiązek pobierania zaliczek został zawieszony ze względu na niski stopień wykorzystania kwoty krajowej.
W roku kwotowym 2006/2007 wykorzystanie limitu było na poziomie 97,6 proc.; w 2007/2008 - 96,4 proc.; w 2008/2009 - 99,08 proc. A po zwiększeniu limitu, w roku kwotowym 2009/2010 wykorzystanie kwotę w wysokości 95,63 proc. W pierwszym roku zawieszenia poboru zaliczek (2010/2011), stopień wykorzystania kwoty krajowej przeznaczonej dla dostawców hurtowych wyniósł 94,20 proc. W odniesieniu do bieżącego roku kwotowego (2011/2012) ARR szacuje wykorzystanie ww. kwoty na poziomie ok. 97 proc.
Według wstępnych wyliczeń PIM, wykorzystanie kwoty po pierwszych dziewięciu miesiącach roku kwotowego 2011/2012 wyniosło 73,4 proc. i było o 1 proc. wyższe niż w analogicznym okresie ubiegłego roku kwotowego.
W opinii posłów PSL, "jest nieuzasadnione obciążanie finansowe dostawców hurtowych rozwijających produkcję mleka i przekraczających posiadane kwoty indywidualne w sytuacji, kiedy w skali kraju ryzyko przekroczenia kwoty krajowej przeznaczonej dla dostawców hurtowych jest niewielkie i w związku z tym Polska prawdopodobnie nie będzie zobowiązana do uiszczenia opłaty z tytułu nadwyżek w dostawach".
Ponadto autorzy projektu zwracają uwagę, że pobieranie zaliczek związane jest z wieloma działaniami administracyjnych, w tym wydawaniem decyzji przez dyrektorów oddziałów Agencji Rynku Rolnego (ARR administruje kwotami), sprawie zwrotu wpłaconych zaliczek. Jest to zbędne i kosztowne - podkreślają posłowie. (PAP)
awy/ mki/
