47 państw członkowskich Rady Europy przyjęło w piątek w Interlaken (środkowa Szwajcaria) "plan działania" mający na celu udoskonalenie funkcjonowania Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który coraz gorzej radzi sobie z zalewem skarg.
Dzień po ratyfikowaniu przez Rosję reformy Trybunału i na trzy miesiące przed jej wejściem w życie ministrowie obradujący w Interlaken zgodzili się, że "są niezbędne pilne kroki uzupełniające", by zalew skarg nie przytłoczył sądu w Strasburgu.
W ubiegłym roku liczba spraw czekających na rozstrzygnięcie w Europejskim Trybunale Praw Człowieka osiągnęła rekordowy poziom 119 300, co oznacza 23-procentowy wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim. Ponad połowa skarg pochodzi z Rosji (28,1 proc.), Turcji (11 proc.), Ukrainy (8,4 proc.) i Rumunii (8,2 proc.). W 2009 roku Trybunał rozpatrzył 35 400 skarg.
W tej sytuacji ministrowie zwrócili uwagę na "pierwotną odpowiedzialność państw-stron", które powinny dbać o przestrzeganie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i brać pod uwagę orzecznictwo Trybunału. Obecnie często się zdarza, że składane są skargi dotyczące spraw, które Trybunał już rozpatrzył w odniesieniu do obywatela innego państwa.
Państwa członkowskie mają do 2011 r. wprowadzić ustalone środki, m.in. mechanizm przesiewania skarg, jako że 90 proc. z nich jest odrzucanych przez Trybunał. Jednym z powodów jest niedostateczny stopień poinformowania obywateli i dlatego plan działania zobowiązuje państwa członkowskie do przekazania do dyspozycji mieszkańców informacji o procesie składania skarg, a zwłaszcza kryteriach ich przyjmowania.
Ministrowie nie przewidują zwiększenia budżetu Trybunału i pozostawiają mu zadanie "dalszego doskonalenia swej wewnętrznej struktury i metod pracy".
"Oceńmy najpierw skutki Protokołu 14(...), zanim rozpatrzymy nowe reformy" - powiedział francuski sekretarz stanu w resorcie sprawiedliwości Jean-Marie Bockel.
Przyjęty w 2004 roku protokół dodatkowy nr 14 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka przewiduje m.in. wydłużenie kadencji sędziów z sześciu do dziewięciu lat. Jednocześnie zniesiona zostanie możliwość ich reelekcji. Skargi w sposób oczywisty niedopuszczalne będą mogły być odrzucane mocą decyzji jednego sędziego (obecnie decyzje takie podejmują komitety złożone z trzech sędziów), a powtarzające się sprawy będą rozpatrywane przez komitety trzech sędziów (a nie siedmioosobowe izby Trybunału, jak obecnie).
Uznając "fundamentalne znaczenie prawa do wnoszenia indywidualnych skarg" 818 mln osób podlegających sądownictwu 47 państw rady Europy, uczestnicy konferencji w Interlaken zasugerowali, że mogłyby zostać wprowadzone "nowe zasady lub praktyki proceduralne".
W dwudniowej konferencji w Interlaken uczestniczyło około 30 ministrów. (PAP)
mw/ mc/
5701602 5702088
