W Moskwie rozpoczął się we wtorek zjazd Ogólnorosyjskiego Frontu Narodowego (ONF), podczas którego ta nieformalna struktura skupiająca stronników prezydenta Rosji Władimira Putina przekształci się w ruch społeczny. Oczekuje się, że na jego czele stanie Putin.
W dwudniowym zjeździe, który odbywa się w Maneżu, przed murami Kremla, uczestniczy 1,5 tys. sympatyków Putina ze wszystkich 83 regionów Federacji Rosyjskiej. Forum ma uchwalić podstawowe dokumenty ONF - statut, manifest i deklarację. Ma także wybrać jego władze.
Przewidziane jest też wystąpienie Putina, który w maju 2011 roku wystąpił z inicjatywą utworzenia ONF jako koalicji organizacji, którym - jak to ujął - "nie jest obojętna przyszłość Rosji".
Do Ogólnorosyjskiego Frontu Narodowego przystąpiły lojalne wobec Kremla stowarzyszenia kombatanckie, młodzieżowe, kobiece, związkowe i biznesowe - łącznie ponad 1900 organizacji z całej Rosji. Akces do ONF zgłosiły również niektóre zakłady pracy, m.in. Rosyjskie Koleje Żelazne (RŻD), Poczta Rosji i Siewierstal. Natomiast jego partnerami zostały partie polityczne: Jedna Rosja, Patrioci Rosji, Ojczyzna i Kozacka Partia FR.
W ONF jako ruchu społecznym ma nie być członkostwa zbiorowego, lecz jedynie uczestnictwo indywidualne, co wynika z ustawy o organizacjach społecznych. Taka forma nie wymaga regularnego zwoływania zjazdów i konferencji. Jest też wygodna dla Putina, który od likwidacji KPZR w 1991 roku nie należał do żadnej partii czy ugrupowania politycznego. Nawet stojąc na czele Jednej Rosji formalnie nie był jej członkiem.
Chrzest bojowy ONF przeszedł podczas wyborów prezydenckich w marcu 2012 roku, kiedy to w różnych miastach FR organizował manifestacje poparcia dla Putina. W Moskwie na ulice wyprowadził ponad 100 tys. osób.
ONF uczestniczył także w wyborach do Dumy Państwowej, niższej izby rosyjskiego parlamentu, w grudniu 2011 roku. Jego przedstawicielom przypadła jedna trzecia miejsc na listach Jednej Rosji, kierowanej przez Putina i premiera Dmitrija Miedwiediewa. Ostatecznie objęli oni 87 mandatów (z 238 zdobytych przez tę partię władzy).
Wiadomo już, że w strukturach Ogólnorosyjskiego Frontu Narodowego znajdą się znani krytycy polityki Putina. Propozycję kierowania pracami ośrodka, który będzie zajmować się problemami integracji na obszarze eurazjatyckim, otrzymał Igor Jurgens, były prezes moskiewskiego Instytutu Rozwoju Współczesnego (Insor).
Insor to liberalny think tank, któremu za czasów swej prezydentury patronował Miedwiediew i który przez te cztery lata był jego sztabem intelektualnym. Sam Jurgens występował przeciwko powrotowi Putina na Kreml. Na krótko przed ubiegłorocznymi wyborami prezydenckimi oświadczył, że Miedwiediew nie powinien obejmować stanowiska premiera przy prezydencie Putinie, gdyż najbliżsi współpracownicy tego drugiego go rozszarpią.
Tekę premiera Putin obiecał Miedwiediewowi we wrześniu 2011 roku, gdy urzędujący prezydent zrezygnował z ubieganie się o reelekcję, otwierając szefowi rządu drogę powrotu na Kreml.
Natomiast ośrodkiem, który będzie monitorować sytuację w gospodarce komunalno-mieszkaniowej, prawdopodobnie pokieruje Galina Chowańska, deputowana z reprezentowanej w Dumie opozycyjnej Sprawiedliwej Rosji. Wcześniej była ona związana z demokratyczną partią Jabłoko.
Animatorzy ONF przekonują, że nie będzie on konkurentem dla partii politycznych i że wszyscy mogą znaleźć w nim swoje miejsce. Tłumaczą, że jednym z celów frontu jest skonsolidowanie wokół prezydenta ludzi o różnych poglądach.
"Ogólnorosyjski Front Narodowy nie jest organizacją konserwatystów. Jest tam miejsce także dla liberałów. Jest to organizacja zwolenników prezydenta o różnych poglądach, reprezentujących wszystkie warstwy społeczne. Front stworzy mechanizm bezpośredniego komunikowania się z prezydentem" - wyjaśniło źródło zbliżone do władz ONF, które przytoczył dziennik "Kommiersant".
Z kolei politolog Michaił Riemizow ocenił, że włączenie Jurgensa do struktur ONF ma zademonstrować, że jest to projekt konsolidujący elity.
Inny politolog, Igor Bunin, zauważył, że ponieważ Jedna Rosja ma silnie negatywny wizerunek - przez dużą część społeczeństwa uważana jest za "partię oszustów i złodziei" - Putinowi potrzebna jest struktura, która w jakimś momencie będzie mogła zastąpić tę partię.
Jego zdaniem wariantów może być kilka. Na przykład Ogólnorosyjski Front Narodowy w wyborach do Dumy Państwowej zastąpi Jedną Rosję tylko w okręgach jednomandatowych, a listy ogólnokrajowej nie wystawi. Drugi wariant - Jedna Rosja ulegnie samolikwidacji, a ONF przekształci się w partię polityczną.
W planowanych na 2016 rok wyborach do Dumy połowa z 450 deputowanych zostanie wyłoniona w głosowaniu proporcjonalnym z list partyjnych, a druga połowa - w głosowaniu większościowym w okręgach jednomandatowych.
Według Bunina, którego cytuje "Moskowskij Komsomolec", wszystko zależeć będzie od wyników najbliższych wyborów regionalnych, które odbędą się 8 września.
Politolog twierdzi jednak, że tak naprawdę Putin marzy o trzecim wariancie: zbudowaniu systemu partyjnego wzorowanego na NRD, któremu uważnie się przyglądał, kierując na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku rezydenturą KGB w Dreźnie. "W tym wariancie wszystkie partie, oprócz oczywistych +wrogów narodu+, wchodzą do frontu, w którym każda otrzymuje swoją niszę" - wyjaśnia.
W jego ocenie gotowe na to są już Sprawiedliwa Rosja Siergieja Mironowa i Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji (LDPR) Władimira Żyrinowskiego. Bunin zwrócił uwagę, iż z sondaży różnych pracowni wynika, że Putina nie popiera ponad 20 proc. obywateli. Ich - podkreślił - nie uda się zagospodarować i zapędzić do ONF.
Z Moskwy Jerzy Malczyk (PAP)
mal/ mc/
