Moskwa jest gotowa do kompromisu z Unią Europejską w sprawie ratyfikacji Europejskiej Karty Energetycznej - powiedział w piątek PAP przewodniczący Komisji ds. energetyki, transportu i łączności Dumy Państwowej, izby niższej parlamentu Rosji, Walerij Jaziew.
Jaziew, który jest zarazem prezesem Rosyjskiego Towarzystwa Gazowego, skupiającego praktycznie wszystkich producentów gazu w Rosji - w tym Gazprom - zastrzegł jednak, że kompromis zależy od tego, czy UE zechce zmienić stanowisko w trzech kwestiach - taryf za przesył nośników energii rurociągami, wieloletnich umów na tranzyt oraz tranzytu wewnątrz Unii Europejskiej.
Rosyjski deputowany oświadczył, że Rosja nie może spełnić wymogów karty energetycznej, dotyczących taryf za przesył, przede wszystkim - gazu.
"Nie chcemy tłoczyć za jednakową stawkę surowców energetycznych płynących tranzytem i tych - przeznaczonych dla odbiorców wewnętrznych. Mamy sztucznie zaniżoną cenę gazu, w tym także stawkę za przesył. Podniesienie ceny za tłoczenie do poziomu Europy Zachodniej (2,5 USD za 1000 metrów sześciennych na odległość 100 km) lub nawet Ukrainy (1,69 USD) spowodowałoby wzrost ceny gazu w Rosji o 100 proc. Nie możemy sobie na to pozwolić" - oznajmił Jaziew.
Kolejny problem - według niego - to zapisane w karcie energetycznej tzw. prawo pierwszej odmowy. "Właściciele rurociągów w Rosji i Europie mieliby co roku rozpatrywać wszystkie wnioski o przesył i określać kolejność dostępu. Mogliby, na przykład, odmówić Gazpromowi, choć ten ma wieloletnie umowy na przesył gazu" - wyjaśnił przewodniczący parlamentarnej Komisji ds. energetyki, transportu i łączności.
Jaziew uznał to za niedopuszczalne. "Muszą tam być uwzględniane wieloletnie umowy na tranzyt gazu. Umowy na dostawy gazu zawiera się nawet na 30 lat. Bez takich wieloletnich kontraktów nie może się rozwijać europejski i rosyjski rynek gazowy. Nie możemy wydobywać gazu, jeśli go wcześniej nie sprzedaliśmy, nie zakontraktowaliśmy" - dodał.
Zdaniem deputowanego, nie do przyjęcia dla Rosji jest też tzw. poprawka integracyjna. "Na mocy tej poprawki Unia Europejska została wyłączona spod jurysdykcji protokołu tranzytowego do karty energetycznej. Oznacza to, że nie ma tranzytu wewnątrz UE. Unia Europejska uważana jest za jednolitą strukturę ekonomiczną. Natomiast krajami tranzytowymi są Uzbekistan, Kazachstan, Rosja, Ukraina, Białoruś i Mołdawia. Gdy tylko gaz dochodzi do UE, tranzyt się kończy" - zauważył Jaziew.
W jego opinii, "jest bezprecedensowym cynizmem, że Unia Europejska żąda od Rosji ratyfikowania karty energetycznej, której zapisy samej UE nie dotyczą".
"Gdy rozwiążemy te trzy problemy, a siedzimy już przy stole rozmów, gotowi będziemy ratyfikować Europejską Kartę Energetyczną" - powiedział Jaziew w rozmowie z PAP.
Unia Europejska od dłuższego czasu wzywa Rosję do ratyfikowania Europejskiej Karty Energetycznej, podstawowego aktu Unii Europejskiej, dotyczącego rynku energii. Karta, podpisana w grudniu 1991 roku przez 46 państw, w tym Rosję i Polskę, przewiduje m.in. powstanie konkurencyjnego rynku paliw, energii i usług energetycznych, swobodny wzajemny dostęp do rynków energii państw-sygnatariuszy, dostęp do zasobów energetycznych i ich eksploatacji na zasadach handlowych bez jakiejkolwiek dyskryminacji.
Przewiduje także ułatwienia w dostępie do infrastruktury transportowej energii w celach międzynarodowego tranzytu.
Nie zgadza się na to Gazprom, który odmawia dopuszczenia do kontrolowanych przez siebie sieci przesyłowych jakichkolwiek innych dostawców gazu, w tym rosyjskich. Koncern żąda jednocześnie dla siebie dostępu do mocy przesyłowych i dystrybucyjnych w Europie.
Polska sprzeciwia się przyjęciu unijnego mandatu na negocjacje nowego porozumienia UE z Rosją. Polska chce m.in. aby jeszcze przed rozpoczęciem negocjacji Moskwa zobowiązała się do ratyfikacji Europejskiej Karty Energetycznej i podpisania protokołu tranzytowego.
Jerzy Malczyk(PAP)
mal/ ro/ fal/
